Tlhahiso ya Carob Afrika Borwa

© Emőke Dénes

Ho sa tsotellehe bokgoni bo bongata ba carob e ka sebedisoang e le dihlahiswa tse ngata tse nang le diprotheine tse sebediswang ke batho le diphoofolo, carob ha e lengwe ka bongata Afrika Borwa. Le hoja ho na le dirapa tsa difate tsa morara tse thehilweng Western Cape, ha ho dihwai tse hlahisang carob molemong wa chelete.

Hape, ha ho tshebetso ya dipeo tsa carob tse etswang Afrika Borwa - phofo yohle ya carob e kenngwa ho tswa naheng tse ding. Ho fepa dipeo tsa carod kapa dihlahiswa tse amanang le carob ha di kenyelletswe ho phepo ya dijo tsa diphoofolo Afrika Borwa, leha ho le jwalo dihwai di dumella diphoofolo hore di je dipeo tse nang le tswekere. (Bakeng sa tshebetso e nepahetseng, dipeo le dipeo tse thata di lokela ho kenngwa ka hammermill).

Dipatlisiso tse ding tse entsweng ke Lukas Lipumbu le lefapha la saense la dijo la Stellenbosch University di kenyeletse ho hlahisa dihlahiswa tse hlano tsa dijo le carob e le sesebediswa - bohobe, lesheleshele, dijo tsa hoseng, mousse le seno se entsweng ka lebese. Ha ho le e nngwe ya tsona e neng e ka hlahiswa le ho lokollwa ka bongata ha ho sebediswa carob hammoho le dibaka tsa ho sebetsa bakeng sa carob.

Ho ya ka Dr Pippa Karsen, mofuputsi wa saense wa semela le Lefapha la Temo la Bophirimela, Cape Town, le ho rekisa, ho lengwa ha carob ho loketse feela dibakeng tsa pula. 'Dipeo tsa Carob di butswa ka lehlabula mme haeba di fumana pula ya lehlabula dipeo dia qhibidiha mme di bela'. Ka lebaka leo, ho hola ha carob ho kgothalletswa dibakeng tse se nang pula kapa mariha haholo. Carob e na le sefate sa banna le sa basadi se nang le sefate sa basadi se nang le dipeo, le hoja mefuta e meng e na le dipalesa tsa banna le tsa basadi. 'Ha ho mela dipeo o tla tseba feela ka dilemo tse tharo haeba e le e tona kapa e tshehadi. Difateng tse ding re hlokometse dipalesa feela ha di le dilemo di hlano,’ ho phaella ka Dr Karsen.

Difate tsa Carob di hloka tlhokomelo e nyane, ke ho mamella komello ebile ho na le tse senyang dijalo.

Translated by Sebongile Sonopo