Ka ntle le bokgoni bjo bogolo bja bja go šomiša carob bjalo ka dijo tša proteine ya godimo go batho le diphoofolo, carob ga e lengwe ka mokgwa wa papatšo mo Afrika Borwa. Le ge go na le diirapa tše dingwe tše hlomilwego mo Kapa Bodikela, ga go na balemi ba kgwebo bao ba tšweletšago carob, ba hwetšago poelo ye botse.
Ga go na le tshepedišo ya diphotlwa tša carob ye dirwago mo Afrika Borwa – marole kamoka a carob a tšwa dinageng tša ka ntle. Phepo ya diphotlwa tša carob goba ditšweletšwa tša carob ga di lokelwe mo dijong tša diphoofolo mo Afrika Borwa, le ge go le bjalo balemi ba dumelela diphoofolo go ja diphotlwa tša go ba le swikiri. (Go ba le tšhilego ye bonolo diphotlwa le dipeu tše thata di swanetše go segwa ka ka hammermill.)
Dinyakišišo tše dingwe tše di dirilwego ke Lukas iipumbu le Kgoro ya tša Mahlale ya dijo mo Stellenbosch university e akareditše tlhabollo ya ditšweletšwa tša dijo tše mpsha tše tlhano carob bjalo ka didirišwa - borotho, lefela, mabele a, le mousse ya maswi a go nwa. Ga go na le ye tee ya ditšweletšwa tše ye e ka tšweletšwa le go lokollwa mo sekaleng sa papatšo bjolo ka phepo ye e sa fetogego ya carob gammogo le tša tshepetšo ya carob di a nyakega.
Go ya ka Ngaka Pippa Karsen, monyakišiši wa saense ya dibjalo wa Kgoro ya Temo ya Kapa Bodikela, mo kgwebong, tlhagolo ya carob e maleba mo dileteng tša marega tše nago le pula. Diphotlwa di butšwa ka selemo gomme ge di hwetša pula ya selemo diphotlwa di a tološa le ferment. Ge go le bjalo go šišinywa gore carob e tšweletšwe mo mafelong ao a se nago pula ya selemo goba fao pula e lego ye nnyane.
Carob na le sehlare se tona le se tshadi gommr ke se tshadi fela seo se melago diphotlwa, le ge e le gore mehuta ye megwe e mela bobedi bja matšoba a tona le a tshadi ba. Ge o mediša dibjalwana tše nana o tla tseba fela ka morago ga mengwaga ye meraro gore ke tše tona goba tshadi. ‘Tše dingwe re bone matšoba a tšona ge di na le mengwaga ye mehlano,’ Gwa tlaleletša Ngaka Karsen.
Mehlare ya Carob e nyaka taolo ya komelelo ye nnyane, e kgona go kgotlelela komelelo le disenyi tše mmalwa.
Translated by Lebogang Sewela