Mananeo a Phepo ya Dipodi tsa Lebese
© Susan Schoenian University of Maryland Extension
Pele o reka dipodi tsa lebese ho qala polasi ya dipodi tsa lebese, ho bohlokwa ho rera lenaneo la tsona la phepo. Dipodi tsa lebese di ka dula di le tlasa kgatello (ditlheferetsi tsa tlhaho, thoteng) kapa maemo a matla a phepo le matlo.
Lenaneo le Matla la Phepo
Dipodi ke bafulli le balekudi mme ka hona di kgona ho sebedisa jwang le dihlahla. Ka tsamaiso e pharaletseng, bongata le boleng ba dimela tsa tlhaho di lekanyetsa ho hlahisa lebese la podi. Dihlahiswa tsa lebese tsa dipodi ka dihlahiswa tsa tlhaho hangata dia fokola ebile hangata di fella ka nako e kgutshwanyane ya ho hlahisa lebese.
Dibakeng tsa metse, dipodi hangata di ka ntle ka letsatsi ha di ntse di hlahloba dihlahla tse sa tlwaelehang, jwang le dihlahisoa tsa dijalo. Bosiu di ka nna tsa kenngwa ka masakeng moo di ka fumanang diphallelo tse tlatsetswang jwalo ka, furu, jwang mme le tse ding tse tsepamisitsweng.
Dipodi ka Tshebediso ya Dijo Tse Matla
©Susan Schoenian University of Maryland Extension
Bakeng sa maemo a mangata, dipodi tsa lebese di ka bolokwa mahaeng a lengwang kapa ka matlo kapa dibakeng tse bulehileng. Masimo a lengwang a hloka ho nosetsa ha pula ya tlhaho Afrika Borwa e sa lekana ho netefatsa hore ho na le tsamaiso ya selemo le selemo. Ha o sebedisa dikampo tse bulehileng, dipodi di lokela ho sireletswa kgahlanong le mocheso le pula.
Sejolo sa phepo se lokela ho fana ka sebaka se lekaneng sa phepo (0,3 - 0,5 m ka podi) ho etsa bonnete ba hore dipodi tsohle di na le bolokolohi ba ho fepuwa. Ho fokotsa ho feptjwa ditshenyehelo tsa dichelete tse hlahiswang ke polasi di lokela ho sebediswa dijong.
Tse Tsepamisitsweng ho Eketsa Chai ya Lebese
Tse tsepamisitsweng di sebedisetswa ho tlatsetsa boleng ba phepo ya ditlheferetsi le ho eketsa tlhahiso ya lebese la dipodi. Matla le diprotheine tse tsepamisitsweng di itshetlehile ka boleng ba phepo le boemo ba chai ya lebese, ditekanyetso tsa ho hlahisa lebese le dilemo tsa dipodi. Matla le diprotheine tse hlokahalang hangata di phahame nakong ya mathwasong a pele ha dihlahiswa tsa lebese di phahame mme di fokotseha qetellong ya nako ya ho hlahisa lebese.
Ho kenyelletswa ho fanwa ke khamphani ya phepo ka kakaretso e theko e boima. Bongata ba phepo bo itshetlehile ka tlhahiso ya lebese la dipodi. Ho fepa maemo a phahameng a tse tsepamisitsweng ho ka nna ha eba bonolo ebile ho ka fella ka ho phatloha ha mohodu ha dipodi di ena le diphoofolo tse busolosang mme kahoo di hloka mefuta e fokolang ya ditlheferetsi dijong.
Hoa kgoneha ho hlahisa dijo tse tsepamisitsweng (poone, mohlodi wa diprotheine, diminerale) ho theha le ho kopanya dikgaello tsa polasi. Leha ho le jwalo, ho bohlokwa hore setsebi sa phepo e nepahetseng le tse nang le tsebo se hlahise metswako. Bakeng sa dihwai tse nyenyane tsa dihwai, hangata ho le bonolo ho reka dijo tsa lebese tse tlwaelehileng ho tloha khamphaning ya dijo ho ena le ho itswakanya.
Potoloho ya Lebese ho Dipodi
Tlhahiso ya lebese e qala ka ho hlaha ha potsanyane, mme ho itshetlehile ka ho ba le diphatsa tsa lefutso le ho fepa podi, nako ya ho hlahisa lebese e ka nna ya nka matsatsi a 240 ho ea ho a 300. Ho rua haholo ha dipodi tsa matswallwa ho ka ba le nako e kgutshwanyane ya ho hlahisa lebese (matsatsi a 150 ho isa ho 180) ka tlwaelo ka lebaka la bofutsana bo fokolang le ho fepa ka tlaase.
Mefuta e metle ya ditlheferetsi tse kang furu ya lesere (e ruileng ka diprotheine) e lokela ho feptjwa bakeng sa dipodi tse hlahisang lebese tse fanang ka bonyane 40 - 60% ya dijo tsa letsatsi le letsatsi. Palo ya tse tsepamisitsweng e kgethwa ke dihlahiswa tsa lebese tsa dipodi. Podi ya lebese e hlahisang haholo e hlahisang dilithara tse 4 - 5 tsa lebese ka letsatsi e hloka bonyane dijo tse 3 - 4 kg. Hara 40 - 60% e ka ba motswako wa tse tsepamisitsweng wa ke hore 1.2 ho ya ho 1.6 kg ho ya ho 1.6 ho ya ho 2.4 kg ka podi ka letsatsi. Dipodi tsa lebese tse hlahisang lebese le tlase di ka feptjwa haholo.
Ho Fepa Dipodi tsa Lebese tse Ommeng
Podi ya lebese e ommeng kapa e sa hlahising lebese e hloka fela boleng bo botle ba ditlheferetsi. Hona e ka ba lesere kapa furu ya habore. Ha dipodi di le tshesaane haholo kgwedi ya ho qetela ya bokhachane palo e nyane, e ka bang 0.5 kg / ka letsatsi ya tse tsepamisitsweng e kenyeleditswe ho dijo. Leha ho le jwalo, ho molemo hore dipodi di boele di fumane boemo nakong ya halofo ya bobedi ya ho hlahisa lebese, ho ena le ho leka ho finyella sena nakong ya komello.
Haeba ho se na matla a lekaneng nakong ya bokhachane le ho pota-pota nakong ya ho hlaha ha potsanyane, dihlahiswa tsa mafura di tla bokellwa. Ha tlhokahalo e le e phahameng ka lebaka la masea a mangata ka mpeng, sebete se ka nna sa sitwa ho sebetsa ka katleho, mme podi e ka ba le boemo bo tsejwang e le ketosis ("toxaemia ya ho ima") e hlokang phekolo ka potlako.
Ka kopo hlokomela: Tsebo ke tsa merero ya thuto le tsebo feela mme e ke ke ya nkwa e le keletso ya phepo kapa ya phepo e nepahetseng. Bakeng sa tlhahisoleseding e eketsehileng mabapi le ho fepa diphoofolo tsa hao ikopanye le setsebi sa bophelo bo botle ba diphoofolo, mofani wa diphoofolo kapa morekisi wa phepo ya diphoofolo.
Translated by
Bongani Matabane