Kgwebo ya nama ya lefatshe e ikamahanya le maemo a tlhaho mme e hlahisa mefuta e mengata ya diprotheine ho tlatsa ditlhoko tse kgolo metseng e futsanehileng.
Mehlodi e Moholo ya nama Lefatsheng
Mohlodi o mong wa protheine o hlahisang diprotheine tsa batho ke dijo tsa lewatleng. Hona ho kenyeletsa ditlhapi, makhala, dikhofu tse fanang ka dithane tse 170 million tsa diprotheine tsa diphoofolo.
Dihlopha tse ding tsa dijo tse kang meroho, ditholwana, salate e tala, dinate, dijo-thollo, lebese, mahe, chisi le dibopeho tsa ditsebi tsa theknoloji tse tswang dilaboratoring (tsena di ka fetoha dipapadi tse kgolo dilemong tse tlang) di na le karolo ya bohlokwa e lokelang ho bapalwa ho fana ka dijo tse ding: dikhabohaedreite e le mehlodi ya matla, fiber, diminerale, divithamine le metsi a hlwekileng hangata diprotheine tse ding.
Ho Sebediswa ha nama Afrika Borwa
Ho fana ka protheine ya boleng bo botle bakeng sa batho ba dimilione tse 55, dikolobe le dikgoho di ntse di ruwa ka katleho "dirapeng tsa fektheri" Afrika Borwa, leha ho le jwalo, karolo ya 0.5 lekgolong ya nama ya kolobe lefatsheng e etswa Afrika Borwa.
Afrika Borwa e ja dithane tse ka bang 200 000 tsa nama ya kolobe (e ncha le e sebediswang) ka selemo. Dihlahiswa tsa rona di lekana le dithane tse 182 000 (dikolobe tse bolayang dimilione tse 2,6 ka boholo ba 70kg) mme re kenya dithane tse ding tse 25 000. Sena se emela ka tlase ho 4kg ho motho ka selemo ho feta batho ba Afrika bao e seng Mamosleme empa e se letho ho bapiswa le batho ba Asia, Europe Bophirimela le Amerika Leboya.
Dinaha tsa ho kenya di akarelletsa Jeremane, Fora, Spain, Canada, Brazil le USA. Ho fokotseha ka mahlahahlaha le ho tshwarwa ka ho kgetheha jwaloka dikgohlo e entswe ka 60% ya thepa e kenngwang ka ntle. Afrika Borwa e rekisa palo e nyane ya nama ya kolobe ho Namibia, Mauritius le Mozambique.
Dikgoho tse fetang leshome ho feta nama ya kolobe e jewa Afrika Borwa ka theko e lekanang ka khilograma e bontshang maraka a maholo a kgonang dihlahiswa tsa nama ya kolobe e ncha le e sebetsitsweng.
Kgwebo ya Kolobe Afrika Borwa
Dikarolo tse kgolo tsa mehleng ya kajeno, tse sebetsang hantle le tse ngata di hlahisa dihlopha tse pakeng tsa 600 le 5 000. Ho na le tshekamelo ya dihlopha tsa polasi "ho ba le tse kgolo kapa ho tswa". Melemo ya moruo wa tekanyetso e sebetsa ho ditshenyehelo tsa ho kenya le ho hokisa.
Bahlahisi ba dikgutsana le ba banyenyane Afrika Borwa ba fokotseha mme ntle le haeba ba fumana marakeng a marang-rang kapa ba ena le chelete e nngwe, ba kotsing ya ho ba le ditshenyehelo tsa ho fepa ka dijo tse leka-lekaneng tse etsang karolo ya 75 lekgolong ya ditshenyehelo tsa dikolobe.
Ba dikete ba dihwai tse nyane tsa dikolobe tse nang le ditshenyehelo tse tlase tsa bodulo le matlo. Ha ho na tshusumetso e fokolang bakeng sa bona ho haha matlo le ho reka tekanyo ya dijo ha ba se na tshireletso ya ka ho sa feleng. Ka matlong a bodulo a tswang ho dihlahiswa tse fokolang le di fepa ka nako e telele (hangata di le tlaase diprotheine), di ka etsa chelete ya bohlokwa ho dichelete tsa malapa a bona.
Translated by Bongani Matabane