Intasteri ya lefase ya nama e ikamantšha bjalo ka poelo ya tlhago gomme e tšweletša mehutahuta ya diproteine go tlatša dinyakwa tše kgolo ka ditšhabeng tšeo di nago le didirišwa tša go fokola.
Methopo ye Megolo ya Nama ya Lefaseng
Methopo ya mengwe ya proteine phepong ya batho ya proteine ke go ja dijo tša ka lewatleng. Se se akaretša hlapi, dikhrustašiene, dimoluskse di tsenyago letsogo ka palomoka ya dimilione tše 170 ya ditone tša proteine ya diphoofolo.
Dihlopha tše dingwe tša dijo tša go swana le merogo, dikenyo, disalate tša talamorogo, dikoko, mabele, maswi, mae, tšhese le dihlamo tša tlhago ya setegeniki go tšwa dilaboratoring (tše di ka fetoga go ba diraloki tše kgolo mo mengwageng ye e tlago) di na le tema ye bohlokwa yeo di ka e kgathago ka go aba dijo tše dingwe: Dikhapohaetreite tše bjalo ka methopo ya mafolofolo, tlhale, diminerale, dibithamini le meetse a go hlweka, ka tlwaelo le proteine.
Tšhomišo ya Nama ka Aforika Borwa
Go aba proteine ya boleng bjo bokaone go batho ba dimilione tše 55, dikolobe le diruiwa tša maphego di a ruiwa ka katlego ka “difemeng tša dipolase" ka Aforika Borwa, le ge e le gore ke fela 0.5% ya nama ya kolobe lefaseng ye e tšweletšwago ka Aforika Borwa.
Aforika Borwa e šomiša ditone tše ka bago 200 000 tša nama ya kolobe (ye foreše le ya go šongwa) ka ngwaga. Tšweletšo ya rena e fihla ditoneng tše 182 000 (dimilione tše 2.6 tša dikolobe di a bolawa ka palogare ya setopo sa boima bja dikilograma tše 70) gomme re amogela ditone tše 25 000. Se se emela fela ka fase ga dikhilograma tše 4 motho yo mo tee ka ngwaga go feta ya ditšhaba tša Aforika tšeo e sego mamosleme eupša e le go bao ba sego bohlokwa ge ba bapetšwa le batho ba ka Asia, Bodikela bja Yuropa le Amerika Leboa.
Dinaga tša ka ntle di akaretša Jeremane, Fora, Spain, Canada, Brazil le Amerika. Di khahlišitšwe le go šomiwa ka go itsego go ripiwa go swana le dikgopo di dirilwe 60% ya ditšwantle. Aforika Borwa e romela palo ye nnyane ya nama ya kolobe ka Namibia, Mauritius le Mozambique.
Dinako tše lesome go feta nama ya kolobe ya diruiwa tša maphego ye e šomišwago ka Aforika Borwa ka theko yeo e swanago go ya khilograma yeoo e laetšago bokgoni bjo bogolo ka dimarakeng tša tše foreše le tše di šongwilego tša ditšweletšwa tša nama ya kolobe.
Intasteri ya Kolobe ka Aforika Borwa
La seemo se segolo sa sebjalebjale, le le šomago ga botse, leo le nago le tšweletšo ye e tsenetšego ya mehlape ye magareng ga 600 le 5 000 ya dikolobe tša ditshadi. Go na le tlwaedi ya mehlape ya polasa “go ba ye megolo goba go tšwela ntle". Mehola ya diekonomi tša sekaleng ke go dira dinyakwapšalo tša ditshenyegelo le papatšo.
Batšweletši ba kgwebo ba ka bogareng le ba ba nnyane ka Aforika Borwa ba nna ba ba mmalwa gomme ka ntle le ge ka hwetša sebaka sa mmaraka goba go ba le letseno le lengwe, ba kotsing ya go namelela ga ditshenyegelo tšeo di lekanetšago furu ye e dirago 75% ya ditshenyegelo ka polaseng ya dikolobe.
Diketekete tša balemirui ba ba nnyane ba dikolobe ba nago le nyakwapšalo ye fase ya tshenyegelo ya ntlo le furu. Go na le putseletšo ye nnyane go bona go dira kago ya dintlo le go reka furu ye e nago le tekatekano ka ge ba sena tšhireletšo ya leruri ya madulo. Ka mafelo a bodulo go tšwa go didirišwa tša dikerepe le furu ya nako ye e fitilego (gantšhi e lego fase ka proteine), le ge go le bjalo ba ka se be le kabelo ye e godimo ya matlotlo malapeng a bona.
Translated by Lawrence Ndou