Lebitso le tsepameng: Thymus Vulgaris
Lebitso letlwaelehileng: Thyme
Thyme ke karolo ya selehae of Asia, Southern Europe le Mediterranean North Africa.
Tlhaloso ya Semela
Sefate sa Thyme ke sehlahahlaha se tsitsitseng mme se hola ho fihlela se ka bang bolelele ba 350 mm. Semela sena se hlahisa makala a mangata a lehlakoreng le leng ho etsa sehlahla. Makgasi a makgubedu, a na le sebopeho se senyenyane se motopo le beya bo fokolang. Dipalesa tse thehilweng meleng ya makala makaleng ke lilac tse perese.Thyme tse ncha le tse omisitsweng di sebediswa e le setho sa ditlwaelo tse monate.
E boetse e lengwa bakeng sa tlhahiso ya oli ya bohlokwa. Bakeng sa kilokgramo e nngwe le e nngwe ya thyme e ncha e kenngwa tshebetsong ya sefate sena, hoo e ka bang dimililithara tse 8 ho isa ho tse 10 tsa oli e hlokahalang. Oli e hlokahalang e sebedisetswa meriana e le pheko ya mmetso le ho laola kgatello ya madi le kholeseterole.
Ditlhoko tsa Mobu le Ditokisetso
Thyme e ntse e tswela pele ka ho fetisisa mobu o nang le metsi, o tletseng lehlabathe le nang le pH pakeng tsa 6.0 le 7.5. Pele ho etswa mobu leha e le mofuta ofe wa mobu o lokela ho nkwa le ho romellwa ho laboratori bakeng sa disebediswoa tsa tlhahlobo le dimatlafatsi. Thyme e na le metso e sa tebang ya metso mme metso ya wona e atisa ho ba le botebo ho feta 400 mm. Mobu o lokela ho kgaola ho lokolla boemo ba mobu ho ka bang 400 mm ho netefatsa hore metsi a mangata.Lokisa maemo a pH ka ho phaella kalaka haeba mobu o le matla mme o eketsa manyolo kapa manyolo ka ditlama. Dimela ka hodimo ho 300 mm mobu ka dibeke tse nne ho tse hlano pele o lema. Matsatsing a ho qetela pele ho lema le eketsa dintlha tsa mohope le moiteli o leka-lekaneng pele ho semela mobung le sesepa se phunyeletse ka holimo ho 20 cm ya mobu. Sena se tla boela se hlahise mofoka leha e le ofe o ka nnang wa thehwa. Kenya manyolo o nosetse mme o leme ka dipeo tsa thyme.
Boemo ba Lehodimo
Thyme ke semela se sebetsang hantle se setle se dulang se le setala se dulang sebakeng se futhumetseng sa Mediterranean mme se etsa hantle ka ho fetisisa mochesong o pakeng tsa 20°C le 30°C. E mamella serame hang ha se thehwa. Mocheso wa mobu o lokela ho ba ka hodimo ho 16°C bakeng sa ho mela hantle. Thyme e ka lengwa dibakeng tseo ho tsona bonyane ho nang le pula ya dimilimithara tse 500 ho feta selemo.Dihlahiswa
Ho na le mefuta e meraro ya thyme e hlahiswang kgwebong: Citriodorus, Zygis le Varico. Thyme e tlwaelehileng e sebedisetswa haholo-holo bakeng sa ho iphedisa. Citriodorus e na le monko o monate wa dilamunu mme Zygis e sebediswa haholo bakeng sa ho hlahisa oli ya bohlokwa. Varico e boetse e le oli, e hlahisang bongata bo phahameng haholo.Ho na le mefuta e fetang 200, ha ho kgethwa seo o ka se jalang ho molemo ho fumana keletso ya setsebi sa ho eketsa naha le ditsebi tsa peo bakeng sa mefuta e fapaneng bakeng sa sebaka sa tlhahiso le sepheo sa hao le maraka a lebisitsweng.
Translated by Sebongile Sonopo