Leina la saense: Thymus Vulgaris
Leina la go tlwaelega: Thyme
Thyme ke ye nngwe ya dikarolo tša Asia Borwa bja Yuropa le Mediterranean (Watlelegare) go Leboa la Afrika.
Tlhalošo ya Sebjalo
Thyme ke sebjalo sa go tia, sa go mela ngwagangwaga ebile se kgona go gola go fihla botelele bja 350 mm. Sebjalo se tšweletša dikala tša dikgong ka thoko go hloma dithokgwa. Matlakala a na le mmala wo motala wo fifetšego, ka sebopego se se nnyane sa nkgokolo le furry gannyane. Matšoba ao a bopegago ka godimo ga dikala ka ngata a na le mmala wo moperese.Tšhomišo
Thyme e foreše le a go oma di šomišwa bjalo ka mohlodi wa culinary. E bjalwa le go tšweletša dioli. Kilogramo e tee ye nngwe le ye nngwe ya thyme ta go hlweka e bewago mo tshepedišong ya go hwekiša, go ba le dimilimetara tše 8 go 10 tša oli tše tšweletšwago. Oli e dirišetšwa bongaka go alafa megolo ye bohloko le go laola kgatelelo ya madi le go laola kholesterolo.Dinyakwa tša Mmu le go Apea
Thyme e gola gabotse mo mmung wa sehlaba, ka mmu wa pH ya magareng ga 6.0 le 7.5. Pele ga ge peakanyo ya mmu e dirwa dišupommu di swanetše go tšewa gomme di romelwe laporathoring ya tshekatsheko le ditšhišinyo tša phepo. Thyme e na le medu ya go iša fase gomme medu ya gona ga e tšweletše go iša fase kudu go feta 400 mm.Mmu o swanetše go lengwa go phušula gore o be 400 mm go netefatša gore go ba le meela ye botse. Phošolla maemo a pH ka go diriša kalaka ge mabu e na le esiti gomme o oketše le ka mmutele goba manyoro. Lema ka godimo gam mu wa 300 mm dibeke tše nne go ya go tše hlano pele ga pšalo. Mo matšatšing a mafelelo pele ga pšalo o ka tsenya trace elements le monontšha wo lekanego wa pele ga pšalo godimo ga mmu; e be o lengwa ka motšhene godimo gam mu wa 20 cm. Se se tla tloša mengwang efe goba efe yeo e hlomilwego. Lokela nošetšo e be o bjala dibjalo tše nanana tša thyme.
Boso
Thyme ke sebjalo sa tia se se tala se gola mo bosong bjo boruthodi bja Mediterranean (Watlelegare) gomme se mela gabotse mo themperetšha ya gare ga 20°C le 30°C. Se kgona go kgotlelela tšhwaane ge se hlongwa. Themperetšha ya mmu e swanetše go ba ka godimo ga 16°C go gola gabotse. Thyme e ka lengwa mo diklaemeteng tše di nago 500 mm ya pula ngwaga ka moka.Dikhalthiba
Go na le mehuta ye meraro ye megolo ya thyme ye tšweletšwago mo kgwebong: Citriodorus, Zygis le Varico. Gantši thyme e dirišetšwa culinary. Citriodorus e na le monkgo wo maatla gomme Zygis e šomišetšwa kudukudu tšweletšo ya dioli. Varico le yona e šomišetšwa oli go tšweletša dioli tše ntši.Go na le mehuta ye fetago 200 gomme ge o nyaka go kgetha sebjalo, go kaone go kgopela keletšo ya balemiši le ditsebi tša dipeu go go hwetša mohuta wo loketšego lefelo la gago la tšweletšo le mebaraka.
Translated by Lebogang Sewela