Dibaka tse Hlwahlwa tsa Richtersveld Bakeng sa ho Bona Dipalesa

Sekgutlo Seholo sa Fatshe

©David Fleminger
Lebaka le fapaneng la ho arolwa ha dipalesa le bakwa ke dintlha tse mmaloa, ho kenyelletsa le ho hlophiswa ha mobu, ho qhalakanngwa ha mefuta ya dipeo, mocheso o nang le moya o mofuthu, mekgwa ya pula, palo ya dibaka le ditlaleho tse ding tsa dibaka. Kahoo, nakong ya dipalesa, o tlameha ho kganna ho pota-pota ho fumana dibaka tse ntle ka ho fetisisa, ebang ke ka lentswe, ho fapana kapa ho se fumanehe. Takatso ena e ka fetoha hohle mme mohahlaudi e mong le e mong o bonahala a ena le potso e le nngwe feela melomong ya bona, ‘se ho kae sebaka se setle sa ho bona dipalesa?'. Ho tletse ho batla ditau Serapeng sa Kruger, ntle le hore dipalesa di se ke tsa ja bahahlaudi ba Japane.
Ntho e nngwe eo o lokelang ho e ela hloko ke hore dipalesa di atisa ho hola mobung o sothehileng moo dimela di thehilweng teng kapa di fokotsehing. Hangata sena se etsahala dinaheng tsa polasing tse sebedisetswang ho fula ha diphoofolo kapa dibakeng tse sa sebediswang tse nnileng tsa lengwa empa di sa jalwa, ka dinako tse ding di bitswa 'ditshimo tsa kgale'. Lebaka ke hore dipalesa ke karolo ya se tsejwang e le sekwahelo se seholo sa dimela, mefuta ya pele ya dimela e qala ho hola ha ho etswa sebaka se sa tswa fetoha. Haeba naha e sala e le telele haholo, e tla bokellwa ke dihlahla le meru (sekwahelo sa fatshe) le dipalesa di ke ke tsa eba le sebaka sa ho hola hang ha dimela tsa bobedi di se di thehilwe. Ka hona, dibaka tse ntle ka ho fetisisa tsa ho palesa dipalesa di le naheng e ntle ya masimo, ho fula fatshe le ditselana tse ka thoko ho tsela.
Ka mohlala, nahana ka sebaka sa dipalesa se ruileng ka mohlolo Mathoesfontein Farm, haufi le Nieuwoudtville, e latelang mokgwa o bonolo haholo ho kgothaletsa tshebetso ena. Ba bolela hore sephiri ke se latelang: dinku dia kenngwa masimong qetellong ya Lwetse ho fula dipalesa tse omisitsweng le 'mis', (etsa kgwebo ya bona). Diphoofolo di tloswa ka Hlakubele hore di fe dimela monyetla wa ho phomola mme jwale ka Phato/Lwetse, dipalesa di tswa hape. Sebaka sa Skilpad sa serapa sa dipalesa Namaqua National Park se sebedisa mokgwa o tshwanang, empa ho lema ho tla sebetsa hape.

Translated by Bongani Matabane