Tintfo teTinyosi Letihambisana neMutsi

© Ruffiana
iApitherapy kusetjentiswa kwetintfo tetinyosi kwentela kwelapha kanye nekuvikela tifo. Ngekusho kwe Apitherapy yenhlangano longumuMelika, letitintfo tetinyosi letihambisana nemutsi tifaka luju, imphuphu lemtfubi lephuma etitjalweni, ipropolis, ijelly yebukhosi kanye nephoyizini yetinyosi.

Imphuphu lemtfubi njengeSengetetelo seBantfu

Lokusetjentiswa kwalemphuphu lemtfubi yetitjalo njengesengetetelo kwentela kuphila kwebantfu kanye netidzingeko temitsi kuhlangahlangene/akuvunyelwana. Lemphuphu lemtfubi yetinyosi letfolakalako etitolo tekudla lokuyimphilo kucokelelwa ngulabagcina tinyosi ngentfo yekubamba lemphuphu. Loku kuhwaya lemphuphu isuke kulemilente yetinyosi ngesikhatsi lenyosi ingena kulelibhokisi. Ngakoke, kuncishiswa kwalemphuphu lekhona yetinyosi kwentela kutsi tikhone kunika bantfwabato.
Lucwalingo loluncane solwentiwe ngekwesigaba semanutrition emphuphu lemtfubi leluhlata kwentela kusetjentiswa ekudleni kwebantfu/kufaka emanutrition, noma lemphuphu lemtfubi ivama kusetjentiswa ngalokubanti etintfweni tekwelapha letifana nekungashisi kanye nalabente sifo samdlavuza. Kufundza kwemaTurkish (leticinile futsi letibonakalako) tikhombe imphuphu lemtfubi yetinyosi kutsi inekusebenta emagciwane lokungatfutfukisa kuvimba kutselelana.
iUnited State’s Food ne Drug Administration (FDA) ichaze kutsi ‘imphuphu lemtfubi akusiyo indlela levutsiwe yema protein latiwa kusayensi. Incenye lenkhulu leyenta lutfo yemphuphu lemtfubi ngema carbohydrates (langetulu kwa 60%), hhayi emaprotein – lahlukene ngekuya kwendlela yemphuphu lemtfubi.'
Lesigaba semanutrition emphuphu lemtfubi avama kukaleka ngesitaputapu semaproteinn kanye ne amino acid lebalulekile. Letinye tigaba temphuphu lemtfubi tingaba nemanutrition laphakeme, abelamanye aphansi. Lendzawo Yetintfo Telwati iApis itsi ‘uma icatsaniswa netengetetelo letifana nemavitamin/emaphilisi emamineral, lemphuphu lemtfubi itfwele tigaba letiphansi kakhulu talamanutrients lamancane kakhulu kunaleto tengetetelo… (futsi) angeke timelele kudla lokukahle kanye nemalungiselelo laphilile.
Konakala kwelitfuba lemphuphu lemtfubi ngetintfo letisindzako noma emagciwane lamancane kungaba ngulokunye kwekukhatsateka kwebantfu labadla lemphuphu lemtfubi kanye netintfo letihambisana nalemphuphu lemtfubi.

Sinkhwa seTinyosi njengeSengetetelo seBantfu

Sinkhwa setinyosi sakhiwa tinyosi ngekusebentisa imphuphu lemtfubi, kunongotela, ema enzymes lagayekile kanye neluju. Lenhlama ibese ivalelwa eselini kwentela kutsi itogucuka. Lokugucuka kuhlukanisa lamaprotein kanye netitashi bese kwenta emavitamin kutsi atfolakale kakhulu. Lokukhokha ‘sinkhwa setinyosi’ lesinikwa tibungu kanye netinyosi letincane njengendlela yekudla kwemaprotein lavutsiwe. Sinkhwa setinyosi sinekwehluka (kantsi futsi sitfutfukile) ngekwakhiwa ngekwemanutrition nawucatsanisa nemphuphu leluhlata futsi sincono sigaywe ngumtimba wemuntfu.

Emantietinyosi njengeMutsi

©Frank Mikley
Ngesikhatsi semakhulu lamane eBC Hippocrates, dokotela wandvulo wema Greek, wavuma lamatfuba emanti etinyosi kutsi akhulula tifo tesikhumba. Emanti etinyosi asetjentiswa kakhulu emitsini yesimanje. Afihleke ngendlela yetikali ngetinyosi letisebentako letincane, emanto etinyosi asetjentiswa ekwembatsiseni kwemutsi phindze asetjentiswe, njengekutsi, emafutseni esikhumba, ensipheni, kulokubekwa etindlebeni kwentela umsindvo, endzaweni yematinyo kanye nasekunciphiseni kuphuma kwengati ngesikhatsi sekwelashwa kwelitsambo.

iJelly yeBukhosi – Bukahle be Ndlela Letsite Lengatsatsi Sikhatsi Lesidze?

iJelly yebukhosi yintfo lemhlophe lebhocwako lefana nencenye yentfo lesuka ‘ekungeneni kwemlomo’ wetinyosi letisebentako futsi inikwa tibungu kanye nendlovukati yetinyosi (make).
Indlela lengiyo yekusetjentiswa kwejelly yebukhosi ikumakha/etintfweni tekugcobisa kepha iphindze isetjentiswe njengesengetetelo sekudla. iJelly yebukhosi ingatsengiswa iseyinsha, ihlanganiswe naletinye tintfo tekwakhiwa letifana ne yoghurt noma lebandzisiwe-yoma.
Ineliphunga, lelimunyu kanye nekufana kwalokumanti lokungatsi kuyaphela. Ngekuya ngbudze kanye nekuvundzisa kwendlovukati yetinyosi, lokucagela kungaba, ngaphandle kwelicwalingo loluningana lwekufundza, lolungakavunywa.
Kufundza lokuningi kwetintfo tejelly yebukhosi ebantfwini sekwentiwe, ikakhulu eEastern Europe, kepha kufundza lokuningi kulukhuni kukuhlatiya ngekwetigaba tesayensi ngekwemiphumela.
Nomakunjalo, emalungiselelo eliJapanese akhoma kutfutfuka kwe glucose lebeketelelwako kanye nekuphila ngekwengcondvo kanye nekukhula ekwakhiweni kwentinhlayiya tengatu lebovu. Ekufundvweni kwetintfo leticinile naletibonakalako kwatfolakala kutsi ijelly yebukhosi inetintfo tasifozonke kepha loku kunciphisa ngalokungasiko kahle noma ngendlela lendze yekugcina.

iPropolis njenge Mutsi

©Onésime
iPropolis iyanambutela ‘iglue yetinyosi’ leyakhiwe tinyosi kusuka kusitaputapu setihlahla futsi isetjentiswa ngekhatsi kwelibhokisi letinyosi kwentela kutsambisa lingekhatsi lalelibhokisi, sivala kugedvuka phindze sihlobise. Iphindze yatiwe nge 'Russian penicillin', ipropolis isetjentiswa emaveni lamaningi lapho zifozonke angatfolakali kahle. Inetintfo letihlangene, emagciwane, kwekutselelana, kwekutsatselana, tinhlayiya letiningi kanye nekushisa. Isetjentiswa ekuvikeleni kuchubeka kwetilondza, yelapha umlomo kanye nekuvuvuka kwenyama yematinyo, ivusetela licembu letinhlayiya letifanako, inciphise kushisa ngekhasi kwemitsambo phindze yelaphe tilondza letingekhatsi, ngekusho kwesifundvo se Polish ne German. iPropolis iphindze isetjentiswe ekwelapheni tilondza-temibhedze kanjalo nema khemikhali, kushisa kanye nekusha.

Phoyizini we Tinyosi njengentfo Leshisako

Phoyizini wetinyosi teluju yintfo lemunyu lekhanyako, intfo lemanti lete libala letfwala emaprotein lahlangene lenta kushisa kwendzawo phindze isebente njengengati lengakahlangani.
Isetjentisela mandvulo, yatiwa kakhulu eChina nase Eastern Europe namuhla lapho khona isetjentiswa kakhulu etifeni letichubekako letishisako. Ingajovwa noma isetjentiswe njengemafutsa kwentela kunciphisa kushisa etifeni letifana nematsambo, imultiple sclerosis (MS), buhlungu lobusemgogodleni phansi kanye nengcosa.
Phoyizini we Nyosi ukhokhes ngekuhambisa/kwengcisa intsambo yagezi ehwayeleni lelibekwe ngekhatsi kwelibhokisi letinyosi. Loku kwenta letinyosi ticine, kutenta tisutele lelihwayela, kusuka lapho lophoyizini atfolwa khona. Tinyosi atitsikameteki ngalesikhats kwenteka konkhe loku.

Inchazelo yeMutsi

Sicela wati: Lwati lwekufundzisa futsi lwetintfo tekwati kuphela futsi lungahle lungentiswa njengesecwayiso sekwelapha. Lolwati alukentelwa kumelela secwayiso sekwelapha noma semitsi losinikwa tati tekunakekela kuphila.

Translated by Phindile Malotana