Notshi dzi tshi Tanganiswa na Zwibveledzwa zwa Mushonga

Apitherapy i shuma sa tshibveledzwa tsha notshi kha u lafha na u thivhela malwadze. Uya nga vha American Apitherapy Society, hezwi zwibveledzwa zwa notshi ho katelwa, mutoli, luvholela, propolis, royal jelly na vhutuku ha notshi.

Pollen i ya shuma kha vhathu

U shumiswa ha pollen kha mutakalo wa muthu na kha u shuma sa mushonga. I hone kha mavhengele a mutakalo i hwaliwa nga vhafuwi vha dzi notshi i ya tanzwa milenzhe ya dzi notshi musi dzi tshi khou dzhena hune dza dzula hone. Zwino u fhungudza uvha hone ha pollen kha notshi uri thukhu dzi kone uvha na zwiliwa.
Huna dzi tsedzuluso thukhu dzine dza vha uri dzo itwa kha kulele kwa mutoli wo tou ralo sa zwiliwa zwa vhathu. Ngeno pollen i tshi nga shumiswa kha u lafha anti-inﬂammatory na anticancer. Dzi ngudo dza Turkish ( vitro) dzo sumbedza dzinwe dzi pollen dzi na maanda a unga thivhela u kavhiwa nga vhulwadze.
Vha United State vha zwiliwa na Drug Administration (FDA) vho amba uri pollen asi yone tshiko tshihulwane tsha protein uya nga ha saitsi. Tshithu tshihulwane tsha pollen ndi carbohydrates (60%), hu sini protein – zwi tshi khou bva kha tshiko tsha pollen. Ndeme ya mutakalo wa pollen kanzhi i kalwa nga uvha hone ha protein na amino acid. Dzinwe tshaka dza pollen dzi ya vha dzo dala mutakalo, dzinwe dza vha dzi fhasi. Vha Apis Information Resource Centre vhari musi i tshi vhambedzwa na zwithu zwine zwa nga vitamin/mineral, zwa pollen zwi vha zwi zwituku kha pfushi, nahone azwi faneli u vala zwiliwa zwine zwa vha na mutakalo na u tevhela mutakalo wa vhudi.
Zwa u kona u fara pollen zwi nga kha di vha hu zwone zwithu zwihulwane kha vhathu vhane vha vha vha vha rengi vha pollen na zwithu zwine zwa vha zwi na pollen nga ngomu.

Vhurotho ha notshi sa tshiliwa tsha muthu

Vhurotho ha notshi vhuitwa nga notshi hu tshi khou shumiswa pollen, nectar zwine zwithu zwine zwa lea na mutoli. Zwiitwa zwa fhedza zwa vhewa kha tshithu uri zwi kone u vhila. Hezwi zwo vhewa zwi vha zwi tshi khu kona u kwashekanya dzi protein na starch zwa ita dzi vitamin uri dzi kone u dala. Vhurotho ha notshi vhuna zwithu zwine zwa vha uri zwo khethea khaho zwo khwinisiwaho nahone ndi zwavhudi hu tshi khou liwa nga vhathu.

Beeswax sa mushonga

©Frank Mikley

Nga vho 400 BC Hippocrates, na madokotela akale a Greek, vho amba uri u shumiswa ha beeswax zwi ya thusa kha lukanda lune lwa khou lwala. Iya shumiswa nga maduvha a zwino kha mishonga. Iya vha i tshi kha tshikalo yo shumiswa nga notshi dza u shuma, iya shuma kha u tanganisa na mishonga sa tsumbo, mapfura a lukanda, zwisibe, mishonga ya ningo na kha zwa mano na u langa u bva ha malofha.

Royal Jelly – iya mangadza i tshi kovhekaniwa?

Royal jelly ndi zwithu zwitshena zwine zwa vha zwi tshi khou bva kha mulomo wa notshi dzine dza vha dzi tshi khou shuma vha shuma zwa ya zwa liwa nga ya tsadzi khulwane. Mushumo muhulwane wa Royal jelly ndi kha zwithu zwa u tamba, fhedzi zwi ya shuma na kha vhane vha vha vha tshi khou toda u onda. Unga i rengisa i tshi kha di vha thethe, kana yo tangana na zwinwe zwishumiswa u fana na yoghurt kana zwithu zwo omiswaho. Ina munukho wa pungunt, ya hata. Zwi tshi khou bva kha vhutshilo vhulapfu na mbebo ya ya tsadzi, ho ambiwa uri royal jelly i nga vha na mushumo wo no nga honoyu na kha vhathu. Hohu u humbulelwa naho zwo ralo hu ya toda uri hu thome hu itwe dzi ngudo dzo vhalaho uri hu kone u tou tendiwa zwavhudi.
Vhunzhi ha dzi ngudo dza zwine royal Jelly ya ita kha vhathu dzo no itwa, nga Eastern Europe,fhedzi dzi ngudo nnzhi dzi ya konda u tou kona u kala vhundeme ha zwa saitsi na dzi mvelelo. Nahone zwo ralo dzi trial dza Japan dzo sumbedza glucose ine ya vha uri yo khwiniswa kha u kondelela na mutakalo wa muhumbulo zwa gonyisa u sikiwa ha dzi selle dza malofha. Kha dzi ngudo dza Vitro ho wanuliswa uri royal jelly ina antibiotic fhedzi ivha hone nga maanda yo thoma ya dzula lwa tshifhinga.

Propolis sa mushonga

©Onésime

Propolis i ya mangadza ‘bee glue’i itwa nga dzi notshi ubva kha muri iya shuumiswa nga ngomu ha vhudzulo ha notshi uri hu suvhelelele, na u vala mitwe na u kulumaga. I dovha ya divhea sa “Russian penicillin, propolis i ya shumiswa kha mashango manzhi ane avha uri avhathu tou wana zwavhudi Antibiotic.
Ina antioxidant, antibacterial, antiviral, anti-fungal, anti-tumour na anti-inflammatory. Iya shuma kha u thivhela u kavhiwa hune ha nga da kha tshilonda, ya fhodza na mulomo, na zwilonda zwine zwa vha kha marinini, ya bviswa dzi tissue nntswa dza cartilolage, ya fhungudza u zwimba kha dzi tsinga ya lafha na ulcer, uya nga ha dzi ngudo dza polish na German. Iya thusa na kha u lafha maswa vhusiku na kha mufhiso na u swa.

Vhutungu ha notshi sa Anti-inflammatory

U lunwa nga notshi zwi ya vhavha, ndi luludi lwa muvhala usa tou vhonalaho hune ha vha ho tangana zwithu zwa protein zwine zwa vhanga inflammation zwa shuma na kha u nwa malofha.
Yo shuma lwa minwaha, i divhea nga maanda China na Eastern Europe namusi hune ya shuma kha u lafha vhulwadze ha chronic inflammatory. Unga tou i thavha kana ya shuma sa mapfura u fhungudza u zwimba hune ha nga ha musi una arthritis, multiple sclerosis (MS), vhutungu vhune havha kha mutana nga fhasi na tennis elbow.
I bva kha u fhirisela zwithu zwa mudagasi kha fhethu hune havha na dzi thambo nga ngomu kha madzulo a notshi. Notshi dzine dza vha uri dzo kwata dzi ya swika hune dza kona u luma, ha kona u hwaliwa luvholela. Notshi adzi vhaisali musi hu tshi khou itwa hezwi.

Ni fanela u dzhiela hezwi nntha

Ndivho hei ndi ya u gudisa fhedzi a i faneli u shumisa sa ndaela ya dokotela. Nahone a u faneli u nyadza zwa dokotela wa ita hezwi.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe