Kuvakashela iMapungubwe

Kuvakashela Indzawo Yetilwane netiTjalo Lenhle

©Jacques Marais
Le Phakhi Yesive yase Mapungubwe yavulela sive emagede ayo ngemnyaka wa 2004. Yindzawo yetilwane netihlahla letinhle; lebhalekako, lehlukile Kanye nalegcwele imimangaliso. Ngayitfola ungatsi yintfo leyenteka sonkhe sikhatsi yekutichaza kanye nalengigcugcutelako. Sinye sivakashi lesasikhulile sichamuka eThohoyandou sangitjela kutsi wonkhemuntfu lofika eMapungubwe ufuna kutitfolela yona ayigcine kuye. Futsi ucinisile.

Indlela yeku Fika khona

©David Fleminger
Le Phakhi Yesive yase Mapungubwe ingangemakhilomitha lamakhulu lasihlnu nemashumi lamatsatfu enyakatfo yase Goli (emakhilomitha lamakhulu lamane nesiphohlongo ngasePitoli). Kumele kukutsatse emkhatsini wemahora lasihlanu kanye nalasitfupha kuyakhona, kushiyane nge kugcwala kwendlela. Loluhambo ludze kancane ngesikhatsi semphelasontfo yekuvakasha, kepha kuzama lokuhle.
Nawusuka eGoli, tsatsa iN1 uye ePolokwane/Pietersburg. Shayela wengce edolobheni bese ujikela ku R521 uye eDendron. Ngemuva kwe Dendron (lephindze ibitwe nge Mogwadi), chubeka nge R521 uye eVivo. Utobona ligcuma lelicondzile le Soutpansberg tintsaba letiphakamela ngase flat veld, utobese wengcela ngaseceleni kwe nshonalanga. Ngemuva kwe Vivo kuta imecca yekutingela yase Alldays.
Lomgwaco wenta tinyawana tenja (sekudla-sencele) nawuchubeka nge R521 uya nngase Pontdrift.
Kungaba ngemakhilomitha lalishuminakunye ngaphambi kwe ligede lase Pontdrift, utobona timphawu taseMapungubwe. Jikela ngasekudla ku R572 bese uchubeka ngemakhilomitha lamashumi lamabili nakutsatfu uye egedeni lelikhulu.
Ungaphindze ufike eMapungubwe nawuchamuka ngase Musina. Kulandzela lendlela, chubeka nge N1 wengce iPolokwane/ Pietersburg ne Makhado/Louis Trichardt kuya eMusina/ Messina. Le Mussina, jikela ngesencele ungenele R521 bese ushayela cishe emakhilomitha lamashumi lasitfupha kuya egedeni lelikhulu.
Yonkhe lemigwaco lekumikisa egedeni lelikhulu lase lase Mapungubwe isikontiyela futsi isesimeni lesihle.

Tsenga Yonkhe intfo ePolokwane

©Jacques Marais
Yati kutsi iPolokwane ngulona dolobha lelikhulu lekugcina lotolibona, ngako tsenga yonkhe intfo lotoyidzinga. iMapungubwe yindzawo lotiphekelako. Emadolobha ase Dendronn, Vivo nase Alldays anetiteshi tagasolina kanye netitolo letimbalwa letincane, kepha kute lokuningana. Khumbula kugcwalisa eAlldays ngoba kute titeshi tabogasolina emkhatsini we Alldays ne Mapungubwe. Kulesisigaba, kute gasolina lokhona eMapungubwe. Siteshi lesikhona sagasolina sise Dongola Ranch, lekungaba ngemakhilomitha lamashumi lamatsatfu kusuka egedeni lelikhulu endleleni leya eMussina.

Simo Selitulu ne Sifo Sembuzulwane

©Ton Rulkens
iMapungubwe isemkhatsini wendzawo lesemkhatsini ngekoma kulelive, futsi linani lemvula lihambela kusuka kumamilimitha lamakhulu lamatsatfu nemashumi lasihlanu kuya kumakhulu lamane, livame kuna ngetinyanga tasehlobo. Njengoba kushiwo ngetulu, lesigodzi sijwayele sikhatsi lesomile. Sikhatsi sasehlobo singashisa kakhulu, kufike kumadigri lamashumi lamane nesihlanu. Sikhatsi sasebusika sifutfumele, kepha ebusuku kuye kubandze. Kuvame kuba lisu lelihle kuletsa timphahla letifutfumele umangabe utoshayela ebusuku.
iMapungubwe ibekwe njengendzawo lenesifo sembuzulwane, ngakoke phatsa kwekufutsela timbuzulwane. Lokujwayelwa kwesifo lesitfwele imbuluzulwane siphansi kakhulu kunase Kruger, nomakunjalo, lefutsi kute netindzaba letibikiwe. Simo selitulu kumbe noma kutsatsa imitsi yekuvikela sifo sembuzulwane kubakuwe. Chumana na dokotela wakho, uma kudzingeka.

Translated by Phindile Malotana