O Thoma Bjang Temothuo ya Dihlapi ka Dinagamagaeng

©Nicholas James
Go thoma kgwebo ya temothuo ya tša ka meetseng ka Aforika Borwa ka nepo ya go tšweletša dihlapi tša ka meetseng a hlwekilego, balemi ba dihlapi ba mpša ba tla nyaka maano, bokgoni, lefelo la maleba le tshepedišo ye botse ya temothuo ya dihlapi ya maleba ka tikologong ya bona.

Dintlha tše Bohlokwa tša Temothuo ya Dihlapi

Dintlha tše bohlokwa tše tharo pele ga ge o thoma ka lesolo la go swana le temothuo ya tša meetseng. Molemirui wa dihlapi o mofša o tla hloka:

Thulaganyo ya kgwebo
Tlhamo ya kago
Thulaganyo ya go šoma

Madimabe, ke gore peakanyo ye ya tshedimošo gantši e hwetšwa go tšwa bathong goba methopo ye e abelanago ka tshedimošo ya kgale goba tshedimošo ye e sego ya nepagala. Ka dinako tše dintšhi mekgatlo ya hlatlošo ye e bego e na le kgopolo ye botse e boeletša diphošo tša 1960 tša temothuo ya tša meetse. Gomme le diprotšeke tše mpsha di palelwa gape.

Ka bophara bja Aforika, re hwetša matangwana a mannyane, a a tletšego ka meetse a a sego botebo, a a bonagalago, a a tletšego kudu ka difinkalingi tše mpša ya badimi ba sa tsebjego. Go fepa dihlapi ka ditshepedišong tše ka tlwaelo ke go bonnyane, taolo e nyaka e sa be gona gomme ka nako ya diprotšeke ga di atlege, mokgahlo wa go eletša o ba o fetile kgale.

Lefapha la Phraebete

Tlhabollo ya temothuo ya tša meetseng ya dinagamagae e hloka hloka go ineela ke mmušo le makala a mangwe a tša go tšwetšwa pele tšhomišo bokgoni bja lefapha la phraebete la maleba. Lefapha la phraebete le ka thuša ka go thala dithulaganyo tša kgwebo, dihlamo tša dipolasa le tlhahlo ya balemirui ba bafša ba dihlapi.
Temothou ya dihlapi e gona le hlapi gomme e šomišwa ka dinageng tša go swana le China, Thailand, Indonesia, Bangladesh le go oketšega ka dinagamagaeng a Borwa le Bogareng bja Amerika. Dipolasa tše tše di atlegilego di šomiša matangwana a nontšhwitšwego le a go fepwa.
Matangwana a a lefase a na le mehola yeo e lego bohlokwa go katlego ya temothuo ya dihlapi ka dinagamagaeng: a fokotša kotsi, a fokotšago ithekga ka mohlagase, nyakego ya bokgoni ye e fase le tšweletšo ya godimo, a tšweletša go fihla go ditone tše 18 tša dihlapi ka hektare. Tshepedišo ya temothuo ya dihlapi e na le phetagatšo ya mošomo ye fetilego ya go kopišwa gabonolo ye e ka latelwago le go ekišwa ka Aforika Borwa. Dihlamo tša temothuo ya tša ka meetseng di bonolo eupša di bohlale le go se be tša segologolo ka tsela efe goba efe.

Šedi ye tiilego e swanetše go bewa ka tlhamong ya letangwana thwii le kago ya matangwana a lefaseng, taolo ya boleng bja meetse, go kgobela le nontšho ya meetse, go dumelela kgolo ya tlhago ya dijo tša dihlapi. Tshedimošo ka ga kgwebo ya bolemirui bja hlapi bja matangwana le yona e gona gabonolo.

Tlhahlo ya Balemirui ba Bafša ba Dihlapi

Go šišinytšwe gore tšwetšo pele ya temothuo ya tša ka meetseng ya dinagamagaeng e iše šedi kudu ka thušong ya mašeleng ya tšhupetšo ya lefapha la phraebete le mafelo a tlhahlo ya temothuo ya dihlapi. Mafelo a ga a swanela go ba theknolotši ya godimo, ditshepedišo tše raragantšhwego.
Mafelo a tlhahlo ya balemirui ba bafša ba dihlapi ga e a swanela go ba ka mafelong ao a le go kgole le dinyakwa tša ditšhaba tša dinagamagaeng goba maemo a bosa a kgole a a tlošitšwego ka borutho. Gabotsebotse, mafelo a ditšhupetšo a ka bewa thwii moo nyakego e le go gona, ka mafelong a setšhaba a dinagamagaeng a bophagamo bjo fase. Ditšhupetšo tše di swanetše go swana le tšeo ditšhaba tša dinagamagaeng di tla swanelago ke go di aga go fihlelela katlego ka diprotšekeng tša bona.

Dithulagnyuo tša kgwebo tše di theilwego godimo ga masolo a atlegilego di tla hlagiša tšhelete ya go thoma gabonolo go feta go leka go hwetša ditšhelete tšeo di theilwego godimo ga theknolotši ya Recirculating Aquaculture Systems (RAS) ye gantšhi e raraganego, gantši e sa le ka boemong bja dinyakišišo le tlhabollo, e senago rekoto ya phehagatšo ya mošomo ye e bonalago ya katlego ya njale.
Dikanegelo tša bolerui bja dihlapi tše di atlegilego di gona ka ntle, gantšhi ka Asia, eupša bjale di tlalago kudu ka Aforika, kudukudu ka Zambia. Re swanetše go kopiša bona.

Translated by Lawrence Ndou