Leina La tkwaelo: lefo le
Leina la tša mahlale tše di latelago: Cucurbita moschata
Leina la go swana: Lefodi
Tlhalošo ya Sebjalo
Mafodi ke karolo ya le lapa la cucurbit la merogo. Cucurbits tše dingwe ke marrows, khukhampa le lerotse. Di gola ka bo phaphathi mo fase gomme dikutu le dikala di mela dirapa tša godimothwii. Sebjalo se na le matlakala a sebopego se se golo sa pelo. Sebjalo ke monoecious, se se ra gore bobedi bja matšoba a banna le basadi go tšwa go dibjalo. Matšoba a basadi ao a tšweletšago dienywa ke a makoto go feta matšoba a tona ao a sa tšweletšego dienywa. Seenywa se nale sebopego sasilintere e bile se gola mo lešobeng la peu.Šomišo
Lefodi le butšwitšego le ka jewa le bešitšwe, bedišitše le go šilwa go dira sopo le tše di bitielang ka lebotlelong Ke mothopo wo mobotse wa tlhale, e na le dikotla le kalasiamo, bithamini A, C le E. Matlakala le matšoba di ka lewa bjalo ka morogo goba tše di ka kopantšwa le merogo ye mengwe goba diproteine.Dinyakwa tša Mmu le go Apea
Mafodi, a swana le cucurbits tše dingwe di rata mabu wa sehlaba, wo sa thapago kudu, wo na lego maemo a godimo a manyoro. pH ya mmu e swanetše go ba gare ga 6 le 6.8. Ge mmu o na le esiti ye ntši, oketše kalaka mmung pele ga temo ya mathomo.Thoma go beakanya mmu dibeke tše di selelago pele ga letšatši la gago la go bjala. Ge e le gore go na le kgohlagano ya mmu, go šišinywa gore mmu o lemgwe ka motšhene wa mmu go tlhanyaolola kgohlagano ya mmu. Ge e le gore kalaka goba manyoro di a nyakega, manyoro le mmutele di ka gašwa godimo ga mmu mo le go bjala ka nako yona yeo.
Mmu o ka lengwa go ya botebong bja go lekana 300 mm go ya go 400 mm go hlakanya manyoro le kalaka. Go kaone go lema gabedi, go tswakanya mmu gabotse. Temo ya bobedi e ka dirwa ka sekhutlo sa go fapana, go ya mathomo. Thala ege godimo ga mmu go pšhatla fase e be o lekanetša bokagodimo bja mmu.
Se se thuša gape go tloša marathana a mengwang mo mmung. Matšatši a mmalwa fela pele ga pšalo, mmu o ka lengwa go tloša gape mengwang yeo e thomilego go mela le go dula godimo bja mmu. Ka morago ga se, direi tša dibjalo e ka ba emišwa go lebelela godimo le go beakanywa go lokišetša mepete moo dipeu tša mafodi di tlo bjalwago.
Boso
Lefodi ke sebjalo sa go rata boso bjo borutho, bjalo pšala e dirwa mo mathomong a seruthwana le dikgweding tša selemo. Mo Afrika Borwa ke ka kgwedi ya Agostose go Desemere. Dibjalo di huetšwa kudu tšhwaane le dithemperetšha tše telele tša fase ga 4°C e di ka bolaya dimela. Ge fela kgolo ya sebjalo sa lefodi se sa itemogelo matšatši a mantši kudu a dithemperetšha tša godimo ga 35°C (se se oketša go hlongwa ya matšoba a tona ao a se melego dikenyo) goba dithemperetšha tša fase ga 12°C (se se fokotša goba thibela kgolo le tlhabollo), lefodi le ka bjalwa go tšwa pela ga Julae go fihla morago ga nako ka Febereware.Themperetšha ya go mela ke 20°C go 30°C gomme themperetšha e kaone ya go golago ke 22°C go 32°C mosegare ka themperetšha ya bošego ye sa fetego 16°C.
Dikhalthiba
Apollo, Arela, Atlas, Carmela, Cosmos, Pilgrim, Pluto, Sheba, Titan, le Waltham mehutahuta ya tlhago ya lefodi. Go na le gape mehuta ya mafadinyana a mafša go swana Barbara ye tsenago mmarakeng.Translated by Lebogang Sewela