Ka morago ga go kgetha gore e reka tswadišo ya ditšweletšwa tša maswi tše fe, o swanetše go reka diphoofolo. Dikgomo tše di ka gamwago maswi di swanetše go rekwa pele ka ge go na le maswi a phepo le tshepelo ya tšhelete. Dikgomo tša maswi di na le dikgato tše pedi tša tšweletšo, e ka ba ka maswing (go gama) goba go oma (go hloka maswi). Ge di omile, dikgomo di swanetše go ima gomme gare ga matšatši a 60 a tswalo a latelago.
‘Dithole’ di ba dikgomo mo pelegong ya mathomo ya bonamane; Morago ga fao, ngwaga wa dikgomo o laeditšwa ke go gama bjo latelago tswalo e be go latela pelego ya namane ka moragonyana. Mohlala, go gama gwa pele ka morago ga tswalo ya namane, go gama gwa bobedi ka morago ga tswalo ya bobedi. Ka dinako tše dingwe dikgomo di hlalošwa bjalo ka tswalo ya mathomo goba tswalo ya bobedi.
Go kaone go reka dikgomo goba dithole go tšwa go kgwebo ye emego gabotse goba mo polaseng ya maswi. Gantši balemi ba ba fišegela go abelana tsebo ya ditšweletšwa tša temo le balemi ba bafsa. Se se ka ba le mohola ge tšweletšo e thoma. Ka go le lengwe, go reka dithole tšeo di ithwelego pele go fa balemi ba bafsa sebaka sa go itlwaetša go fepa le go laola diphoofolo ka mehla pele ga tshepedišo ya tšweletšo ya maswi e thoma.
Dikgomomaswi di ka rekwa mo fantising ya dithekišo. Go tsenela diokšene pele go fa taetšo ya theko ya thekišo le boleng bja diruiwa tše di rekišwa. Ka tlwaelo ngaka ya diphoofolo kua okšeneng a ka fa Setifikeiti sa Maphelo a diphoofolo mo thekišong gomme mokšene o tla bontšha mathata a itšego ka phoofolo ye e itšego. Ge e le gore go ba le pelaelo mabapi le maphelo a diphoofolo, ga di rekwa.
Ke eng Bokgoni bja Diphedi tša Kgomo ya Maswi?
Bokgoni bja ditšini tša dikgomo bo laolwa ke motswadi yo šomišwago mo maswing. Se se ra gore boleng bja kgomogadi bo laolwa ke batswadi ba gagwe. Go tseba tshedimošo ka ga dikgomo go ka thuša go kgetha kgomo ye botse ye ka rekwago. Hlaola dikgomo tša go feta palo ye e nyakegago ya mohlape go kgona go ba le kgetho ye kaone.Tiragatšo ya tšweletšo ya kgomo e huetšwa ke batswadi ba gagwe (mabapi le leabela) gammogo le phepo, ntlo le taolo. Rekoto ya tšweletšo ya dikgomo tše di kgetilego e swanetše go ba gona. Kgopela pedigree tshedimošo gammogo le bohlatse bja tšweletšo ya moemedi wa Diphoofolo la letamo (mme) le bokgoni bja ditšini ya motswadi (tate).
Go kaone go reka ditšweletšwa tša maswi go tšwa go balemi bao ba lego karolong ya bosetšhaba ya go rekoto maswi. Tshepedišo ye e fa genetic le tshedimošo ya tšweletšo ya dikgomo le dithole ka maswing. Ka fase ga sekema se, sešupo sa maswi a kgomo ye nngwe le ye nngwe se a kgoboketšwa go yo sekasekwa makhura, proteine, bodiša somatic cell count (SCC) le milk urea nitrogen (MUN) ke laporatori ya semmušo. Palomoka ya poelo ta go gama (dilitara tša maswi tše tšweleditšego) di a akanywa go feta matšatši a 305.
SCC e fa taetšo ya bohloko le le mastitis-inflammation mo matsweleng. Tšweletšo le tswalo e bonolo ya namane (ka moo namane e belegwago ga bonolo) ya dikgomo le dipoo di a elwa mo dirokotong tša pelego. Ga go šišinywe gore o reke dikgomo tše di lego gore ga go na tshedimošo ye e lego gona ka tšona.Translated by Lebogang Sewela