Histori ya Temothuo ya Tša ka Meetseng ka Dinagamagaeng ka Aforika
Go ya mafelelong a nako ya bokoloniale ka bo1960, ditaolo ka dinageng tše dintšhi tša Aforika go leka go tšwetša pele temothuo ya tša ka meetseng ya dinagamagaeng, bontšhi bja mehuta ya diphedi tša tilapia. Ka nako yeo, tlhago ya kgwebo ya tilapia e be e setšo e le ka boseeng bja yona, ka fao kaonafatšo ya leabela la diruiwa le difinkalingi tša bong bjo bo tee di be di sa eso tsebjwa. Palelo ya maiteko a ka bophara le dithuto tše di ithutilwego tšona go tšwa go dipalelong tše di bopilwego motheo wa bohlokwa kudu wa koketšego ya temothuo ya tilapia mo mengwageng ye 25 ye fetilego lefaseng ka bophara.Matseno a Oreochromis mossambicus (tilapia ya ka Mozambique) ka Indonesia nakong ya Ntwa ya Bobedi ya Lefase ke Majapane go hlohleleditše tirišokakaretšo ya mehuta ya diphedi tše. Madimabe ke gore go se lokele dinagamagaeng ga yona go hlageletše ka pela. Mabaka go se lokele ga tilapia ya ka Mozambique a akaretša
Fokotšego ya kgolo
Tswalo ye kgolo kudu
Sebopego se fokolago sa mmele le poelo ya fillet
Twantšho ya malwetši ye e fase
Ka bo1980 O. niloticus (tilapia ya Nile) e bile mohuta wa sephide sona se le tee fela sa mmakgonthe sa kgwebo. Lenaneo la GIFT – lenaneo la tswadišo le le kgethegilego ‘Tilapia ye e Kaonafaditšwego ka Leabela’ - e be ya tšweletšwa ka Philippines le go hloma maemo a boleng bja godimo a difinkalingi, tšeo di šomišwago lefaseng ka bophara.
Ditšweletšo tša Temothuo ya Tilapia – Setšo sa Hoko
Tilapia e ka tšweletšwa ka ditsela tša go fapana. Setšo sa hoko ka matsheng a magolo e dirišwago ka bophara ka Matsheng a Kariba, Victoria le Volta, gammogo le ka Nokeng ya Nile. Le ge go le bjalo, tilapia ya ka setšong sa hoko se ithekgile 100% godimo ga dijo tša theko ya godimo tša maitirelo. Maemo a boleng bja meetse a swanetše go lebiša go kgolo ya maleba mo nako ye nnyane ya go kgonega ya go šoma ka seekonomi.Theko ya furu ya tilapia ke tsentšho ye bohlokwa gomme bontšhi bja masolo a ditilapia a setšo sa hoko ke a maemo a godimo, diprotšeke tša go ema thwii tše di tsenyeleditšwego ka peeletšong ya kgwebo gomme di sego tša lokela temothuo ya tša meetseng ya ditšhaba tša dinagamagaeng.
Ditshepediši tša Temothuo ya Tilapia - Recirculating Aquaculture Systems
Dikotsi tša tahlegelo ya palomoka ya diruiwa ke tša godimo, kudukudu ka lebaka la ditshepedišo tše tša mohlagase tše di ithekgilego ka mohlagase 24/7. Se bjale se nyaka thekgo ya theko ya godimo ya metšhene ya mohlagase, didirišwa ša tlaleletšo tša sethekniki le mošomo; mabaka ka moka a a sego botse a ditikologong tša kgole tša dinagamagaeng goba ditšhaba.
Ditshepedišo tša Temothuo ya Tilapia – Setšo sa Letangwana la Lefase
Ditšhaba tša dinagamagaeng gantšhi di kgole go tšwa methopong ye e tshephagalago ya mohlagase. Ka fao ditshepedišo tša temothuo ya tša meetseng di swanetše go lokela le kabo ya mohlagase le maemo a bokgoni be gona. Ka Borwa bja Aforika, ditšhaba tše gantšhi di dutše ka mo fase ka bokagodimo bjo bo fase goba mafelo ao a nago le methopo ye kgolo ya meetse. Dintlha tše ka bobedi ke ditlhaodi tše di ratago setšo sa letangwana la lefase la dihlapi, kudukudu go bolemiruing bja tilapia.Matamo a nošetšo, mola a se go bjalo ka ditlabakelo tša maleba tša temothuo ya tša ka meetseng, di ka neelana ka meetse a mantšhi go matangwana pele ge a šomišwa go nošetša. Boemo bja diprotšeke tša temothuo ya tilapia ka fase ga matamo a go swana le a goba go bapa le mekero ya nošetšo e a eletšwa.
Bokgoni bjo nyakegago bja setšo sa letangwana la dihlapi la lefase di ithutiwa gabonolo gomme ga bo hloke boemo bjo bo hlakahlakanego le bokgoni bjalo ka ge go nyakwa ke RAS. Setšo sa letangwana la lefase se maleba go ditšhaba tša dinagamagaeng moo bokgoni bjo bo swanago le bjo gantši bo se go gona ga bjale.Translated by Lawrence Ndou