Dibjalo tše bohlokwa kudu tša selemo ke lehea, dinawasoya, peu ya sonoplomo, matokomane le mabelethoro.
Lehea
Lehea ke sebjalo se sengwe sa bohlokwa kudu sa selemo se se tšweleditšwego ka Aforika Borwa, ka ge lehea le lešweu e le mothoe o mongwe o mogolo wa mohuta wa phepo wa ren awa dijokgolo le lehea le leserolane ke motheo wa mathomo wa matla ka furung ye e šomišwago ke diruiwa tša maphego le tšweletšo ya maswi.
Ka tlase ga mabaka a maemo a bosa a tlwaelegilego, lehea la go feta ka mo go lekanego le tšweletšwa go fihlelela dinyakwa tša tikologo gomme ditlaleletšo di išwa ka dinageng tša Aforika, go swana le Zimbabwe, Mozambique, Zambia le Angola, gammogo le dinaga tše dingwe, go swana le Japan, Iran, Kenya le Venezuela.
Bontši bja lehea la Aforika Borwa bo tšweletšwa ka lefelong fao pula e nago selemo, le Freistata ka tlwaelo e tšeago maikarabelo a seripagare sa palomoka ya bontšhi, go ya ka maemo a bosa le mmaraka, gomme e latelwa ke Leboa Bodikela le Mpumalanga. Gauteng le KwaZulu-Natala le tšona di tšweletša dikabelano bontšhi.
Dinawasoya
Aforika Borwa e tliša ka nageng gagologolo bontšhi bja kuku ya dinawasoya ngwaga o mongwe le o mongwe go fihlelela nyakego ye e golago ya furu ya diphoofolo, e lego gore e hlohleleditšwe ke nyakego ye e golago ya dijo tša proteine go tloga go ka nepo ba maemo a bogareng ba ka nageng.
Tšweletšo e oketšegile ka palogare ya 15% le 20% ka ngwaga magareng ga 2009 le 2019 ka go araba go dipeeletšo tše dintšhi ka dinawasoya tša ka nageng tša bokgoni bja go pšatla, go ya ka Lefaha la Dijo le Molawana wa Temothuo, gomme e lebeletšwe go tšwela pele go oketšega ka 2.9% ka ngwaga go fihlela dikete tše 962 godimo ga hektare ka 2027.
Bontšhi bjo bonnyane bo tšweleditšwe go ralala le naga, ka bontšhi bjo bo tšwago Freistata le Mpumalanga ka lefelong la fao pula e nago selemo.
Peu Ya Sonoplomo
Disonoplomo ke tše dingwe tša methopo ye megolo ye e lewago ka Aforika Borwa, mola oli ya kuku e šomišwa bjalo ka mothopo wa proteine wa dikabo tša diruiwa. Grain SA e e hlaloša bjalo ka sebjalo se botse sa phetošopšalo, le bokgoni bja go gola ka mabung a ge go bapetšwa a ka mathoko gomme e kgotlelela tšhwane ya pele. Gape e na le sehla se se nnyane sa go gola go feta lehea, ka fao e ka bjalwa ka moragonyana ge go hlokagala mo nakong ya maemo a fokolago a bosa.
Ka nepo e lemiwa ka lefelong fao pula e nago selemo, ka bontšhi bja bogolo kudu bo tšwago Freistata, e latelwa ke Leboa Bodikela le Limpopo. E sego sonoplomo efe goba efe yeo e tšweleditšwego ka Kapa Bodikela le KwaZulu-Natala.
Matokomane
Afrika Borwa ke moromedi ntle wa nepo wa matokomane, eupša ditlišo tša ngwaga ka ngwaga tša go swana le ge re romela ka ntle di sa le teng. Oli ye e dirilwego go tšwa matokomaneng e ka šomišwa go apea, go dira potoro ya matokomane goba ditšweletšwa tša go ihlwekiša, mola oli ya kuku e šomišwago ka furung ya diphoofolo, menontšha, dianthipayothiki goba go dira sekgomaretši.
Matokomane ke mothopo wo bohlokwa wa phepo ka KwaZulu-Natala le Mpumalanga. Ka nepo a tšweletšwa ka dileteng tša bodikela fao pula e nago selemo, ka bontšhi bja tšweletšo ye e tšwago Freistata le Leboa-Bodikela.
Go feta dikotara tše tharo tša tšweletšo e ka mašemong a omilego ka baka la ditshenyegelo tša godimo tša nošetšo. Bontšhi bjo bo nnyane bo tšweletšwa ka Kapa Leboa le Limpopo.
Mabelethoro
Dithemperetšha tše di namelelago di hlohleleditše mpshafatšo ya kgahlego ka tšweletšong ya mabelethoro, ka lebaka la kgotlelelo ya sebjalo se, go lwantšha komelelo le nyakego ya meetse ye fase ge e bapišwa le lehea. Mabelethoro a na le ditšhomišo bjalo ka dijo le dino, le dikholego tša go swana le mabele a mangwe ka phepo.
Bontšhi bja mabelethoro a Aforika borwa a tšweletšwa ka lefelong fao pula e nago selemo, ka Limpopo le tšeago seabe sa go feta seripagare sa palomoka ka fase ga tšweletšo. Bontšhi bo bogolo le bona bo a tšweletšwa ka Leboa Bodikela, Freistata le Mpumalanga.
Dinawa Tše Di omilego
Aforika Borwa ga e tšweletše dinawa tše di omilego tše lekanego go fihlelela dinyakwa tša ka nageng. Bontšhi bjo bogolo bo tšwa dinageng tša ka ntle go tšwa kudukudu ka China ngwaga wo mongwe le wo mongwe. Dinawa tše ga se fela mothopo o mobotse wa proteine le tlhale le ka fao di bonwa bjalo ka moemela legato wa maleba wa nama, eupša sebjalo sa phetošopšalo se segolo seo se thušago balemirui go kaonafatša maphelo a mabu le ka go fapantšha tšweletšo le dikgonagalokotsi.
Dinawa tše di omilego di tšweletšwa go ralala le naga, ka bontšhi bjo bo tšwago Freistata, Leboa-Bodikela, Limpopo le Mpumalanga ka lefelong le fao pula e nago selemo.
Translated by Lawrence Ndou