Sedumedi Sa Setšo Sa MaZulu
Ka histori ya Sezulu ka moka, ga go na ntlha ya setšo sa Zulu fao tumelo e sa ralokago karolo: Go tša bophelo, meletlo, dikgato tša go fapana le mathata a batho, ka go tša temo le tša ekonomi le leago. Ka dinako tšohle, badimo ba lebelelwa bjalo ka mothopo wa thušo le tlhahlo ya maleba ka morago ga sehlabelo sa dikabo.
Godimo ga go bontšha tlhompho yeo ba e bontšhago badimo ba bona, MaZulu ba be ba dumela gape go motho wa moya, yo a lego, Unkulunkulu, yo a tšwago mo mahlakeng a mpete le yo a hlomilego diphoofolo moka tša tša lešoka, dikgomo le diphoofolo, dinoga le dinonyana, meetse le dithaba, gammogo le letšatši le ngwedi.
Go ya ditumelo tša SeZulu, batho ba na le mmele (umzimba) le moya (idlozi). Godimo ga moo, go na le inhliziyo (pelo ya maikutlo), ingqondo (bjoko, monagano le kwešišo) le isithunzi (moriti, maitshwaro). Mazulu dumela gore isithunzi e ba moya wa badimo ka morago ga lehu, eupša fela ka morago ga ge moletlo wa ukubuyisa o dirilwe, ge moya o ‘bušitšwe morago gae'.
Go Ineela go kgatha tema ye bohlokwa ka go ikopanya le Digalagala tša badimo, go fana ka ‘leporogo’ leo le kgontšhago batho go kgopela thušo goba go leboga digalagala tša badimo go hwetša mahlogonolo a bona. Digalagala tša badimo di dumelwa gore di na le maatla a go laola tlhago gomme go bolelwa le yona pele ga mediro ye bohlokwa ka moka.
Mehuta Ya Ditšhitelego
Mazulu a laetša magoro a mebedi a go ineela. Ditebogo (ukubonga) di diragala ge se sengwe se kaone e tlile go swana le ge bašemane ba gola, ge go na le dijo tše ntši, goba ge bophelo mo umuzi bo šomile gabotse le ge go se na malwetši a mantši.
Ukuthetha, go ineela ba phošollo, go direga ge batho ba umuzi ba hwa, goba ge dilo di bonala di sa sepele gabotse mme batho ba ikwa ba hlaselwa. Dineelo ka moka, tšeo gantši e lego tša dikgomo goba dipudi, di diragatšwa go ya ka ditirelo le ditlhokomelo, ditshepedišo lediprothokholo, ka lebaka la gore, ge di sa latelwa, dieela di ka se be le mehola, eupša di ka senya.
Mo nakong ya ngwagakgolo wa 20 batho ba setšo ba bantši, ba be ba maloko a dikereke, tšeo do be di nyakago go kopanya ditiro tša Sekriste le tlhompho ya badimo. Ye nngwe ya tše, ibandla lamanazaretha, ye e tumilego kudu magareng ga batho ba magaeng ba MaZulu.
E hlomilwe ka 1911 ke Isaiah Shembe, e tsebja bjalo ka kereke ya Shembe, gomme kereke ya gons e kgolo e kua Inanda ka ntlenyana ga Durban, eupša e na le balatedi ba bantši mo ditšhabeng tša dinagamagaeng, bao ba aparago diaparo tša go ba le dipheta, ba rapela ka mmino le go bina.
Translated by Lebogang Sewela
Setlogo sa Mazulu, mohlamongwe setšhaba se segolo se tee mo Afrika Borwa, se hwetšagala ka sehlopha se sennyane sa batho ba go bolela ngun...