Imakhiwo Yokudlela Etlhogwa ziNkomo Zebisi

©Rykie Visser Agrinet /Gibson Supplies
Lokha nawufuna ukuthenga iinkomo zebisi nawuthoma iplasi leenkomo zebisi. Imakhiwo yalapha ziyokuhlala khona kufanele ahlelwe ngaphambi kokuletha iinkomo eplasini elitjha. Nange wakha indawo lapha zizokuhlala khona lokha zisalinga ukujayela iplasi elitja kungenza bona zigandeleleke ngomkomkhumbulo okungona umkhiqizo wazo webisi.

Inkomo ezimunyisako zitlhoga indawo lapha zingadla bezisengwe khona kabili ngelanga begodu nendawo lapha zingaphumula khona.Izindlu zenkomo esele ziingasamunyisi, iinkabi kanye namathokazi ezineminyaka eyahlukeneko, ziyatlhogeka. Izindlu ezitlhogwako ziya ngokobana kusetjenziswa isistimu enjani yokuzipha ukudla.

Isistimu Yamadlelo weeNkomo Zabisi

©Louise Brodie
Isistimu lapha zidla khona emasimini, indawo yamadlelo anotjani iyatlhogeka. Ubukhulu bamadlelo kufanele kube okungesanani li-hectare qobe iinkomo ezintathu kanye nendawo engezelelwako yeenkomo ezingamunyisiko nethokazi. Isistimu yamadlelo itlhoga indawo yokubeka izinto zokuthelelela ukuthelelela amadlelo.
Lokhu kutlhogeka ekungezeleleni izulu ekungenzeka bona lingani ngesibanga sesomiso. Ipompo kanye namalayini wokuthelelela esabalalisa amanzi emadlelweni atlhogekako. Imumathi zamanzi nanyana zokusela amanzi kufanele zilethwe emadlelweni. Lokhu kungaba zimumathi ezisukako nanyana ezibethelweko.

Isistimu yaMadlelo Angadliwa

©Marinda Louw
Enye indlela nanyana isitismu engasetjenziswa ngeyokobana zingadli emadlelweni. Iinkomo ziphiwa i-total mixed ration (TMR) kabili ngelanga. I-TMR yindlela yokupha iinkomo ukudla ehlanganisa isphila, amaprotheyini, amaminerali kanye namavithamini kanye nama addictives okukukudla kokungezelela ukudla kwenkomo okumumethe amavithamini,-fatty acids, kanye namaminerali ikomo engawatholiko ekudleni ekudla ngamalanga ikwenze ukudla kunye.
Iinlwane zibekwa zibe siqhema sinye ziphiwe ukudla ngokuya ngokobana zisesigabeni siphi sokukhiqiza. Isibonelo, imlimi weenkomo zebisi uzoba neemumathi ezingeqadi zeenkomo ezimunyisako, iinkomo ezingamunyisiko, amathokazi engalinganikongobukhulu, ezincani nanyana ezimatsikani zenkabi.
Isabela singapleyisteriwa phasi nanyana singaplesteriwa. Isbaya esingakaplesteriwa sitlhoga indawo ekulu engaba yi-50 ukuya ku-m2 qobe yikomo okuya ngokobana izulu lina njani. Ukwenza bona ihlabathi ikhiphe amanzi ngcono, ihlabathi phasi esibayeni kufanele yehlele ukusuka eemumathini zokudla.
Nakungasinjalo, Iinkomo nazilokho zigadanga phasi eduze kweemumathini kungenza bona idaka litjhingele begodu kuzale amagciwani. Nakufakwe i-apron magega nendawo ekudlelwa kiyo engaba yi-2-3 m ngobude, kungakhandela indawo ekubeni manzi be ibe nedaka.

Translated by Lizzy Shongwe