Dikgonagatši Tša Go Fepa Tše Nyakegago Tša Dikgomo Tša Maswi Di tšwela pele

©Rykie Visser Agrinet /Gibson Supplies
Ge ntše o nyakana le go reka dikgomo tša go thoma polase ya maswi, go na le dinolofatši tša motheo tše dingwe tšeo di swanetšego go beiwa pele ga go tliša dikgomo tše mpsha mo polaseng. Go aga dinolofatši mola dikgomo di sa e tlwaetša polasa e fsa go ka tlhola kgatelelo go dikgomo gomme e be e gobatša poelo ya maswi. Dikgomo tša go gamwa di hloka lefelo leo di ka kgonago go ja le go gangwa ka letšatši le letšatši, le lefelo la go ikhutša. Kago ya dintlo tša go dikgomo tša go oma, mamane le dithole tša mengwaga ya go fapana di a nyakega. Dinolofatši tše di nyakegago di ya ka tshepedišo ya fepa yeo e tla šomišwago.

Tshepedišo ya Mafula/Bjang ya Dikgomo tša Maswi

©Louise Brodie
Go Tshepedišo ya bjang go hlokega lefelo la phulo le bjang. Bogolo bja mafulo bo swanetše go ba ka fase ga hektare e tee mo kgomong tše tharo tša go gama ye nngwe le ye nngwe le ye nngwe, le lefelo le lengwe la phulo la dikgomo tša go oma le dithole. Tshepedišo ya mafula e nyaka gape lefelo la bobolokelo la ditlhamo tša go nošetšo, go nošetša ya mafulo. Se se a nyakega go tlaleletša pula ya tlhago, yeo e na lego go se be gona ka di nako tše dingwe ka lebaka la sehla sa komelelo. Pompo le methaledi ya nošetšo ya meetse ya mafulo e a nyakega. Diswaro tša go nwa meetse di swanetše go fiwa mo mafulong. Diswaro di ka ba tša go ema goba tše di kgonago go šuta.

Tshepedišo ya Dikgomo tša Maswi ye sa Šomišego Mafula

©Marinda Louw
Mokgwa wo mongwe ke wo o sa šomišego mafula. Dikgomo di fepša palomoka ya kopanywa kabelo (TMR) gabedi ka letšatši. TMR ke mokgwa wa go fepa dikgomo wo kopanyago dijo, furu, mabele, proteine, diminerale, tlhaelelo ya dibithamini le dijo ka gare ga motswako wa dijo o tee.
Diruiwa di a hlopšhwa e be di fepiwa ka tšweletšo ya tšona. Mohlala, molemi wa maswi o tla s aroganya dirobe tša go bulega tša dikgomo tša ditshadi, tše di omilego, dithole tša mengwaga ya go fapana le mamane. Serobe se senngwe le se senngwe se swanetše go ba le dijo le meetse a kgomo ya bogolo bjo itšego e ka ba bonnyane goba dijelo tše bulegilego tša mamane.
Bokagodimo bja serobe bo ka ba mmu goba botlase bja letlapa. Serobe sa mmu se nyaka lefelo la go kenana 50 go ya 100 m² kgomo ye tee go ya ka tiišetšo le paterone ya pula. Go kaonafatša kelelatšhila, bokagodimo bja serobe bo swanetše go tloga mo sejelong sa go fepa. Ge go se bjalo, go sepela mo sejelong sa go fepa go ka hlola go maraga le maemo a ditšhila. Lefelo la go agiwa ka matlapa la go lekana 2-3 m ka go bulega go bapa ga sejelo sa go fepa, go ka thibela go koloba bja lefelo le maraga.

Translated by Lebogang Sewela