I-Celery

© Louise Brodie

Ibizo lesayentsi: Apium graveolens
Ibiza elijwayekekile: Celery, Soup celery nanyana i-celeriac

Ukutlhadlhulwa Kwestjalo

I-celery ivela emndenini we- the Apiaceae begodu ihlobene nomhlaza, parsley, parsnips kanye ne-coriander. Ivela esifundeni se-mediterranean. Istjalo esitjalwa qobe mnyaka. Istjalwesi simila kube mrabhu sibe namakari athambileko. Kudliwa isiqu Kanye namakari waso. Iintjalo ze-celery zivamise ukuvunwa lokha nakanobude obuyi-40 ukuya ku-50 cm. Umrabhu we-celery wenziwe ngemirabhu eyi-fibrous emasenthimitheni angaphezulu kwayi-20. Ivamise ukukhiqiza amathuthumbo kanye nembewu emnyakeni wesibili.

Ukusetjenziswa Kwayo

I-celery kuvamise bona isetjenziselwe ukununga amasobho kanye ne-stew. Idliwa ihlaza kumasaladi nanyana iphekiwe njengomrorho. Istjalo se-celery asinawo amavithamini nanyana izakhimzimba begodu sinama-carbonhydrate wezinga eliphasi. Senziwe ngomthiya kanye namanzi sithandwa khulu babantu ngombana senza banciphe umzimba.
Imbewu ye-celery iyasilwa isetjenziswe etswayini begodu amumethe amafutha asetjenziswa emakheni Kanye nenhlanhleni, irhelebha ekuphuleni i-uric acid esegazini ukulapha i-gout, iramatiki kanye nobulwelwe bamathambo.

Iimfuneko Zehlabathi Kanye Nokulungiswa Kwayo

I-celery iba yihle ehlabathini engabambi amanzi, eyisanda nalapha kune-organic material eyaneleko ukubamba ubuswe Kanye nezakhimzimba. Itlhoga ihlabathi ene-esidi kancani ene- pH ye-6.0 ukuya ku-6.5.
Emvekeni ezisithandathu ngaphambi kokobana, utjale peta indawo oyokutjala kiyo ibe yi-500 mm. Ngeskhathesi hlanganisa i-lime nange kutlhogeka nanyana ikhompowusti, umanyoro, i-gypsuma Kanye ne-superphosphate. Mange iintjalo ezihlaza sokuvala ihlabathi zakhe zatjalwa ziyasuswa zipetelwe ehlabathini.
Nakusele iveke ngaphambi kokobana utjale i-celery, peta ihlabathi uyilevele nge-disk harrow ukulungisa indawo. Lokhu kuzokuqotha ikhula esele likhona. Umbhede wembewu kufanele uhlwengise wenziwe loso kususwe ikhula kanye nensalela zezinye iintjalo ekungaphezu kwehlabathi okungona ukumila komrabhu.

Ubujamo Bezulu

I-celery itlhoga indawo epholileko enganambethe enamazinga womtjhiso ahlangana kwe-15°C ukuya ku- 24°C. Lokha nakunamazinga womtjhiso aphezu kwe-25°C lokha nazisakhulako kwenza bona i-celery inambitheke njengomthiya begodu itjhuqe.

Imihlobo Yayo

©Louise Brodie
Kunemihlobo emibili ye-celery i-eaf Celery Kanye ne- Stalk Celery
Imihlobo ethandwako yayo yi- Utah, Golden Pascal, Stetham

Translated by Busisiwe Skhosana