Lebitso la Saense: Apium graveolens
Lebitso le Tlwaelehileng: Celery, Soup celery or celeriac
Tlhaloso ya Semela
Celery ke ya lelapa la Apiaceae mme e amana le parsley, parsnips, coriander le dihwete. E simoloha sebakeng sa Mediterranean. Ke semela sa ho hlaha selemo se seng le se seng sa bobedi empa bakeng sa tlhahiso e ncha e lenngwa le ho kotulwa selemo le selemo. Semela se hlaha ho tloha botlaaseng kapa pelo ho ya fatshe ho ya ho sekgahla sa makala kapa difateng tsa semela se qetellang ka sehlahla sa makgasi a matle.Difate kapa makala a makgasi ke karolo e ka sehloohong e jewang ya celery. Dihlahiswa tsa dimela tsa thollo di atisa ho kotulwa ha di ka ba bolelele ba 40 cm ho isa ho 50 cm. Motswako wa celery o entswe ka taproot e nang le metso e mesesane ya metso e bonolo e ka hodimo ho 20 cm ka tlase hodimo. Hangata e hlahisa dipalesa le dipeo tsa yona selemong sa bobedi.
Ho Sebedisa
Celery e sebediswa haholo bakeng sa tatso ka sopho le sechu. E boetse e jewa e le tala le ka salate kapa e phehilwe e le meroho. Semela sa celery ha se na di vithamine tse ngata kapa dimatlafatsi mme e na le dikhabohaedreite tse nyenyane. Hangata e entswe ka fiber le metsi kahoo batho ba ikemiseditse ho theola boima ba mmele.Peo ya celery e theoha mme e sebediswa ka letswai mme e na le oli e sebediswang ka monko o monate le meriana, e thusang ho fokotsa asiti ya uric mading bakeng sa phekolo ya gout, ramatiki le rheumatism.
Ditlhoko tsa Mobu le Ditokisetso
Celery e molemo ka ho fetisisa ha se tsholotswe hantle, e lehlabathe le nang le disebediswa tse lekaneng bakeng sa mongobo le ho boloka dimatlafatsi. E hloka mobu o monyenyane o nang le pH ya 6.0 ho ya ho 6.5.Dibeke tse tsheletseng pele ho temo, lema le ho haola sebaka seo o lokelang ho se lema ho fihlela bonyane 500 mm. Nakong ena kenyelletsa lime haeba ho hlokahala ebile ho na le monontsha, moitedi, gypsum le superphosphates. Haeba sekwahelo sa semela se setala se ne se jetswe pele, sena se ya kgaola mme se lengwa mobung ka nako e le nngwe.
Beke e le nngwe pele o jala celery, lema naha le disk ho lema ho ya le ho lokisetsa sebaka. Sena se boetse se fedisa mofoka leha e le ofe o ntseng o tshwara. Dibethe tsa peo di lokela ho ba di hlwekile ntle le mokoloko wa mobu kapa mofoka leha e le ofe wa dimela kapa dimela tse nang le dimela tse ka sehloohong tse tla senya ntlafatso ya motswako.
Boemo ba Lehodimo
Celery ke semela se hlokang boemo ba lehodimo bo phodileng bo se nang serame le ka mocheso wa 15°C ho ya ho 24°C. Ha ho na le nako e telele ya mocheso o ka hodimo ho 25°C nakong ya ho hola ho etsa hore celery e babe le ho ba bonolo.Dintho tse Hlahisitsweng
Tse ding tsa dintho tse hlahisitsweng tse ratwang ke Utah, Golden Pascal, Stetham le Peppermint.
Translated by Sebongile Sonopo