Kakaretšo Ka Ga Celery

© Louise Brodie
Leina la tša mahlale: Apium graveolens
Leina la go tlwaelega: Celery, Sopho ya celery goba celeriac

Tlhalošo Ya Sebjalo

Celery le ya lapa la Apiaceae gomme e amana le parsley, parsnips, khorientere le dikherotse. E tšwa seleteng sa Mediterranean. Ke sebjalo sa go ngwagapedi eupša ge go nyakega tšweletšo e foreše se swanetše go bjalwa ka ngwaga. Sebjalo se se tšweletša mo sedikong sa fase goba pelo ka fase go ya ka gare ga ngata tša mahlaka goba petioles ya sebjalo yeo e felelago ka sethokgwa sa matlakala a boleta.
Petioles goba mahlaka a matlakala ke tšona dikarolo tša celery tše di lewago. Dibjalo tša Celery, gantši di ka bunwa ge di lego 40 go 50 cm godimo. Medu ya Celery e dirilwe ka modungtona le medu ya go ya fase ye mentši, ya goba le digwaši ka godimo, fase ga 20 cm ya bokagodimo bja mmu. Ka tlwaelo e tšweletša matšoba a yona le dipeu ka ngwaga wa bobedi.

Šomišo

Gantši Celery e dirišwa kudu go fa disopo mohlodi le stews. Gape, e ka lewa e le a tala le ka gare ga disalate goba e ka apewa bjalo ka merogo. Sebjalo sa Celery ga se sa na tlhaelelo ya dibithamini tše ntši goba phepo e bile e na le dikhapohaetreite tša fase. E na le bontši bja gwaši le meetse ka fao e loketše ke batho bao ba nyakago go fokotša boima ba mmele.
Dipeu tša Celery di a epiwa gomme di šomišwa ka gare ga letswai, di na le oli ye šomišwago ka gare Senkgišabose gape bjalo ka dihlare, tšeo di thušago go hlahlamolla esiti ya uric ka gare ga madi go alafa ya gout, arthritis le rheumatism.

Dinyakwa Tša Mmu Le Go Apea

Celery e dira gabotse mo mmung wa sehlaba, seloko mabu ka didirišwa tša manyoro tša monola le swaro ya phepo. E nyaka esiti yam mmu ye nyennyane le pH ya 6.0 go 6.5.
Dibeke tše di selelago pele ga pšalo, o phatše mmu wa lefelo la go bjalwa gore le be 500 mm. Ka nako ye e hlakanya kalaka ge go nyakega, gammogo le goba le manyora afe goba afe, mmutele, tšipsamo le superphosphates. Ge o le gore dibjalo tše di šireletšago mmu di be di bjetše, se se a fokotšwa gomme di bjalwa mo mmung ka nako e tee.
Beke e tee pele ga pšalo ya celery, lema tšhemo e be o šomiša diski ya go lema go beakanya mmu le lefelo. Se se tloša mengwang yeo e lego gona. Mepete ya peu e swanetše go hlwekišwa le go tloša makwate a mmu le mengwang goba mašaledi a ka godimo ga mmu ao a ka šitišago tšwelopele ya medu.

Boso

Celery e nyaka klaemete yeo e fodilego e se na go tšhwaane le themperetšha ya 15°C go ya go 24°C. Ge go na le nako ye letelele ya themperetšha ya godimo ga 25°C mo nakong ya go gola e dira gore celery e babe e be le digwaši.

Dikhalthiba

©Louise Brodie
Mehuya ye megolo ye mebedi ya celery ke Leaf Celery le Stalk Celery.
Dikhalthiba tše dingwe tše di tumilego Utah, Golden Pascal, Stetham le Peppermint.

Translated by Lebogang Sewela