Die Opkoms van ’n Nuwe Era
Dit was moeilik om Nelson Mandela se gedagtes te lees. Hy was ’n warm en hoflike gasheer by die middagete by sy amptelike verblyf, Mahlamba 'Ndlopfu (Opkoms van ’n Nuwe Era), die voormalige Libertas, wat al die vroue van die eerste ministers en presidente op een slag beset het.
Hy het ook die vrouens en weduwees van die leiers van die bevrydingsbewegings genooi, onder wie die voormalige president van die African National Congress, Oliver Tambo, Adelaide en Albertina Sisulu, die vrou van die voormalige ANC-vise-president, Walter Sisulu, daar was.
Die twee groepe, die blanke nasionaliste en die swart en wit vrouens en weduwees van die bevrydingsleiers, het nog nooit tevore ontmoet nie. Hulle het in afsonderlike groepe gesit toe president Mandela met die vrolike groet instap; "Hier is die bekende dames". Toe was daar drukkies vir Elise Botha, die vrou van die voormalige president, Pieter W Botha, en Magda Diederichs, weduwee van voormalige president Nico Diederichs.
Vinnig het hy albei groepe saam laat smelt, terwyl hy aangename en ligte gesprekke met hulle almal gemaak het. Daar was geen voorstel dat hy besig was om ’n verkose rol te vertolk nie.
Nie soos die smaaklose opmerkings van Vorster nadat hy die voormalige Malawiese president, Hastings Banda, en sy amptelike gasvrou Cecilia Kadzamira, in die openbaar by ’n staatsbanket in Johannesburg vermaak het nie. ’n Verdedigende Vorster het aan sy nasionalistiese volgelinge verduidelik dat hy langs die swart vrou by die funksie gesit het "as 'n patriotiese plig in die belang van Suid-Afrika”.
Vergewe, Maar Moenie Vergeet nie!
President Mandela het die vroue vermaak - en dit was sy eie idee - as ’n uitdaging aan die land. Hy het gesê dat dit ’n "praktiese manier om die verlede te vergeet" is en dit was natuurlik nog een van sy harde pogings om versoening tussen alle Suid-Afrikaners te bewerkstellig.
Sy verklaring, in die lig van sy sterk steun aan die Waarheids- en Versoeningskommissie, wat ingestel was om ’n kragtige soeklig op die onregte van die Apartheidsdae en ’n deel van die post-Apartheid tydperk te fokus, het dubbelsinnig voorgekom. Maar dit was duidelik dat hy gefokus het op die houdings en vooroordele wat mense so vinnig aangeneem het, asook die vrese wat deur die Apartheidsbeleid gegenereer was.
Hy wou harde Afrikaners in die konserwatiewe en nasionalistiese partye en militante organisasies soos die Afrikaner Weerstandsbeweging (die uiters regse vleuel met sy neo-Nazi-simbole) bewus maak daarvan dat hulle niks van die nuwe demokrasie hoef te vrees nie en dat Suid-Afrika sy rassisme kan oorkom en die toekoms as een nasie in die gesig staar.
Maar hy was nie toegelaat om versoening en die werk van die Waarheidskommissie te verwar nie. Mev. Ntsiki Biko, weduwee van die aktivis Steve Biko wat tydens die ondervraging deur die veiligheidspolisie gemartel en vermoor is, sal hom nie toelaat nie. Sy het gesê, "Ons kan vergewe, ja, maar nie vergeet nie!"
Versoenning Tussen Alle Suid-Afrikaners
En die partytjies was suksesvol. Die vroue by die middagete, soos mev. Verwoerd, was deur hom, bekoor. President Mandela was druk besig met versoening. Nadat hy grootliks instrumenteel was in die totstandkoming van 'n redelik buitengewone, onderhandelde revolusie en ooreenkoms met die Afrikaner Nasionale Party, het hy gestreef daarna om swartes nie die gebrek aan vordering in die Heropbou en Ontwikkelingsprogram en ander sosiale opheffingsplanne verstaan het nie, te paai.
Hy het ook die vrese van blankes, veral die regse vlerke, baie van wie hulself in hul huise met hul gewere toegemaak met verkiesing, gekalmeer. Hulle was vreesbevange dat die swartes teen hulle sou opstaan in vergelding vir die 48-jaar van vervolging en harde onderdrukking wat hulle toegedien het. In die geval het vrede geregeer - so universeel dat baie die verkiesing ’n oorwinning vir vrede genoem het.
Dit het gebleik asof President Mandela die stryd gewen het, ondanks die sporadiese uitbrake van ras gedrewe geweld wat sedertdien plaasgevind het. Hy was ’n ongelooflike persoon met hope geduld en verdraagsaamheid. En mense wat nie swartes kon verdra nie, hulle inderdaad gehaat het, kyk nou na hom met respek en liefde.
Translated by Nina Joubert
Albertina Sisulu, genaamd Moeder van die Nasie of Ma Sisulu, is bekend om 'n Suid-Afrikaanse anti-apartheidsaktivis en die vrou van mede-akt...