Dzi nga hula kha PH ine ya vha 5,6 to 6,5 zwi funa mavu ane vha uri ana muṱavha mavu ane avha uri o khaṱhwa a thaba. U vhea Nitrogen fhedzi mavuni zwine zwa vhidzwa upfi u lugisa Nitrogen. I khethululwa nga legume iya konḓa kha mavu u dzhena.
Ndi tshimela tsha tshilimo tshine tsha hula zwa vhuḓi kha mutsho une wa sa vhe fhas 10°C. Mutsho wa vhuḓi wa u aluwa ndi 30°C. Uya konḓelela gomelelo u fhira na groundnuts, soybeans na sunflowers.
Fhethu hune ha rothola, unga i ṱavha nga nwedzi wa Ḽara hune ha dudela wa kona u i ṱavha nga Nyendavhusiku. A u faneli u ṱavha musi dzi mvula dzi tshi vho thoma una kana nga nwedzi wa Phando u tshi vho fhela ngauri dzi nga tshinyadziwa nga murotholo na usa vha dza vhudi. Zwinwe zwikhokhono zwi ya ḽa musi dzi tshi vho hula. Sa tsumbo, arali i tshi khou ḓo liwa nga zwipuka, unga i ṱavha nga Khubvumedzi.
Unga ṱavha mbeu ya vha 4cm u tsa fhasi ha hula unga metshisi na 10 cm zwine zwa fhira tshanḓa nga u vulea kule na kule. Mavu a fanela u ṱumana nga murahu ha musi wo fhedza u ṱavha u fanela gadedzela uri a kone u vhambeu ya vhuḓi.
Zwikhokhonono zwo no nga aphids na bollworm zwi nga vha vhuthada fhedzi ndi zwa ndeme u ṱavha ṋawa zwavhuḓi fhethu huthihi ngauri dzi ya kona ulwa na nematodes. Malwadze ane a tou vha a ndeme vhukuma ndi stem rot.
U tshi khou ṱoḓa u bveledza grain u fanela u ṋanga ine wa khou ṱoḓa u ṱavha sa Rhino kana Glenda. Kha hay unga shumisa Chappy kana Bechuana tshena.
U Kana Cowpeas
Cowpeas dzi kanelwa ṋawa 90% maṱari aitwa tshikusule. Tshimela tshoṱhe tsha tupulwa - hezwi zwi nga itwa musi maṱari atshi vho shanduka muvhala.Musi muṋawa u tshi khou shumiswa sa muroho,maṱari madala na zwiṱari zwiṱuku unga zwidoba nga zwanḓa. Unga kona u dzi vhea sa hay.
Dzine dza vha dzi dza u rengisa dzi nga shumiswa dzi nzhi fhedzi ṋawa dzi nga vhewa kha bege wa dzi rwa kha thanda uri dzi kone u fhambana.