Roussanne

© Glenneis Kriel

Ṱhaluso

Ndi muri wa veini tshena, une wa bva Rhone kha ḽa France. Dzina heḽi ḽi bva kha tshi French Roux (tsuku) zwine zwa vha zwi tshi khou ambelwa muvhala mutsuku wa mitshelo, ndi mutshelo une wa panga acid, wo pfuma na munukhelelo musi wo ṱanganiswa na dzinwe veini sa Marsanne.

Vhubvo

France

Manwe Madzina

Ina dzinwe dzine dza swika 26 sa Barbin, Bergeron Fromental na Rebellot. Kha ḽa California vho vha vha tshi i ṱanganisa na Viogneir fhedzi ahuna vhushaka vhukati hadzo. Na inwe ine ya vha na lukanda lwa phiki ine yavha Roussanne du Var na Rousstte dzi na madzina ane avha na mubvumo muthihi fhedzi a ina vhushaka na Roussanne. Kha ḽa Afrika Tshipembe i ḓivhiwa sa Roussanne.

U Bveledzwa kha ḽa Afrika Tshipembe

Muri hoyu wo ḓiswa nga nwaha wa 200 nga Simo Barlow wa Rustenburg kha ḽa Stellenbosch ane ndi ene wa u thoma u ita veini yo ḓiimisaho nga yoṱhe. Yo no swika 75ha yo ṱavhiwa kha ḽa Afrika Tshipembe i tou vha i siho kha ḽa Northern Cape, Robertson na Worcester. Hune ya vha hone ndi Paarl (27ha) Malmesbury (16ha) na Stellenbosch (11ha).

U Aluwa

I funa fhethu hune ha fhisa ho omaho ai koni u vha na mitshelo minzhi iya shona (6-8ton/ha) naho i fhethu hune ya vha na tshikhala tsha vhuḓi tsha u hula. Kha ḽa Calirfonia ho wanala zwauri mitshelo i khou swa nga ḓuvha, zwino u fhungudza ha maṱari zwi tou ṋaṋisa uri u kone u vhonalesa nga ḓuvha, musi i tshi kaṋiwa nga mitshini zwiita uri vha dzule vha tshi khou kaṋa lwo vhalaho ngazwo vha tshi funesa zwauri i tou kaṋiwa nga zwanḓa.
Muri hoyu uya vha na halwa vhunzhi. Ngazwo u tshi tea u ṱhogomelwa musi hu tshi khou kaṋiwa.
U kaṋiwa muri hoyu u lugelwa mathomoni a khalanwaha, hu tshi tou fhedza u kaṋiwa sauvignon Blanc.

Mitshelo

Mitshelo ndi miṱuku ya vha tshipulumbu ya vha na muvhala wa ambar musi u tshi kaṋiwa.

Maṱari

Maṱari ana tshivhumbeo tsho linganelaho avha na zwivhanana zwiṱanu tshivhumbeo tsha hone tshi nga maṋo.

Zwiḽi na Malwadze

Ilwa nga maanḓa na zwivhungu zwoṱhe. I tshinyadziwa nga muya.

Mushumo

Kha ḽa Afrika Tshipembe i hone sa veini yo ḓiimisaho nga yoṱhe, fhedzi ndi ya thengo khulu vhukuma i ṱanganiswa na Marsanne na Viognier uri i kone u bvisa muthetshelo mutshena une wa vha na munukhelelo na mitshelo. Uya geredzelwa hu tshi itela mutakalo. Yone iṋe ina u pfuma ya ḓala hwalwa zwine zwa i thusa musi yo vheiwa u swika kha minwaha ya 10 iya vhuyelwa nga u vheiwa kha dzi thanda kana yo vheiwa i tshikha tshithu.

Muthetshelo na Munukhelelo

Veini dzine dza itiwa nga heyi nḓirivhe dzi ḓivhiwa nga munukhelelo, dzi ya ṱavhanya u kaṋiwa nga u shavha uri swigiri ivha i ṱhukhu, veini yone ivha i kha ḓi vha ya vhuḓi na hone i tshi kaṋea, a i tou vhesa na mitshelo minzhi i funeswa nga vhathu vhane vha pfana na zwithu zwi kalakataho na u vhavha. Tshinwe tshifhinga ivha ina muthetshelo wa tshienge na luvha kana luvha ḽa ḓaka.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe