Roussanne
Tlhalošo
Roussanne ke mohuta o mošweu wa beine, ka tlhago o tšwa seleteng sa beine sa Rhône kuawine France. Leina la yona mohlomongwe le tšwa lentšung la se Frenc ‘roux’ (hubedu) ka ge le bolela ka ga mmala wa dithetlwa o mohubedu ge o butšitše. Ke morara o tlaleletšeng esiti, bogale, senkgišabose ge o hlakane le mehuta e mengwe bjalo ka Marsanne.
Tlholego
France
Maina a Mangwe
Morara wa Roussanne o na le mahlalošetšagotee a masomepedi tshelela bjalo ka Barbin, Bergeron Fromental and Rebellot. Mo California, o be o hlakantšwa le Viognier, eupša ga gona kamano gare ga mehuta ye mebedi. Roussanne du Var ya go ba le letlalo le le pinki le morara wa Roussette di ka ba le maina a go ba le modumo wa go swana, e fela tšona ga di tswalane le Roussanne. Mo Afrika Borwa, mohuta o ngwadišitšwe ka leina la ‘Roussanne’.
Tšweletšo mo Afrika Borwa
Simon Barlow wa Rustenberg o rekile mafahla ka ntle ka 2000 gomme a iša mo Stellenbosch, gape o ile a dira beine ya mathomo ya mohuta o tee. Roussanne tša palo e ka bago 75ha, di bjetšwe mo Afrika Borwa ka ntle le dilete tša Northern Cape, Robertson le Worcester. Mafelo a go tsebega a dibjalo ke Paarl (27ha) Malmesbury (16ha) le Stellenbosch (11ha).
Go Gola
Morara wa Roussanne o nyaka boemo bja go fiša gore o kgone go butšwa gomme ke sebjalo se se sa kgonege go tšweletša merara e mentši (6-8 ton/ha) le ge e le gare ga boemo bjo bose ba go gola. Ke mohuta wa go tiiša ka modiro.
Mo California go ile gwa hwetšwa gore merara e bokoa go letšatši gomme ge matlaka a tlošwa ka seatla gore dingata di hwetše letšatši, se se thuša gore di butšwe gabotse. Gore Roussanne’ o butšwe gabotse o swanetše go topiwa gantši. – Go kaone go buna ka diatla. Mohuta o na le go butšwa ka kgonego ya bjala bja godimo. Ka fao go bohlokwa gore teng ya bjala e hlomelwe.
Go Butšwa
Morara wa Roussanne o loka ka pela, gare ga sehla morago ga Sauvignon Blanc.
Dithetlwa
Dithetlwa ke tše nnyane, di na le sebopego sa nkgokolo le mmala wa amber-coloured ge di butšwitše.
Matlakala
Matlakala a na le bogolo bja magareng, mathoko go teba, a mahlano ka meno a nkgokolo.
Dikhukhwane le Malwetši
Roussanne o bokoa go powdery mildew le moya gomme se se fokotša puno.
Šomišo
Mo Afrika Borwa e hwetšagala bjalo ka beine ya mohuta o tee, e fela di a tura. E hlakane le Marsanne and Viognier go hloma motswako o mošweu wa go ba le monkgo o bose le spicy, e fela e na le mohlodi wa dienywa. E na le go bola.
Tlhakanyo gare ga Roussanne’s ya, minerale le eseti, e thuša gore e kgone go dula sebaka se se telele ka lebotleleng – e ka dula mengwaga e lesome. Beine e holega ge e bewa ka faking ya legong gomme morago ga nako e bitiela ka lebotlelong – e ka faking le legong goba gare ga or ageing in oak.
Tatso/Mohlodi
Dibeine tša go tšwa merareng ya Roussanne di kwagala ka menkgo e bogale. Merara e buna ka pela ka swikiri ya tlase, e fela dibeine di ntšha mebele ye bose gomme ge di ka tlogelwa go butšwa kudu di tliša eseti ya godimo. Roussanne ga se mohuta wa go ba le mohlodi wa dienywa. E tsebega ka tatso ya makhura (waxiness) le phopholego e fela e na le semelo sa periperi. Nko (nose) e na le go ba trophikal ka nako yengwe, e bontšha dimelo tša phaeneapole le monkgo wa lily goba matšoba a naga.
Translated by
Lebogang Sewela