Nḓila ya u Bika Ṋama ya Muvhuḓa

© Coniglio

Ṋama ya muvhuḓa ndi ṋama tshena na hone i na mutakalo vhukuma. I zwoṱhe fhedzi ai khwaṱhisi, hune havha na mapfura ndi kha ṋama dzine dza vha tsini na tswio na dzinwe kha mahaḓa. Ṋama ina protein ine ya swika 20% zwi tshi khou bva nga zwine ya khou ḽa zwone. Ya vha na cholesterol in ya vha fhasi. Ndi ṋama ya vhuḓi kha vhathu vhane vha ita zwa mitambo ngauri iya shengea.
Ṋama ya muvhuḓa inga bikiwa nga nḓila inwe na inwe u fana na musi u tshi khou bika ya khuhu fhedzi u fanela uvha na vhulavhelesi vhukuma uri isa vhibvese ngauri ya vhibvesa iya oma isa tsha shengea zwavhuḓi. Ngauri ahuna mapfura ṋama ya hone, u thoma wa i vanganya na zwa u ḓifha zwi nga thusa musi u saathu i bika wo shumisa mapfura, tomato sauces, veini, garlic, muṋo na phiriphiri kana zwinwe zwine wa nga vha u tshi khou funa zwone. Sa parsley na thyme.
Inwe nḓila ya u i bika ndi ndi u i vhilisa kha stoko. Stoko tshi nga vha tsho itwa u bva tshi tshi bva kha zwoṱhe zwipiḓa zwa muvhili, u fana na kha mutumbu ho katelwa na ṱhoho, tswio, mbilu na zwinwe. U nga shela na nyala, carrots, garlic, na mapfura maṱuku ano bva kha khuhu kana phiriphiri zwi nga vha zwavhuḓi musi zwo pangiwa. Nga murahu ha musi wo no vhilisa, u nga kona u i khatha, wa i panga kha makumba na matshakatshaka a vhurotho wa kona u hadzinga kha mapfura. Ya ita zwavhudi wa kona u ḓi phina nga zwiḽiwa zwa vhuḓi.
Muvhuḓa u nga u bika muliloni. U fanela u ḓodza ṋama u thoma wa kona u i bika nga u ṱavhanya u tshi khou shavha uri inga oma. Unga i vhilisa u thoma wa kona u shela zwithu zwa u ḓifha uri i kone u ḓifha.
Tshivhindi tsha muvhuḓa tshi nga itwa tsha ḓifha vhukuma, u tshi khou shumisa kubikele ku sa dini kwo no nga kwa nyala, maṱari, mapfura na brandy uri tshi kone u ḓifha. Wa bika tshivhindi tshi na nyala fhedzi na maṱari u swikela muthetshelo wa nyala na wa ṋama u tshi vho pfala. Wa i bvisa muliloni wa ḓodza tshivhindi halwa wa ṱanganisa u swikela zwi tshi ḓifha.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe