U lisa Concentrates kha Kholomo dza Mafhi
©Rykie Visser Agrinet/Gibson Supplies
Uri mafhi aḓale, u fanela uvha na zwinwe zwine ya vha i tshi khou ḽiswa zwone, kanzhi nga tshifhinga tshine ya vha i tshi khou mamisa ngatsho. Hezwi zwiḽiwa zwi vha zwi tshi khou fhiwa kholomo nthihi. Zwa uri i fhiwa zwi ngana zwi bva kha lushaka lwa kholomo. U nga ifha zwiḽiwa nga nḓila isa dini kana ya u tou nusa. Hei ya u nusa ndi ine wa tou fhiwa zwiḽiwa zwine zwa vha uri zwo linganela ḓuvha ḽinwe na ḽinwe ubva i tshe nwana u swika i tshi beba vho. Sa tsumbo Holstein inga toda 9kg nga ḓuvha u swika tshifhinga tsho tiwaho tshitshifhela.
Kuḽele kwa step-rate ifha zwiḽiwa zwine zwa vha uri zwo fhambana uya kha zwiimo zwine ya vha i tshi khazwo. Sa tsumbo 12 kg nga ḓuvha ubva i tshi khou mama u swika ina maḓuvha a100 i tshi kha mafhi (DIM), 9 kg/ nga ḓuvha ubva kha 101-200 DIM ubva hafho ya vha 6 kg/nga ḓuvha ubva kha 201 DIM u swika i tshi oma. Mbalo ine ya fana inga fhiwa kholomo dzine dza vha dzi tshi khou ḽa zwithu zwine zwa vha uri zwo fhambana, naho zwo ralo, protein na energy ya zwiḽiwa zwine zwa vha uri zwo fhambana. Sa tsumbo, dzine dza fhiwa kholomo dzine dza kona uya u zwima dzi ya vha na energy na mineral, ngeno ine ya fhiwa kholomo dzine dza ḽa furu ya oats dzi fanela uvha na protein ya 19%.
Nga nnḓa ha u ifha zwiḽiwa zwine zwa vha zwa maimo a nnṱha na u ḓala ha 12 kg/ nga ḓuvha hu tshe nga matsheloni, energy dzine dza vha dzo i wana i vha i songo linganela. Hezwi zwi ya vhanga uri kholomo fat ine dza vha dzo i vhea uri i kone u bveledza mafhi zwi ya ita na uri kholomo i onde. Nga tshifhinga tsha musi yo ḓi hwala (101-200 DIM) ya u ḓala ha mafhi na nyimelo ya kholomo zwi fanela u ṱhogomelwa. Kha dzine dza mama u swikela dza lenga u litsha, u ḓala ha mafhi zwi ya khwinisa mvelelo dza energy ya hone. Tshiimo tsha muvhili ya kholomo u khwinisa mvelelo dza uri i kone u khwaṱha. Zwiamba uri kholomo dzo khaṱhwaho dzi ya ḓura.
U fha zwiliwa Kholomo dza Mafhi dzo Omaho
Kholomo dzia omiswa lwa maduvha a 50 uya kha 60 tshifhinga tshine ya vha i tshi khou mama ngatsho. Ine ya vha yo oma i sa khou mamisa iya kona u tumbula mafhi kha dzi sele dza maḓamu. Kholomo dzine dza vha dzo oma dzi ya bviswa kha dzinwe ngauri dzi vha dzi tshi khou balelwa uvha na zwitzhili zwa ufha zwiḽiwa. Adzi faneli u khwaṱha ngauri hezwi zwi ya ḓura fhedzi dzi nga vhanga mathada ano nga ketosis nga murahu ha u mamisa.
Concentrates adzi faneli u ḽiwa dzo ḓalesa ngauri hezwi zwi engedza u ḓura ha zwiḽiwa na u fhungudza dzine dza vha dzi tshi khou ḓi palela. Phindulo ndi ya u ḓala ha mafhi. Hezwi zwi ambiwa uri ndi zwa fhasisa. Sa tsumbo u fha 0-4 kg ya zwiḽiwa zwi nga engedza u ḓala ha mafhi nga 0.72 kg nga kg ya concentrate, but fhedzi ufha 4-8 kg ha concentrate zwi nga isa kha phindulo ya u ḓala nga 0.35 kg ha mafhi. Zwino, a u faneli u i fha zwithu zwine zwa vha zwo ḓalesa ngauri mafhi ha nga ḓalesi.
Translated by
Khalirendwe Nekhavhambe