Buḓo ḽa vho Peter Magubane

© David Meyer-Gollan

Mufodi wa Tsini wa vho Nelson Mandela

Vho vhuya vha rwiwa vhukuma na ningo yavho ya vunḓiwa nga mapholisa a muvhuso wa tshiṱalula. Vho rwiwa lunzhi lune lwa mangadza nahone vha tshi dzulela u fariwa vho no ḓi vhuya vha dzula dzhele lwa maḓuvha a 586 ha ya ndi one maḓuvha manzhisa ane muthu a dzula asa khou sengiswa, na hone vha vha vho imiswa kha u ita mushumo wavho lwa miṅwaha miṱanu.

Vho-Peter Magubane ndi muṅwe wa vha fodi vha shango ḽa Afrika Tshipembe vhane vha vha na bvumo. Ndi vhone vhane vho dzhiesa zwinepe zwinzhi zwa vhathu zwa ḓivhazwakela ubva kha u matsha ha vhafumakadzi vha tshi khou ya pitori, na kha Rivonia Trial, Sharpeville massacre, the uprising of June 16th 1976 na u bviswa ha vho Mandela dzhele.

Vho vha na u huliswa nge vha itwa mufodi wa tsini wa vho Nelson Mandela vha kona u foda na musi vha tshi bviswa dzhele vho Mandela. Vho Magubane vho zwiita mafhungo uri vha dzhie tshinepe tsha zwiṅwe na zwiṅwe zwine zwa vha zwi tshi khou itea nga u shumisa camera yavho, kha ulwa na muvhuso wa tshiṱalula.

“Camera yo vha yone tshigidi tshanga, ndo kona u vhulaha muvhuso wa tshiṱalula nga Camera yanga” ndi vho Magubane vha tshi khou amba. Ndo vha ndi tshi khou ṱoḓa u vhofholola heḽi shango ndi sa khou shumisa tshigidi tsha vhukuma.

Miṅwaha yo Fhiraho na Zwiito Zwayo

Buḓo ḽa vho Magubane ḽo thoma kha Drum, he vho-Jurden Schadeberg, mufodi muhulwane vha tshi vha dzhia vha vha vhea fhasi ha phapha dzavho. Zwe vha to thoma u ita ndi musi vha tshi thoma u foda tshumeloni ya ANC nga ṅwaha wa 1955.

Ubva zwenezwo vho no foda zwithu zwinzhi vhukuma, hunwe vha tshi khou shuma vho dzumbama uri vha kone u dzhia zwinepe huṅwe vha tshi khou foda camera yavho vho i dzumba kha ḽofo ya vhurotho kana kha bivhili.

“Arali ndi tshi khou ṱoḓa u dzhia tshinepe nda wana uri iṅwi ani khou ṱoḓa ndi tshi tshi dzhia ndi ya wana iṅwe nḓila ya u tshi dzhia. Nga murahu ha u dzula dzhele maḓuvha a 586 hu sina tsengo ndi zwifhio zwiṅwe zwine nda nga vha ndi tshi kha ḓi ofha.”? Nga ṅwaha wa 1967 vho mbo ḓi ya u shuma kha Rand Daily Mail, u lwa havho na mulayo zwa thoma, vho vhuya vha fariwa nnḓa ha nnḓu ya vho Winnie Mandela vha tshi khou lingedza u wana mafhungo. Vha ya vha dzudzwa dzhele husina u senga hu si kale mulandu wa wiswa.

Ndi hezwi zwe vha ḓo iledzwa u shuma lwa miṅwaha miṱanu vha sa khou tendelwa u foda na u dzhena fhethu hune havha na dzi gurannḓa. Hezwo zwo mbo ḓi tevhelwa nga u fariwa lwa maḓuvha a 98, miṅwedzi ya rathi vha tshi khou tambudzwa. Nga murahu vha u dzula maḓuvha a 586 hangei Modderbee na piṱori, vho mbo ḓi vhofhololiwa nga tshifhinga tsha vhuḓi uri vha kone u foda zwa ṅwedzi wa Fulwi nga dzi 16th.

Vho Huliswa kha ḽa Afrika Tshipembe na Mashango ḓavha

Vho vha vha tshi fhiwa mishumo nga vhaganḓisi vha mashango davha kha Time Magazine na sports illustrated. Vho huliswa hoṱhe kha ḽa Afrika Tshipembe na mashangoḓavha, vho no pfufhiwa nga honorary doctorates dza 9. Vho no ganḓisa bugu dzi no swika 23 na u tambisa vhunzhi ha zwinepe kha dzi exhibitions.Translated by Khalirendwe Nekhavhambe

Snapshot of Dr Peter Magubane's Career

Nga ṅwaha wa 1990 vho mbo ḓi tiwa uri hu vhe vhone mufodi wa tsini wa Vho-Nelson Mandela zwe zwa ḓo thusa vhukuma kha vhumatshelo havh...more