Raditshwantsho wa Nelson Mandela ka kotloloho
O ile a shapuwa le ho rojwa ke maponesa a kgethollo. O ile a thunywa, mme a phethwa a tshwara matsatsi 586, ao ke a malelele ho feta a tsejwang a ho tshwarwa o kwallwe o le mong, a lelekwa mosebetshing dilemo tse hlano bakeng sa ho etsa mosebetsi wa hae. Peter Magubane ke mong wa bo raditshwantsho ya ileng a ketekwa Afriaka Borwa ya sebeditseng ka thata.
O nkile ditshwantsho mme a boloka ditokomane tse bohlokwa tse entseng histori diketsahalong tsa Afrika Borwa ho tlowa ho mohwanto wa basadi wa Pretoria, ho ya ho Rivionia trial, Shapville massacre, le merusu ya 16 Phupjane 1976 le pejana ka hotswa ha Nelson Mandela.
O ile a fumana tlhompho ya hoba raditshwantsho wa moporesidente Nelson Mandela ka kotloloho le ho nka ditshwantsho tsa bophelo ba Mandela ka mora ho tswa tjhankaneng. Magubane o ile a itlama ho sebedisi khemera ya hae ho nka ditshwantsho bakeng sa histori le phatlalatsa ya toka. “khemera yaka, sethunya saka”.
Ke ile ka kgona ho bolaya kgethollo ka sethunya sena saka, Magubane o a hlalosa. “Ke nebatla ho lokolla naha ena ka ntle le ho sebedisi sethunya sa nnete”.
Histori ya dilemo lemo
Mosebetsi wa Magubane o qadile Drum, moo Jurge Schadeber, mookamedi wa bo raditshwantsho a ileng a mokenya lepheong la hae. Mme phunyelletso ya hae e ile ya ba ka nako eo a neng a etsa tsoseletso ya ANC ka 1955. Ho tlowa mohlang oo o ile a etsa pokello tsa dilemo lemo tsa diketsahalo tsa histori, a sebetsa a ipatile bakeng sa ho fumana ditshwantsho, ka nako tse ding a patile khemera ya hae ka hare ho baebele e halalelang, kapa ka hara loufu ya borotho.
“Ha o sa batle ke nke setshawantsho ke tla fumana tsela. Ka mora matsatsi a 586 a kwalletswe o le mong ke eng hape seo o ka se tshabang”? Ka 1967, o ile kena ho Rand Daily Mail, mme lefielo la hae la molao la qala, o ile a tshwarwa a ntse a nka ditshwantsho dipontshong kantle ho ntlo ya Nelson Mandela, a bewa a le mong, empa molato o ile wa qhalwa.
O ile a kgaolwa ho sebetsa jwalo ka raditshwantsho le ho kena dibakeng tsa dikoranta. E ile ya latelwa ke matsatsi a 98 a diteko, a tshwarwa dikgweditse 6, ka mora moo yaba ba mme hatekong hape. Ka mora ho qeta matsatsi a 586 kwalletswe Modderbee le Pretoria, o ile a tswa ka nako ya merusu ya 16 Phupjane.
Ka 1990, Dr Peter Magubane o kgethwa hoba raditshwantsho wa Nelson Mandela ka molao ho tlo hatisa dilemo tse nne tsa tsela e lebang tikoloho...