Jwang bo bodileng bo na le dikokwana-hloko tse ngata le dikokwana-hloko tsa mobu mme ke karolo ya bohlokwa ya mobu o nonneng ka temo ya dijalo. Manyoro ka ditlama a phahame dinthong tsa manyoro le boleng bo nang le phepo. Ntho ya tlhaho e thusa ho boloka mobu o le mongobo ka nako e telele. Haeba mohlahisi a se na manyoro ka ho lekana ho na le ditsela tsa ho "otlolla" - manyro ka ditlama a ka sebediswa e le hore bo sireletse metso ya difate kapa a ka sebediswa mobung feela ho potoloha dimela mme eseng sebakeng se seng le se seng sa temo.
Moitedi wa diphoofolo o atisa ho sebediswa ka temo ya dimela hobane o ruile haholo dinthong tse phelang le dimatlafatsi. Moitedi o mongobo kapa o sa sebedisweng o ka chesa dimela mme a se ke a sebediswa dijalong bakeng sa ho sebediswa ke batho, e leng ditholwana le meroho. E ka sebediswa mahaeng, dijalo tsa bohlokwa tsa oli le dimela tse mekgabiso. Mabaka a sena ke hore ho na le dibaktheria tse bakang moitedi o ka bakang mafu a batho.
Moitedi leha e le ofe o phoofolo o sebedisitsweng o tlameha ho etswa hantle. Moitedi o tlohetsweng nakwana mme o dumellwa hore o qhibidihe ka hara qubu ya manyoro ka ditlama. Ha moitedi wa diphoofolo o sebediswa ka manyoro ka ditlama, dimela tse ngata tse nang le kgauta tse ngata di lokela ho eketswa (hangata karolelano ya carbon: naetrojene ya 30:1 e nepahetse) ho etsa bonnete ba ho senyeha ha metswako ka mokgwa o leka-lekaneng.
Tlasa maemo a tshabehang dikokwana-hloko di theoha ka potlako ho feta tlasa maemo a anaerobic. Haeba dintsu di fetoha kamehla mme mocheso o dumellwa ho fihlella bonyane 55℃ ka dibeke tse pedi, maemong a dikokwana-hloko a ka fokotseha ho ya ka moedi wa ho lemoha. Bakeng sa Salmonella, esita le dicheso tse fokolang di lekane haeba carbon: nitrogen karolelano e le ka tlase ho 20:1. Bothata ba ho fetoha hangata le maemo a phahameng a mocheso ke ho lahlehelwa ke naetrojene ho tswa ho NH₃ e tswang.
Moitedi o mongobo o ke ke wa sebediswa ke dimela ho fihlela o fetolwa ho humus ka dikokwana-hloko tsa mobu. Mokgwa ona o kopanya dimatlafatsi tse itseng mme o ka baka ho fokotsa (nakwana) dijong tse fumanehang. Ho phaella moo, e ka lebisa hoketsekong ya dikokonyana tse kang dikgofu le di earwigs.
Mohlahisi o lokela ho dumella mmele wa ho netefatsa hore o tseba ha moitedi wa diphoofolo o sebediswa. Mofuta wa phoofolo eo moitedi o tswang ho oona o lokela ho tsejwa hape. Hoa tshwana le bakeng sa dijo tsa bone, lenaka la lenaka, dijo tsa madi, jwalo-jwalo. Ha ho na dikgwerekgwere (moitedi wa motho) a dumellwang hodima leha e le efe temo.
Dithole tsa diphoofolo tse tswang dijong tsa kgwebo le dibethe tsa dikgoho ha dia dumellwa tlasa maemo leha e le afe. Ke temo e matla, ho sebedisa dithibela-mafu le dihomone le diphoofolo ha di dumellwe ho tsamaya ka bolokolohi mme ke hobane moitedi o fepa o sa dumellwe ka temo ya dijalo.
Translated by Bongani Matabane