Morole Le Polase Ya Manyoro

© Chris Daly

Manyoro le dilo tše ntši tša phepo le dimaekropo tša mmu mme ke karolo ye bohlokwa ya monontšho wa mmu, mo temong ya tlhago. Manyoro a godimo ka dibodi le phepo. Dibodi di thuša ka go dira gore mmu o thape sebabaka se se telele.

Ge motšweletši a se na manyora a go lekana go na le ditsela tša go a oketša - manyora a ka šomišwa bjalo ka khupetšo goba a ka lemelwa gare ga mmu, mo dibjalong fela se sego mo lefelong lohle. Gantši, morole wa diphoofolo o šomišwa mo temong ya tlhago ka lebaka la gore e na le manyoro le phepo tše ntši. Morole wo tala goba morole wo sa šomwago o ka fiša dibjalo gomme di ka se dirišwa go jewa, bjalo ka dienywa le merogo.

E ka šomišwa go mafulo, dioli tše bohlokwa le dikgabišo tša dibjalo. Mabaka ke gore go na le dipaktheria tše mo moroleng tšeo di ka hlolago malwetši a batho. Morole wa phoofolo ofe goba ofe yo šomišwago o swanetše go hlaka tshwanelo. Morole wo tlogetšwego nakwana e telele gore o bole o ka šomišwa mo tšweletšong ya merogo le dienywa.

Ge morole wa diphoofolo o šomišwa mo manyorong, palo ya go lekana ya carbon-rich ya sebjalo e swanetše go tsenywa (ka tlwaelo, khabone: naetrotšene 30: 1 ke kgetho) go netefatša tlhahlamollo ye botse ya ditswaki gare ya manyora a lekanego. Ka fase ga maemo a aerobic, pathogens e fokotšega ka lebelo go feta ka fase ga maemo a anaerobic.

Ge e le gore e mekgobo e fetelwa ka mehla le themperetšha e dumelelwa go fihla go bonyane bja 55 mo dibekeng tše pedi, maemo a twatši ya (pathogen) a ka fokotšega mo tekanong. Ka ga Salmonella, le dithemperetšha tša ka fase di lekane ge kelo ya khabone: naetrotšene e le fase, fase ga 20:1. Bothata ba go fetolwa kgafetšakgafetša le dithemperetšha tša godimo ke tahlegelo ya naetrotšene ka moyafalo ya NH₃. Morole wo motala o ka se kgone go dirišwa ke dibjalo go fihla ge o fetotšwe go ba humus ka dimaekropo tša mmu.

Tshepedišo ye e e tlema dikamano tša phepo e be e baka phokotšo ye nakwana mo diphepong tše di hwetšagalago. Go tlaleletša, e ka feletša ka go godiša disenyi tša go swana le dikgopa le earwigs. Motšweletši o swanetše go lemoša setlamo ge morole wa diphoofolo o šomišwa. Mohuta wa phoofolo yo morole o tšwago go wona o swanetše go elwa hloko.

Se se ama le, sejo sa marapo, sejo sa naka, sejo sa madi, bjalobjalo. Ga go na le morole wa batho ga wa dumelelwa mo temong. Ditšhila tša diphoofolo go tšwa go diphepokudu le dikgogo ga di a dumelelwa ka tlase ga mabaka afe goba afe.

Ke bolemi bjo boima, go šomišwa dianthipayothiki gomme hormones le diruiwa ga di a dumelelwe go sepela mo tokologong gomme ke ka lebaka leo, morole wo tšwago go lefelong la leruo o dumelelwa mo temo ya tlhago.

Translated by Lebogang Sewela