Merero e mebedi ya mekgwa ya kgodiso ya dikgoho e tshwanelwa ke tlahiso ya lehe le ya mefuta ya nama e mengata e wela sehlopheng sena, ho akarelletsa le Black Australorps, New Hampshire le White Leghorns.
Dikgoho tsa Australorp di ile tsa hlahiswa Australia ka dilemong tsa bo 1900 ka ho kgetholla dinonyana tsa Black Orpington. Ma-Australia, ha e le hantle, a fetoletse mofuta ona wa Brithani ho tloha ho nonyana ya pontsho feela ho ya kgwebong e tummeng haholo. Kgoho ya Phiri eaBlack Australorp ya pele e fihlile Afrika Borwa ho pota bo 1910. Afrika Borwa e na le phapang ya ho ntlafatsa mefuta yohle ya mefuta ya mebala.
Ke dinonyana tse ntle tsa nama, tse nang le dikokwana-hloko tse boima ba dikhilograma tse 3,9 ho isa ho tse 4,7 le dikgoho tse boima ba dikhilograma tse 3,7 ho isa ho dikhilograma tse 4,5. Di bolelwa e le dihlopha tsa mahe tse tsotehang le tse ikgethang, tse ka bang makgolo a mahlano a maholo, mahe a sootho ka selemo.
Kgoho ya New Hampshire di ile tsa hlahiswa ho tswa ho Rhode Island Reds mme tsa amohelwa e le mefuta e ikemetseng Amerika ka 1935. Dinonyana tsa pele, ho ya ka South African Show Poultry Organisation, di fihlile Afrika Borwa ka 1947.
Mefuta ena e ile ya kgethwa bakeng sa ho hola ka potlako, ho natefetsa ka potlako, ho ntsha masiba pele ho nako le ho hlahisa mahe a maholo a sootho. Mokoko o hodileng o boima ba dikhilograma tse 3,5, ha dikgoho di le boima ba dikhilograma tse 2,6. Bahlahisi ba bang ba re mofuta ona o na le tshireletso e ngata ya mmele le matla a ho hlahisa mahe a mangata ka ho fetisisa a maruo. White Leghorn ke e nngwe ya mefuta ya kgale ya dikgoho e tsejwang ke batho.
Di simolohile Italy mme di bitswa "Matadiana" ho fihlela ka 1865, ka mora moo ba reha lebitso la Leghorns Amerika. Leghorn Afrika Borwa e bile teng ho tswa ho dihlahiso ho tloha ho bo 1940s, ho tswa dinaheng tse kang Engelane, Denmark, Australia, New Zealand, United States le Jeremane. Dinonyana di nnile tsa hlahiswa mme tsa boptjwa ka nako ho latela maemo a Afrika le ditlhoko tsa tsona.
Di White Leghorns di tlwaelehile ho sebediswa bakeng sa tlhahiso ya lehe mme e ntse e le e nngwe ya ditshiya tsa mefuta e mengata ya kgwebo. Mekoko e boima ba dikhilograma tse 3,5 ha di se di hodile, ha kgoho tse behelang mahe di le boima ba dikhilograma tse 3 hona jwale.
Translated by Bongani Matabane