Dikgogo tša Ditswala tša Maikemišetšo a Gobedi

© Chris Daly

Dikgogo tša ditswala tša maikemišetšo a gobedi di swanetše bobedi mae le tšweletšo ya nama. Ditswala tše dintšhi di wela ka fase ga legoro le, go akaretšwa Diaustralorp tša Boso, Hampshire e Mphša le Dileghorn tše Tšhweu.

Dikgogo tša Australorp di be di tšweletšwa ka Australia ka di1900 ka kegtho ya tswadišo ya dinonyane tša Black Orpington. Ba-Australia, go thoma, ba fetotše tswala ye ya Brithani go tšwa go nonyana ye e lego ya pontšho tše di tumilego kudu ya kgwebo. Kgogo ya Australorp ya Boso ya mathomo e fihlile ka Aforika Borwa ka di1910. Aforika Borwa e na le phapano ya go hlabolla mehuta ka moka ya mmala ya tswadišo.

Ke dinonyana tše botse tša nama, ka tša nama ge di godile di na le boima bja 3,9 kg go ya go 4,7 kg le tše di beelago di na le boima bja 3,7 kg go ya go 4,5 kg. Di boletšwe gore di a kgotlelela gomme ke ba beeli ba mae ba kgethegilego, ka boripana bja go ka ba 250 ya mae ka bogolo bjo botse, a mmala wa botsothwa bja go gagoga, ka ngwaga.

Dikgogo tša Hampshire e Mphša di tswadišitšwe go tšwa ka Sehlakahlake sa Rhode sa Reds gomme di amogetšwe bjalo ka tswala ya go ikemela ka Amerika ka 1935. Dinonyana tša mathomo, go ya ka Mokgatlo wa Afrika Borwa wa Dipontšho tša Diruiwa tša Maphego, di fihlile ka Aforika Borwa ka 1947.

Tswala ye e kgethilwe ka go gola ka pela, ka pela, go ba le mafofa ka pele le go tšweletša mae a magolo a matshotho. Dikgogo tša nama ge di godile di ba le boima bja go ka ba 3,5 kg, mola tše di beelago di ka bago boima bja go ka ba 2,6 kg. Ba bangwe ba batswadiši ba bolela ge tswadišo e e na le tšhireletšo ya maleba le bokgoni bja go tšweletša mae a ma ntšhi bjalo ka tše di ntšhi tše beelago tša ka kgwebong. Leghorn e Tšhweu ke kgogo ye nngwe ya ditswala tša kgalekgale tse tsebjago ke batho.

Di thomile ka Italy gomme e bitšitšwe “Mantariana” go fihlela ka1865, ka morago ga ge ba e bitša Dileghorn kua Amerika. Leghorn ka Aforika Borwa e fetoletšwe ke baetliše go tšwa ntle go tloga ka di1940s, go tšwa dinageng tša go swana le Engelane, Denmark, Australia, New Zealand, United States le Jeremane. Dinonyane di tšweleditšwe tša tšwadišwa go ya ka nako go swanela maemo le dinyakwa tša Aforika.

Ka tlwaelo Dileghorns tše Tšhweu di ka šomišwa tšweletšonung ya mae le go dula e le ye nngwe ya dikokwane tša kgwebo ya ditswala ya go beela. Dikgogo tša nama di ka ba boima bja ba 3,5 kg ge budule, mola e le gore tše di beelago di ka ba boima bja 3 kg ka nako ye.

Translated by Lawrence Ndou