Mahlaka Afrika Borwa

©Grain SA
Semela (Sorghum bicolor) ke dijo-thollo tse nang le tatso mme ke karolo ya bohlano ya dijo-thollo tse lengwang haholo lefatsheng ka mora koro, raese, poone le harese. Semela se boetse e bitswa mabele thoro, Amazinba le Amabele. Ke semela se selelele se ntseng se hola sa jwang se nang le makgasi a teteaneng (jwaloka semela) mme se hlahisa dijo-thollo serapeng se kang jowang. Hona jwale ho na le mefuta e fetang 30 empa e ka nna yaba e simolohile Ethiopia mme e hasana Afrika le dibakeng tse futhumetseng tsa lefatshe. Mahlaka a lengwang Afrika Borwa di lengwa dibakeng tse omeletseng tsa diprofinse tse ka leboya Afrika Borwa moo e lenngoeng pakeng tsa bohareng ba Mphalane ho fihlela bohareng ba Tshitwe. Foreisitata e hlahisa hoo e ka bang karolo ya 50 lekholong la dimela tsa Afrika Borwa. Ka kakaretso chai e hlahiswang ke peo ya dijo-thollo ke 2 ton/ha.

Disebediswa tsa Mmele

Semela se sebediswa bakeng sa ho sebediswa ha batho (dijo, phofo, biri) le ho fepa diphoofolo jwaloka seleiji kapa ho etsa furu. Semela se boetse se sebediswa bakeng sa diphuthelwana tse nang le mefuta e meholo,mabotana, le bakeng sa tlhahiso ya dibaskete le dipidisi. Semela sa setache le mabele a dijo-thollo ke 7 - 10% e phahameng ho feta semela, e etsang hore e be e babatsehang bakeng sa tlhahiso ya semelasena. Ethanol e sebedisowa e le mafura.

Ho ja Makala

Dihlahiswa tsa mashala di kenngwa ka phofo le tse sebediswang ka phala (tse kang 'Maltabella'), bohobe bo sa lomoswang, dikuku, mahobe a mabedi, khuskhus le dino tse tahang. Ho jadijo-thollo kaofela ho tla etsa bonnete ba hore phepo e nepahetseng; inela ka metsing ka bosiu bo le bong mme o phehe jwaloka raese. Semela ke se seng se mehlodi e molemo ka ho fetisisa e fumanehang bakeng sa faeba ya dijo, e na le protheine e ngata, mohlodi o motle wa tshepe, phosphorus, mangkanisi, koporo, khalsiamo, zinki le potasiamo ha lehlaka la mashala le na le di-moya o mobe mme tse ngata ho feta di beri, fragole, le poraema.

Semela e le Diphoofolo tsa Dijo

Jwaloka dijo tsadliphoofolo, mabele a sebediswa e le mohlodi wa matla bakeng sa dikgoho, dikolobe, le dimela-dikgomo, dinku jwalo-jwalo. Dithollo di lokela ho etswa pele di fepa diphoofolo - ho nolofalletsa ho di chesa di ka silafatswa, ​​di sithabellwa e tsitsitseng pele o e sebedisa.

Semela ke furu ya bohlokwa ba lehlabula - bakeng sa seleiji kapa furu ha e hoiileng ka tlasa nosetso dibakeng tse omileng. Mahlaka a setseng ka mora kotulo a ka cheswa ha mefuta e meng e dula e tala ka nako e telele. Mathata a phahameng ka ho fetisisa a omileng a fumanwa ha a ntse a hola kapa ha dimela di le bolelele ba 80 ho isa ho 120 cm. Dithaba tse jwalo di loketse furu, seleiji le tala mme di molemo ka ho fetisisa ho fepa bolelele ba disenthimithara tse 20 ho isa ho tse 30.

Translated by Sebongile Sonopo