Ho fepa Dipodi tsa Lebese

Dipodi di na le mekgwa e metle ha di kgetha dijo tsa tsona, mme dihlahla le difate tse loketseng di fumaneha, di tla kgetha ho di sheba. Ka lebaka lena, dikarolong tse ngata tsa lefatsje, ho lengwa difate tsa furu, jwaloka Leucaena leucocephala e tsejwang Afrika Borwa e le sefate se etseditsweng pele, white popinac, reusewattel kapa stuipboom (Afrikaans) le ubobo; ulusina (isiZulu). Sefate sena ho nkwa e le mefuta e sa tlwaelehang Afrika Borwa mme hangata e fumanwa melapong.
Dipodi tsa lebese di fapane le mefuta e meng ya dipodi mme ha di behe ha di na le dimela tsa tlhaho tse kang dimela tse jang dimela. Sepheo se seholo sa ho fepa dipodi e lokela ho ba ho fana ka dimatlafatsi tsohle tse hlokahalang ka ditekanyo tse nepahetseng le ditekanyo ka chelete e fokolang. Dijo di lokela ho latsweha hantle e le hore dipodi di je ka ho lekaneng mme di lokela ho ba le dimatlafatsi tse hlokahalang - matla, diprotheine, diminerale, divithamine le metsi.
Dipodi tsa lebese di lokela ho hlahisa lebese hantle mme di lokela ho fepuwa hantle haeba di ka finyella bokgoni ba tsona. Ketsahalo efe kapa efe e eketsehileng, e kang ho tsamaya, ho hola, ho ima kapa ho hlahisa lebese ho bolela hore e tla ba le ditlhoko tse eketsehileng ho phaella mosebetsing wa tsona o tlwaelehileng wa tlhokomelo. Ditlhoko tsa phepo ya dikhomo tsa lebese di fapane ha di ntse di le baimana ho feta ha di se di hlahile. Bakeng sa tsamaiso e ntle, arola mohlape wa dipodi ho dihlopha tsa tlhahiso.

Dipodi tse Ommemng

Podi e ommeng (e sa hlahiseng lebese) e ke ke ya hlola e hloka ditlheferetsi tsa boleng bo botle ho feta ntle le haeba e le sesaane kapa kgweding ya ho qetela ya bokhachane. Dinku tse tshehadi tse eketsang boima ka ho kopanya di atisa ho hlahisa mafahla ho feta tse bolokang kapa tse lahlehelwang ke masapo.

Ditlhoko tsa Phepo ya Podi ya Bokhachane

Dibeke tse tsheletseng pele ho tswalo, matswele a lebese la e tsehadi a hloka ho phomola mme disebediswa tsa lebese di hloka ho tsosoloswa. Ho na le hoo e ka bang 70% ya ntshetsopele ya potsanyane e etsahalang dibeke tse 6 pele ho ho qeta.
Fepa matla a lekaneng kgwedi ya ho qetela ya bokhachane ha bana ba eso tswalwe ka hare ka popelong ba etsa ditlhoko tse kgolo ho mmele o hlahisang matla a mme wa bona. Haeba ho se na matla a lekaneng nakong eo, dijo tsa mafura di tla bokellwa. Empa haeba tlhokahalo e le kgolo haholo, sebete se ka nna sa sitwa ho sebetsana ka katleho, mme podi e ka shwa ho tloha boemong bo tsejwang e le ketosis ("pregnancy toxaemia"). Sepheo se setle sa mmele wa podi e nang le podi e lokela ho ba sa 2,5 ho isa ho 3.
Ha podi e ena le mafahla, e tla fokotsa dijo feela tseo a ka di jang.
Boleng bo phahameng le dijo tse monate tse nang le boleng ba ditlheferetsi bo botle bo ya hlokahalang nakong ena.

Ditlhoko tsa Phepo ya Podi e Hlahisang Lebese

Bakeng sa dilithara tse 3 tsa lebese di ya hlahiswa, podi e hlahisang metsi e hloka hoo e ka bang 1.5 kg tse ntle tsa furu hammoho le 500 g ya furu bakeng sa tlhokomelo, hammoho le 1 kg ya tse tsepamisitsweng.
Haeba dipodi tsa lebese di ntse di fula (sheba) di lokela ho ja bonyane 4 to 6 kg tsa boleng ba ditlheferetsi bo botle ka letsatsi - 4 kg ya ditlheferetsi tse tala e lekanang le 1 kg ya furu.
Podi ya lebese e ntshang lebese ho tla hlokahala tse tsepamisitsweng ka diprotheine tse nang le phepo ya 15 - 17% le total digestible nutrients (TDN) tse tsepamisitsweng ho pota 65 - 75%.
Haeba e fepuwa ka dijo tse feletseng, furu le jwang di lokela ho fumaneha ka dinako tsohle.
Boleng bo botle ba ditlheferetsi bo lokela ho fepelwa ho hlaba dipodi e le hore dijo tse ngata tsa lebese tse theko e tlaase di tla ba tse nyane haholo kamoo ho ka kgonehang. Ka kakaretso, ditlheferetsi di lokela ho fana ka karolo ya 40% ho ya ho 60% ya dijo tse omileng tsa letsatsi le letsatsi (DMI) bakeng sa dipodi tse hlabang.
Ka mohlala, podi e nang le dihlahiswa tse ngata tse fanang ka dilithara tse 4 tsa lebese ka letsatsi e ka ja palo e lekaneng ya 3 kg e omileng (DM), eo 1.2 kg DM (40%) e ka nnang ya eba sebopeho sa furu, le 1,8 kg DM ka mofuta wa dijo tsa lebese. Bobedi ba dijo tsa lesere le dijo tsa lebese e tla ba DM e ka bang 90%, e le hore bongata bo feptjwe e ka ba: lehlakoreng la furu: 1.2 x 100 = 1.3 kg le dijo tsa lebese: 1.8 x 100 = 2.0 kg
Haeba lesere le lecha (eseng furu ), taba e omeletseng ya lesere e ka nna yaba e ne e le 24%, ka nako eo tekanyo ya monyetla wa ho fepa (ho fumana DMI e tshwanang ya ditlheferetsi) e tla ba: 1.2 x 100 = 5 kg.
Ka kopo hlokomela: Tsebo ke tsa merero ya thuto le tsebo feela mme e ke ke ya nkwa e le keletso ya phepo kapa ya phepo e nepahetseng. Bakeng sa tlhahisoleseding e eketsehileng mabapi le ho fepa diphoofolo tsa hao ikopanye le setsebi sa bophelo bo botle ba diphoofolo, mofani wa diphoofolo kapa morekisi wa phepo ya diphoofolo.

Translated by Bongani Matabane