Ka Aforika Borwa, temothuo ya dihlapi tša mokgabišo e tšewa bjalo ka ‘Cinderella’ goba motswala o fokolago wa dijo tša hlapi temothuo ya tša meetse le ditsebi tša intasteri di bolelela pele se se ka se fetoge mo nakong ye e sa fetšego pelo.
Balemerui ba bantšhi ba kelo ye nnyane ba dipolaseng tša mokgabišo le polaseng ye nngwe ya kelo ye kgolo gomme mo mengwageng ye mentšhi eupša e se go batšweletši ba dihlapi tša bokgabišo ba kgwebo ba gona ka Aforika Borwa. Go na le mabaka a mmalwa ka tše, eupša mabaka a bohlokwa ke mabapi le theko le boleng.
Mehuta ye ya diphedi tša dihlapi tša mokgabišo di bewa ka lebaka la bobotse bja tšona gomme e se ya go jewa gomme ke selo sa bohlokwa. Ge go na le tšhelete ye nnyane go feta dinyakwa tša go swarega tša bophelo, dihlapi tša mokgabišo ga di mo lenaneo la mabenkele.
Mmaraka wa Dihlapi tša Mokgabišo
Baamogedi ba letseno la bogare le dikgwebo tšeo di nago le ditanka tša go bontšha dihlapi ke mebaraka ye megolo ya dihlapi tša mokgabišo. Ka ditšhabeng tša bahumi le tše di beakantšwego gabotse, go kgethega ka boswarong bja dihlapi di tliša baswara dihlapi ba bontšha bodutu bao gantšhi ba beeletšago ditšhelete tše dintšhi ka ditankeng tša dihlapi le didirišwa, le go fihla lebatong la mafelelong ka botlalo bo tladitšwe ka ditanka tša dihlapi.Jeremane le Holland ke mehlala ya dinaga moo dihlapi tša dikgabišo bjalo ka bontšha bodutu e tšweleditšwe ka go lekana go thekga ditšwantle, phatlalatšo le ditirelo tša bobedi diruiwa le maemo a didirišwa. Dinageng tše di na le ditšhaba tša dihlapi tša mokgabišo le dihlopha tša bašomiši ba fihlelelago, ba tšweletša dikgatišo tša kgafetšakgafetša le go rulaganya diketelo dinageng tša setlogo tša dihlapi ba di swerego. Letsha la Malawi le Noka ya Amazon ke boyo bjo bo tumilego.
Aforika Borwa e kgole le se. Intasteri ya dihlapi tša mokgabišo ka Aforika Borwa e fihlile godimo ka mafelo a bo1990 gomme e bile e ya fase go tloga nakong yeo. Ye ke seripa ka lebaka la go theoga ga ekonomi ya Aforika Borwa le seripa ka lebaka la go oketšega ga inthanete le ‘ngwaga ya khomphutha’ moo go swara dihlapi ka bontšha bodutu e emelwa ke kgahlego ka kgašo ya setšhaba le didirišwa tša elektroniki, kudukudu ke bafša.
Tšweletšo ya Dihlapi tša Bokgabišo
Tswadišo le kgodišo ya dihlapi tša bokgabišo ga di bonolo ka ge e le lefapha leo tlhokego ya dihlapi tša boleng bjo godimo e le bohlokwa kudu. Dihlapi tša bokgabišo di tšweleditšwe ka bontšhi ka Thokong ya Kgole, le dinaga tša go swana le Singapore, Taiwana, Japane le Israele, magareng ga baetapele. Aforika Borwa e tliša ka nageng e ka bago 95% ya dihlapi tša bokgabo tše phelago go tšwa seleteng se.Go na le bakgathatema ba bantšhi - Singapore e na le go feta 400 ya dipolasa tša dihlapi - ka fao phadišano ke ye šoro le kabo e swanetše go ba e šomago botse le peakanyo ya godimo kudu. Bontšhi bja dipolasa bo phatlalatša go šomiša dikoporasi tša go beakanywa botse tša go rekiša ka bontšhi go tšwa baabing ba mmalwa ba bannyane. Bontšhi bja baabi ba bannyane ke dikgwebo tša lapa tšeo di tšweletšago mehuta ya diphedi fela e tee goba tše pedi tša dihlapi. Dihlapi di phatlalatšwa ka difofane go ya mebarakeeng ya lefaseng ka bophara.
Boleng le mehutahuta ya diphedi tša dihlapi tša bokgabišo tše di lego gona di a kgahliša. ‘Mehuta ya diphedi’ tše mphša mehuta le mehuta ya mmala, e tšwela pele go tšweletšwa, tšeo di dirago hlohleletšo ya mebaraka lefaseng ka bophara. Mehuta ye mengwe ya diphedi e tšewa e le tše di lego nakong le tša go tsena mo nakong bjalo ka baswari ba dihlapi ba mmaraka wa bontšha bodutu ba tšwela pele ka go nyaka ‘selo se sefša’.
Translated by Lawrence Ndou