Merara ya tafola e tšweletšwa go jewa bjalo ka seenywa. Se se e fapantšha go mera yeo e tšweletšwago go dita todi ya morara, beine le dirasenkise. Serapa sa morara se tsebja bjalo ka Vitis vinifera se tswalana le selete sa Mediterranean. Bolemi bja morara wa gae bo na le histori yeo e thomilego mengwaga yeo e fetilego ya go lekana 6 000 kua Middle East.
Merara ke seenywa seo se na lego dingata ya dithetlwa. Dingata tša merara di mela serapeng seo se melago mo mathomong a seruthwane, le matšoba ao a šilafaditšego ke dinose le moya. Dingata tša merara di mela le go gol ka seruthwane gomme di lokela puno go tloga mathomong go ya mafelelong a selemo. Dirapa tša merara ke dithokgwa, ka seruthwane dirapa di lahlegelwa ke matlakala e be di hwetša matlakala a mangwe mafelong a meraga.
Merara e mela mo serapeng gomme go tšweletšo ya merara ya tafola ya kgwebo, dirapa di lokelwa go legora. Se se direlwa go emiša serapa gore se tloge mo mobung le go dumelele bipa ya serapa gore e phatlalale mo legora go nolofatša tiragalo ya tšweletšo. Ka ntle thekgo ya legora, dirapa di phatlalala go putla le mobu goba di namela godimo ga tlhamo bjalo ka dikhukhuna. Merara e phatlalatšwa ka go sega gomme ka lebaka la malwetši mommung go swana le phylloxera, bontši bja dirapa tša merara di khomaretše gomme di na le mehuta ye mebedi. Mohuta wo nyakegago wa tšweletšo o gola godimo gam mu eupša o godimo ga kota ya medu yeo e sa hwetšego malwetši.
Merara ya tafola e na le mehuta go ba le dipeu le mehuta yeo e se nago dipeu. Lehono mohuta wo se nago dipeu ke ona wo tumelego. Merara e fapana ka mebala, bogolo bja dithetlwa, sebopego gammogo le mohlodi le tekanelo ya maemo a go gola mo seleteng. Mehuta ye megolo ya mebala ke boso, (purapura go ya go boso) hubedu (crimson, hubedu le merara ye pinki) le šweu (serolane – tala go ya go tala ye cream). Merara ke seenywa sa go butšwa go se fetiše, se se ra go gore ga e butšwe go fetiša ka morago ga puno.
Translated by Lebogang Sewela