Ho ja Boforeshe
Morara o tafoleng ke morara o hlahiswang bakeng sa tshebediso e ncha e le tholwana. Sena se ba kgetholla ho morara o hlahisitsweng bakeng sa ho etsa lero la morara, veine kapa morara o omisitsweng. Morara o tsejwa e le Vitis vinifera mme o hlahile sebakeng sa Mediterranean. Temo ya morara e kenyelleditsweng e na le nalane ya kgale, e qadileng dilemong tse 6 000 tse fetileng ho Bohareng Bochabela.
Merara ke ditholwana, tse nang le dihlopha tsa monokotshwai. Dikgunwane tsa morara di mela merareng, e thunyang mathwasong a selemo, le dithunthung tse nyane di ile tsa mela ka bobedi ke dinotshi le ho tsamaiswa ke moya. Dihlahla tsa morara dia hola le ho hola ho tloha nakong ya selemo mme di se di loketse ho kotulwa ho tloha qalong ho isa bofelong ba lehlabula. Difate tsa morara di na le ditholwana tse ngata, jwalo ka ha hwetla difate tsa morara di fellwa ke makgasi le ho mela hape ka kgolo e ncha ya makgasi qetellong ya mariha.
Morara o mela sefateng sa morara le bakeng sa tlhahiso ya morara wa tafoleng ya kgwebo, merara e kwetliseditswe ho fihlela trellis. Sena se etswa ho phahamisa sefate sa morara mobung le ho dumella sefate sa morara ho hasana hodima trellis ho tsamaisa mekgwa ya tlhahiso. Ntle le tshehetso ya trellis, difate tsa morara dihasana hohle ka tlase kapa di hlwa meaho e haufinyane jwalo ka di-creepers. Morara o hlahiswa ka ho kgaola mme ka lebaka la ho ba teng hwa mafu mobung jwalo ka phylloxera, merara e mengata ya morara e entswe ka bongata ebile e na le mefuta e mmedi e fapaneng. Mefuta e batlwang bakeng sa tlhahiso e hola kahodimo ho mobu empa e hokelleditswe sefateng sa morara se sa keneleng mafu.
Morara wa tafoleng o na le dipeo le dipeo tse se nang peo. Kajeno mefuta e se nang peo ke mefuta e tsebahalang ka ho fetisisa. Morara o fapana haholo ho latela mmala, boholo ba berry le sebopeho, hammoho le tatso le ho tshwaneleha ha maemo a ho hola a tikoloho. Mefuta e meraro e meholo ya mmala wa morara ke e ntsho (e pherese ho morara o moputswa), o mokgubedu (e kgubedu, morara o mofubedu o pinki) le o mosweu (e putswa ho fihlela morara o motala o hlaha). Morara ke tholwana e seng ya climacteric, ho bolelang hore ha e sa risa hape ha e se ekotutswe.
Translated by Sebongile Sonopo
Karolong e ka Borwa ya Lefatshe, bahlahisi ba kgolo ka ho fetisisa ke Chile, Brazil, Australia le Afrika Borwa....