Go Thoma Bolemi bja go rua Dikolobe

©Glenneis Kriel

Gote tshepedišo ya bolemi e atlega ka tšhelete, balemi ba swanetše go hwetša mmaraka wa dikolobe tša bona e be ba akanya ditshenyegelo tša tšweletšo pele ba tsena ka gare ga kgwebo.
Theko ya ditšhelete, naga, tšweletšo ya furu, bašomi, dihlare, go hwetša ya dikolobe, kgolo, palo ya dikolobe tše belegilwe ka ditlakala, palo ya tše kgolo tše godišitšwego go tšwa go kolobe ye tee gomme palo ya tše hwilego ke yona dintlha ye huetšago ditshenyegelo tša tšweletšo.

Ditheko tša go thoma

©Glenneis Kriel

Go thoma kgwebo bolemi bja dikolobe; o na le go tšwa ka bofsa goba go e reka go tšwa go molemi yo monngwe go nyaka ditšhelete tše ntši. Mokgatlo wa batšweletši ba nama ya kolobe ya Afrika Borwa (SAPPO) ka Pigs for Profit puku ya go tšweletša e na le dintlha tše di latelago go fokotša ditshenyegelo tša fase: Balemi ba ka thoma ga nnyane, ka dikolobe tše mmalwa fela, bjalo ka tšhelete ya ka thoko, yeo e tla dumelela balemi go ithuta ka kgwebo pele ba tšea kotsi ya ditšhelete.
Sebakeng sa go dira ditefelo le godiša mo polaseng, balemi ba ka thoma go fokotša ditshenyegelo mabapi le kotsi ya tšweletšo ka go tsepelela fela mo dikarolong tše itšego tša tšweletšo. Ba ka godiša dikolobe tša mehuta ye kgethegilego goba go reka dikobe ge di na le dibeke tše tshela goba tše lesome e be a di godišetša polao.

Theko ya phepo

©National Pork Board and the Pork Checkoff, Des Moines, IA, USA.

Go ya ka puku ya Danie Visser Modern Pig Production theko ya phepo e emela 70% go 80% ya palomoka ya theko tša tšweletšo mo kgwebong ya polaseng ya sebjalebjale. Balemi ba ka fokotša theko ya dijo ka go tšweletša le go dira furu ya bona goba go reka phepo ya theko ya fase kgauswi le Yuniti ya tšweletšo ya bona. Go fa mohlala, ba ka reka ditšweletšwa tša go tšwa go khwehla goba dijo tša diphotlwa go tšwa go mehlare ya prosopisgoba acorns go dikolobe.
Go tšweletša dijo tša bona tša polase ba tla hloka lefelo le lekanego go dira bjalo le go akanya ditheko tša le tšweletšo, ka ge e ka nyaka tšweletšo ya go tura le go tswaka didirišo. Ge o reka furu, go tšwa go ba balemi ba bangwe goba dikgwebo tše dingwe, balemi ba swanetše go netefatša gor furu e hlwekile le gore ga e na dikotsi tša maphelo.
Go tka thuša gape go boledišana le nutritionist ya diphoofolo goba technician go thuša go hlabolla phepo ya mmušo yeo e theilwego godimo ga methopo yeo e lego gona le kgonagala ya ditlhaelo tsa dikotla. Dikolobe di ka se gole gabotse ge di hwetša fela acorns goba diphotlwa tša Prosopis.

Palo ya diruiwa tše rekišwago

Poelo e tla laolwa ke palo ya diruiwa tše di rekišwago tše di huetšwa ke palo ya dikolobe tše di tshwešitšwago ka litara e tee, palo ya dikolobe tše godišwa le palo ya diruiwa tše hwago pele ga ge ba ka di rekiša. Palo ya dikolobe tše nnyane tše di tshwešitšwego le dokolobe tše kgolo di tla ya ka mohuta dikolobe tše ditšweleditšego, ge eba di fepwa ka tshwanelo le maemo a tšweletšo.
Go ya ka ya Modern Pig Production, palogare ya bogolo bja litara mo tshepedišong ya tšweletšo ke dikolobe tše 11 go ya go 12, le balemi ba botse bao ba lemagao dikolobe tše ka bago 28 go tšwa go kolobe ye kgolo ye tee ka ngwaga mo Afrika Borwa. Go kgatha mohuta wa tswalo ka hlokomelo go ka thuša kudu di ka go thuša palo ya dikolobe tše nnyane tše tšweletšwago le tše di godišwago mo litareng e tee gammogo le boima bja dikolobe tše nnyane ge di belegwe.

Translated by Lebogang Sewela