u Fuwa Nguluvhe Musi u tshi Khou Thoma

©Glenneis Kriel
The profitability of the farm will depend on various factors, from feeding and management to the cost of land and electricity.
Musi u tshi khou fuwa dzi nguluvhe uri u kone uvha na tshelede,vho rabulasi vha fanela u ḓivha uri nguluvhe dzavho vha ḓo dzi rengisa ngafhi vha vhalela uri zwi ḓo ḓura zwi ngafhani na u dura ha u bveledza, vha saathu dzhena kha vhubindudzi.
U ḓura ha masheleni, shango, hune dza bveledzwa hone, mushumo, mushonga u hwaliwa ha nguluvhe, mbalo ya vhana vhane vha bebiwa nga nthihi, mbalo ya vhaṱhogomeli uya nga kha tsadzi ndi zwone zwithu zwine wa fanela u zwi lavhelesa.

U Ḓura ha U Thoma

©Glenneis Kriel
Farmers could start small with a couple of sows and grow the business gradually as they become more skilled.
U thoma zwa u fuwa nguluvhe u tshi kha ḓi tou thoma kana u i renga kha munwe muthu zwi nga vha muhwalo muhulwane wa masheleni. Vha South African Pork Producers Organisation (SAPPO) kha zwa nguluvhe dza mbuyelo kha bugu yavho ya u bveledza huna zwithu zwi tevhelaho uri zwithu zwi sa tou u ḓuresa vhoo:vho rabulasi vha nga thoma nga zwiṱuku, vha tshi tou vha na dza tsadzi dzo vhalaho, sa zwine zwa ḓo dzhenisa tshelede, uri vha thome vha gude bindu vha saathu tou fuwa dzi nnzhi.
Nga nnḓa ha u alusela bulasini, vho rabulasi vha nga fhungudza tshelede ya u thoma nga u tou sedza kha zwithu zwithihi fhedzi. Vha nga thoma nga u fuwa dza u lela vha renga dzina vhege dza rathi kana dza 10 vha dzi hulisa u swika tshifhinga tsha u vhulaha.

U Ḓura ha Zwiliwa

©National Pork Board and the Pork Checkoff, Des Moines, IA, USA.
Feed represents up to 80% of the cost of production in a piggery.
Uya nga bugu ya Danie Visser’s Modern Pig Production, u ḓura hu vha hu tshi swika kha 70% uya kha 80% ya zwithu zwo fhelelaho kha bulasi ḽa u fuwa u tshi khou itela u rengisa. Vho rabulasi vha nga zwi fhungudza nga ungedza nga zwiḽiwa zwavho vha tshi khou ṱoḓa zwiḽiwa zwine zwa vha uri azwi ḓuri. Sa tsumbo vha nga shumisa zwiḽiwa zwine zwa vha zwi tshi khou bva tshigayoni kana kha miri vha zwi fha nguluvhe.
Uri vha kone u ita zwiḽiwa zwavho vho rabulasi vha fanela uvha na fhethu huhulwane,vha fanela usedza na u ḓura ha hezwi na zwithu zwa u ṱanganisa. Musi u tshi khou hwala zwiḽiwa ubva kha ḽinwe bulasi uya kha ḽinwe vho rabulasi vha fanela u sedza uri zwiḽiwa zwo kuna a zwi pangi mutakalo khomboni.
Zwi nga thusa na u amba na muthu ane aḓivha nga ha pfushi na zwi shumiswa uri athuse kha u bveledza zwishumiswa zwine zwa ḓo dzula zwihone. Nguluvhe adzi huli zwavhuḓi arali dzi tshi ḽa zwithu zwithihi.

Mbalo ya Zwifuwo Zwine zwa vha zwo Rengiswa

©Glenneis Kriel
The number of piglets born per sow per year will have a huge impact on farm profitability.
Mbuyelo i ḓo bva kha mbalo ya zwifuwo zwine zwa vha zwo rengiswa, zwine na zwenezwo zwa bva kha mbalo ya zwiguluzwana zwine zwa ṱhogomelwa nga nwaha, mbalo ya dza tsadzi dzo ṱhogomelaho na mbalo ya zwifuwo zwo faho zwi saathu rengiswa. Mbalo ya zwiguluzwana zwine zwa vha zwo bveledzwa zwo ṱhogomelwaho zwi tshi bva na nga lushaka lune lwa vha uri ndi lu khou bebaho, kana nguluvhe dzi sa khou ḽa zwavhuḓi na nyimelo ya u bveledza.
Uya nga vha Modern Pig Production, tshikalo tsho linganelaho tsha vhana kha u bveledzwa ndi vhana vha 11 uya kha 12 nga mme muthihi, hune vhabveledzi vhane vha vha vhakoni vha tshi kona u bveledza vhana vha 28 nga nwaha kha ḽa Afrika Tshipembe. U ṋanga tshaka nga vhuronwane zwi ya thusa kha u ḓala ha zwiguluzwana na u ṱhogomelwa hazwo na tshileme tshazwo musi dzi tshi fhedza u bebiwa.