Sandiswa o Lwantšha HIV/Aids
Setlogolo saka se se golo Sandiswa, o na le mengwaga e lesomepedi seswai e bileke sefofu. Ge a be a na le mengwaga e lesomepedi šupa, o ile a thoma go tšwa dintho tše koto mo hlogong. E be e le leswao la pele gore a na le HIV. ke ikemišeditše go bolela se kagobane ke bo amogetše bolwetši bjo. Go bohlokwa kudu gore o amogele bolwetši bjo pele gore o kgone go lebana le bona ka maleba.
Ge go na le dihlong ka bolwetši bjo me setšhabeng sa rena ke tla kgona. Ke tile ka mokgwa wo. Re ile ra ya sepetlela sa Groote Schuur, sepetlele se se golo sa naga mo Cape Town, ge Sandiswa a lemogwa gore o swere ke bolwetši bja HIV. Ngaka e ile ya re botša gore bolwetši bo bogale bjale mo mmeleng wa gagwe. E be e le sebaka nnyana a nwa dipilisi tša antiretroviral eupša o be a sa di new gabotse.
Ngaka o re ke lebaka le le dirilego gore a foufale. Ka labone re ile ra ya ngakeng gape. Ngaka o rile o swere ke TB (Tuberculosis), eupša o hwetša kalafo. O otile kudu, o a lwala e bile o swere ke kgatelelo ya monagano gore a ka sa kgona go bolela le batswala ba gagwe. O fihla hlogo ya gagwe.
Maikarabelo A Koko
Sandiswa o tšena sekolo sa difofu mo Worcester, ka ge se mo loketše. Mafelelo a dibeke o bowa gae go nna. Ke a mo hlokomela e be ke mo thuša ka dilo kamoka tše a di hlokago. Ke mošomo o mogolo kudu. Ka nako ye nngwe merwalo ya ka e a nkimela. Ke na le boikarabelo bjo bogolo bja go hlokomela ditlogolo tšaka, ka mo ke swere ke bolwetši bja swikiri (diabetes), high blood pressure le bolwetši bja marapo (arthritis).
Ka matšatši a mangwe ke na le go kwa ke imelwa e bile nyamile ge ke nagana ka se se diragetšego lapa laka e be ke lla. Bohloko bja mohuta wo ga bo sepele. Ge o bo nagana bo bowa ka maatla a magolo kudu. Morwa waka Andile o nale HIV, e fela o bolela ka bona bolwetši bjo e bile ke yena o mongwe wa ba lwantšhi bja HIV. O phela gabotse. O ya kliniking go eletša batho gore ba ye go hlola bolwetši bja HIV. O tile kudu.
Maatla A KokoStrength of a Gogo
Ka mehla, ke na le maatla. Bomme ba ko Grandmothers Against Poverty and Aids ba nthuša kudu. Re a thekgana kudu e bile ke a rata go ya go GAPA. Ke a ithuta fao gore kamoka re na le mathata. Re fana dikeletšo e bile re a thušana.
E fela ka nako ye nngwe ga ke kgone go ya kagobane ke swanetše go hlokomela ditlogolo tšaka, ba nhloka gagolo Sandiswa. Go na le dilo tše pedi fela mo bophelong bjaka: Go hlokomela ditlogolo tšaka le mošomo waka wa bosangoma. Ga go na se sengwe se se bohlokwa go fetiša.
Translated by Lebogang Sewela