White Rhino
Witrenoster

© Roger de la Harpe

Naam

Witrenoster (Ceratotherium simum)

Voorkoms

Die witrenoster is die derde grootste landelike soogdier. Dit is massief, stewig en met ’n reputasie dat dit nie so aggressief soos die swartrenoster is nie. Die twee kenmerkende horings is eintlik baie dig verpakte vesels en wesenlik nie regtig horings nie. Die rekord horinglengte is 1.58 m. Bulle het ’n skouerhoogte van 1.8 m en weeg tot 2000 kg wat groter is as die koeie wat 1800 kg weeg. Die grys vel is amper haarloos. Dit het ’n vierkantige wye mond. Witrenosters het ’n bult op die nek. Die penis wys agtertoe en die testikels is abdominaal geleë.

Dieet

Die witrenoster is slegs ’n grasvreter. Dit verkies kort gras, maar sal langer gras eet as kort gras nie beskikbaar is nie. Die wye mond maak voorsiening vir voldoende inname met elke hap van die boonste en onderste lippe.

Voortplanting

Die witrenoster paar nie seisoenaal nie, maar die meeste paring geskied gedurende die nat seisoen. Kalwers word vroeg in die droë seisoen gebore na ’n dratyd van 16 maande en bly vir twee tot drie jaar by die koei totdat sy geboorte aan haar volgende kalf gee. Koeie begin op agt jaar paar en bulle bereik seksuele volwassenheid op 10 – 12 jaar oud. Gedurende paring kan die seksuele aktiwiteit meer as ’n uur duur.

Sosiale gedrag

Ten spyte van hul grootte en kort, stomp bene kan die witrenoster opvallend vinnig hardloop, maar slegs vir baie kort afstande. Oorheersende territoriale bulle bewoon wedersydse eksklusiewe gebiede van twee tot vyf vierkante kilometer, maar een of meer ondergeskikte bulle mag ook die grondgebied deel. Koeie kan verskeie bulle se gebiede oorvleuel. ’n Territoriale bul sal poog om ’n ontvanklike koei tot sy grondgebied te beperk en sal vyf tot tien dae voor paring by haar aansluit.

Verspreiding

Hulle het voorheen wydverspreid in die bosveld van Suid Afrika voorgekom. In die 19de eeu is hulle amper uitgeroei behalwe in die Umfolozi gebied van KwaZulu-Natal. Alhoewel hulle nou floreer waar hulle weer in dele van hul voormalige gebied hervestig is, ly hulle steeds onder stropery.

Veldnotas

Die swartrenoster is die oorspronklike lid van die Groot 5, maar as gevolg van die skaarsheid van die swartrenoster is die witrenoster nou een van Afrika se toeriste-industrie-elite. Daar is baie min verskil in kleur tussen die swart en die witrenoster, die naam vir die witrenoster kom van die Nederlandse term ‘wyd’, wat na die mond verwys. Die woord wyd is met wit verwar en so het dit witrenoster geword. Die witrenoster is ietwat groter as die swartrenoster.