Brown Hyena
Ipisi Ezotho

© Karl Svendsen

Igama

Ipisi ezotho [Hyaena brunnea]

Ukuvela Nokwakheka Kwayo

Umhlobo lo wesilwani uneendlebe eziqala thwi phezulu, imilenze enemida nesikhumba sombala ozotho okunzima namaboyana amade, kodwana inombala omhlophe entanyeni kanye nemahlombe.
Iphakame ngesilinganiso sobude obumamilimitha amakhulu abunane (800 mm) kanye nesilinganiso sobudiso obumakhilogremu amasumi amane (40 Kg). Zinomdlengo omude wombala oyiromu osuka ngemuva kwentamo ukuya hlangana namathambo wamahlombaza. Ihloko nentamo zinombalwa omlotha, kuthi iinyawo zona zande ngamabala azotho kanye namlotha.

Ukudla Idayethi

Ipisi ezotho imhlobo wesilwani esidla inyama kwaphela begodu iphila ipilo yokuzuma. Kesinye isikhathi inokungezelelala kilokho ekudlako ngokuthi idle iinunwana, amaqanda weenyoni, iinthelo zomango nofana ngokubulala iinlwanyana ezincani.
Umhlobo lo wepisi uphila ngokuzuma, kesinye isikhathi udla iinsalela zeenlwani ezidla utjani ezibulewe ngezinye iinlwani. Imihlathazo kanye namazinywazo anamandla wokuthi zikghone ukuphula bezivule amathambo amade weenlwani ezikulu ukwenzela bona zidle ummongo ongaphakathi.

Ukuzala Nokukhulisa

Umhlobo lo weempisi awunaso isikhathi esisodwa ozala ngaso, begodu isikhathi sekambiso yokumithwa kwazo simalanga amasumi alithoba (90 days). Iimpisi ezisikazi zizala idzinyana linye ukuya kamane.
Zimunyisa isikhathi esingaphezu konyaka begodu amadzinyanazo ahlala ngemgodini iinyanga ezilisumi nebunane. Enyangeni yesithathu zimunyisa beziphe amadzinyanazo inyama. Iimpisi zizalwa zinemibalabala efana neyabonina kodwana zikhula ngokwaneleko ngemuva kweenyanga ezimasumi amathathu.

Ukuziphatha Kwazo

Zimhlobo ophila ngokukhamba ngokuhlukana nofana ngayinye begodu zitjhagala khulu ebusuku, emini zilala eendaweni ezimahlathi aminyeneko, emarhalawumbeni amigodi weemfarigi zomango.
Umhlobo lo weempisi zombala ozotho uvamise ukuhlala umhlambi omcani khulu ofaka hlangana amadzinyana asakhulako, kanye nelezo esele zikhulile eziduna nezisikazi. Iindawazo ziyivikela ngokubambisana kodwana azizumi zoke.

Lapho Zitholakala Khona

Enarheni ye-Sewula Afrika zitholakala emahlathini, eenkhothini, emadongeni kanye emarhalawumbeni asesewula. Ipisi isilwani esithanda ukuzifihla nokukhukhutha khulu, njengombana kuvela nokuthi ikhona neTlhagwini-Tjingalanga yePitori eentabeni ze-Magaleisbeg.
Umhlobo weempizi zombala ozotho zivamise ukubonwa magega namalwandle, lapho zidla khona ama-detritus akhafulwa lilwandle i-Atlantic Ocean. Zinjalo nje azizwani nokuhlala eendaweni lapho kwande khona umhlobo weempisi onamacatjhaza nofana amabala.

Ukutlhadlhulwa Kwepisi Enzotho

Ipisi enzotho (Hyena brunnea) ngelinye ibizo ibizwa bona yi-strandwolf – ekulilimi lesibhuru ngebanga lesenzo sayo zokukhamba buthaka elwa...more