Ukusenga Izinkomo Zobisi

Ukulungiselela ukusenga Inkomo

©Chris Daly
Ubisi bukhiqizwa futhi bugcinwe emlonyeni. Kungasuswa kuphela emgqeni ngokubambisana kwenkomo. Lokhu kuncike endleleni inkomo ephathwa ngayo ngaphambi kokubamba. Izinkomo kufanele zivuselelwe ukuvumela ubisi phansi.
Inqubo ye-milk-down-process iqala ngezinkomo ezilethwe emaphandleni emisindo ejwayelekile ngaphambi kokubambezela njengamathini ashukunyiswa nxazonke. Lokhu kubangela ukucindezeleka kwemizwa ebuchosheni ukuze kusebenze isikhumba se-pituitary ukukhulula ubisi lwe-hormone, i-oxytocin, egazini.
I-Oxytocin iyi-hormone ne-neurotransmitter ehilelekile ekuzalweni nasekunceliseni. Lapho i-oxytocin ifinyelela umbele, idala amangqamuzana e-epithelial azungeze amangqamuzana obisi (alveoli) emgqeni ukuze athole inkontileka, ephoqele ubisi emathangeni. Amanzi amadayisi, izikhumba kanye nezimbiza zigcwele ubisi. Ubisi be-down-down bwenzekile futhi inkomazi manje ingabisiwa.
Ubisi lwe-down-down buphazamiseka lapho inkomo isaba, ebuhlungu noma ethukuthele. Lokhu kubangelwa ukukhululwa kwe-hormone adrenaline, lokhu kuvimbela ukukhululwa kwe-oxytocin.

Ukugeza Nokukhuthaza Umbele

©Chris Daly
Ubuningi kanye nezintambo zezinkomo kufanele zihlanzwe ngaphambi kokubamba ukuvimbela ukungcola ubisi. Lokhu kuzonciphisa izinga lokugcinwa kwayo futhi kungadlulisa izifo (izifo) kubantu.
Ukugqugquzela isandla kwesibindi kufaka ukuhlanza ama-teats kanye nezidakamizwa imizuzwana engu-30 kuya kwengu-40, lokhu kusebenza njengendlela yokuvuselela okuqinile, okubangelwa amazinga aphezulu e-oxytocin egazini.
Imifino ihluke ekuphenduleni kwabo ekugqugquzelweni komzimba. Izinkomo zaseHolstein (noma izinkomo ezikhiqizayo eziphezulu) zilula ukugqugquzela kunezinye izinhlobo (mhlawumbe ngenxa yokucindezela okuphezulu emkhunjini). Izinkomo zohlobo lweZebu (njengeBrahman, Afrikaner kanye ne-Nguni) azikhuthazwa kalula ngaphandle kokuba ithole lithatha.
Ukuze uthole ubisi obuhle bokubhukuda, ukumisa kufanele kuqale phakathi kwemizuzwana engu-40 kuya kwengu-60 emva kokugqugquzela. Ukulibaziseka phakathi kokugqugquzela nokuqala kokubamba kunemiphumela eminingana emibi ekuvuneni ubisi. Njengoba ingakwazi ukunweba isikhathi sokumisa, ukwandisa ukuxubana kwi-teat-ends futhi unganciphisa isikhathi sokulahla ngenxa yokumiswa kwangaphambili. Inqubo yoku-milking isingeniso: sebenzisa amanzi ahlanzekile ukuze ugeze futhi uhlanza ama-teats nezinxenye ezingezansi zombele.
Ngemuva kwalokho, amathisi omile asebenzisa indwangu yempuphu elahlayo, ubisi lwezandla ngethusi ngalinye elibhekene nomnyama (i-mastitis cup) ukuhlola ama-clots nokukhipha amabhaktheriya emgodini wobisi. Ama-cloth ebisi ubonisa ukutheleleka kwe-mastitis noma ukulimala. Uma kungabikho ama-clots abonakalayo, ukukhwabanisa kungase kuqale ukusebenzisa noma indlela yokwenza ngesandla noma ngokufaka i-cluster yomshini wokubamba.

Ukusenga ngesandla Kuqathaniswe nokusenga ngoMishini

©Chris Daly
Ukusebenzisa indlela yokubamba ngesandla, ubisi luxoshwa emathangeni ngokusebenza kokucindezela kweminwe esekelwe phansi. Ngokuvamile, isenzo sokudonsa sisetshenziswa. Qala ngesisekelo se-teat bese udonsa ukuya ekupheleni kwe-teat. Ukuze unciphise ukuqubuzana, gcoba amatekisi usebenzisa i-salve yobisi noma uketshezi ukhilimu oqukethe i-lanolin.
Ukukhishwa kwemishini kususa ubisi kusuka emgqeni ngaphansi kwegesi usebenzisa isenzo sokulunywa. Isenzo sokudonsa umshini wokukhwabanisa ukufanisa indlela inkonyane isondla ngayo, okungukuthi isebenzisa i-vacuum bese ikhulula ukuvumela ukucindezelwa komoya ukuba kutholakale. Uma ukugeleza ubisi kuhamba kancane ngesikhathi sokugubha imishini, ukucindezela okuphansi kwi-cluster kungasetshenziswa ukususa ubisi lokugcina emgqeni. Ukuncelisa kuphelile lapho ubisi lwezimoto luyeka noma uma umbele uzizwa uphambile futhi ubheka i-saggy.
Ngemuva kokumisa, uhlanzekile futhi uvikele iziqu-ukuphela ngokusebenzisa i-post-milking diskantantant noma i-dip. Nikeza ezinye izinkomo ukuze zihlale zimile njengoba iziphetho zihlala zivulekile okwesikhashana ngemuva kokubamba. Lokhu kufanele kuvimbele amabhaktheriya abangela ukutheleleka ekungeneni kokuvula kwe-teat.

Translated by Nsika Khoza