Indlela Yokulinganisa Ukukhula Kwezinhlanzi

©Henk Stander
Izinga lokukhula kwezinhlanzi ezinkambeni zokulima zasemanzini (aquaculture) kufanele ziqashwe kulo lonke isikhathi. Noma yikuphi ukuguqulwa kwesilinganiso sokukhula okulindelekile kungabonisa izinkinga zokudla, ikhwalithi yamanzi noma izifo ezingalungile.
Ukuphazanyiswa okubangelwa abantu noma izilwane kungabangela ukucindezeleka futhi kuholele ekukhuleni okusheshayo, kuchaza umphathi oyinhloko wezobuchwepheshe be-Aquaculture: uMnyango Wezilwane Sayensi, eNyuvesi yaseStellenbosch.

Izinga lokukhula lingalinganiswa nesampula lokuhlola. Isibonelo sokuhlola ukususwa kwezinhlanzi ezisuka echibini (noma ithangi) ukuhlola ukukhula kwazo kanye nesimo sezempilo. Emva kokubona, izinhlanzi zibuyiselwa emanzini. Isampula yokuhlola ukucacisa izinga lokukhula liyisikhathi esihle sokuhlola isimo jikelele senhlanzi. Uzokwazi ukuhlola amanxeba, amabala, izinguquko zombala, ukusika ama-fins noma ubumpumputhe.
Ungakhathazeki. Okokuqala, thola izinga lokungajwayelekile futhi uxhumane nabasebenzi abasebenzisa ezobuchwepheshe ukuze basize. Bika noma iyiphi yalezi zimo ukuqinisekisa ukuphendula okusheshayo.

Inqubo yokwenza ukuhlolwa okungahleliwe ukukala ithempeli lokukhula iboniswe ngezansi.

Yini Okudingekayo Ukulinganisa Ukukhula Kwezinga?

Indawo yokubhala
Isilinganiso (0 - 100 kg)
Amabhantshisi amnyama (ama-50 - 80 amalitha)
Amanethi okudoba ukuvikela ukuphepha
I-Scoop net
Usizo okungenani abasizi ababili

Indlela Yokulinganisa Izinga Lokukhula?

Inhlanzi yezinkanyezi (ungondli) amahora angu-24 ngaphambi kwesampula.

Isampuli esisodwa esisodwa ngesikhathi esisodwa. Ukudoba izinhlanzi ndawonye kancane kancane wenze i-cage net ibe yinkimbinkimbi ekujuleni kwe-1 - 2 m.
Bese uhlukanisa i-cage ngokudonsa intambo ngaphasi komgodla ukuze iningi lezinhlanzi liboshwe ohlangothini lapho isampuli izokwenziwa khona. Ungaphonsa ukudla ukuze ukhonze izinhlanzi. Lokhu kuzoletha idatha engalungile njengoba nje inhlanzi enkulu kakhulu kunazo zonke izothola ukudla kuqala.

Beka isikali nodrama enetheni lokuphepha ukuvimbela izinhlanzi eziqhamuka enetha noma idramu ewela emanzini. Gcwalisa isigubhu ngamanzi nendawo endaweni. Zero isikali.
Ukudoba inhlanzi emgodini wezinhlamvu eziyi-10 kg ngezinhlanzi ezilinganisa u-150 - 500 g ngamunye kanye no-20 kg izinhlanzi ezilinganisa 500 - 1000 g.

Qopha isisindo senhlanzi etafuleni. (Bheka ithebula 1).

Khipha inhlanzi emgodini/ithangi ngokubala kancane izinhlanzi. Vumela bobabili abantu abamba isigubhu, babala futhi baqinisekise ngemuva kwalokho. Uma izinombolo zingalingani, qaphela isampuli bese uphinda.

Kubaluleke kakhulu ukurekhoda isisindo senhlanzi ngokunembile futhi wenze ukubala ngokufanele ukuze uthole isisindo esiphezulu esithembekile. Phinda inqubo yesampuli namanye amakheji/amathangi kuze kube ngu-5 amaphesenti wenombolo yesamba senhlanzi esampuliwe.

Njalo uphathe izinhlanzi ngokucophelela futhi ngobumnene. Inhlanzi igcizelelwe njalo ngomzuzwana iphuma emanzini. Gcwalisa isampula ngokushesha futhi unciphise amanetha ekujuleni kokuqala ukuze izinhlanzi zikwazi ukubhukuda ngokukhululekile emasimini.

Ukubalwa Kwesilinganiso Samanani Wezinhlanzi Nesisindo

I-biomass isonke isisindo esiphelele sazo zonke izinhlanzi e-cage noma e-tank.

Bala isisindo esiphezulu sezinhlanzi ngokwenza lokhu okulandelayo:
Engeza izisindo zazo zonke amasampuli ukuze uthole isisindo esiphelele. Bese uhlukanisa isisindo esiphelele ngenani lezinhlanzi ezibalwe.
Ngokusho kwetafula elingenhla, isisindo esijwayelekile senhlanzi ngu-483 g = 50.73 kg ÷ 105.
(50.73 kg = 50 730 g).

Bala inani le-biomass ngokuphindaphinda isisindo esiphezulu senhlanzi enenani lenhlanzi emgodini. Isibonelo: 483 g x 3 390 inhlanzi enqoleni = 1 637 kg (0,483 kg x 3 390 = 1 637 kg).
Bala isilinganiso sokuguqulwa kokudla

I-'Pourment Conversion ratio '(FCR) yinombolo yamayunithi wesondlo isilwane esisetshenziselwa ukukhiqiza iyunithi eyodwa yomkhiqizo isb. i-kg yokudla okusetshenziselwa ukukhiqiza 1 kg yezinyama.
I-FCR iyisilinganiso esibalulekile sokuhlulela ukusebenza komnotho kwesilwane. Ukubala i-FCR kuzokusiza umlimi wezinhlanzi ukuba ahlulele uhlelo lwakhe lokudla futhi abone ukuthi izinhlanzi zakhe zithola kanjani isisindo.

Hlola Isilinganiso Sokuguqulwa Kokudla Njalo

Bala i-FCR ngokuhlukanisa inzuzo yesisindo se-fish biomass kusukela isampula sokugcina ngokusetshenziswa kokudla ngaleso sikhathi. Isibonelo, uma isisindo sokugcina kwesisindo siphelile ngo-31 Mashi kanti isampuli yesisindo samanje singomhla ka-30 Ephreli, isikhathi sokudla sasinguzinsuku ezingama-29 kanti ukusetshenziswa kuka-350 kg okusetshenzisiwe.
Inzuzo yesisindo:
I-Biomass ngo-31 Mashi yayiyi-1 330 kg futhi ngo-30 Ephreli kwaba yi-1 637 kg, ngakho-ke inzuzo yesisindo yayiyi-307 kg (1 637 kg - 1 330 kg = 307 kg) Bheka itafula ngenhla.

I-FCR:
Ukubala i-FCR, uhlukanise isisindo sondlo ngokuzuza kwesisindo.
350 kg ukondla ÷ 307 kg izinhlanzi = 1.14
Kusho ukuthi ukudla okuyi-1,14 kg kwakudingeka ukukhiqiza u-1 kg wezinhlanzi zesisindo.
Ngakho i-FCR ingu-1: 1.14

I-FCR ingahluka futhi incike ezinhlobonhlobo zezinhlanzi, uhlobo lokudla, ikhwalithi yamanzi nokutholakala kokudla kwemvelo. Futhi, i-FCR ingcono kangcono izinhlanzi ezincane kunezinhlanzi ezinkulu ezinhlobo ezifanayo endaweni efanayo.
Khumbula: phansi kwe-FCR, ngcono ukudla okusetshenziselwa izinhlanzi zakho.
Isibonelo, i-FCR ye-1: 1.2 inhle futhi i-FCR ye-1: 2.5 iyimpofu.
Qhathanisa imiphumela nekhasi lokukhula eliphakanyisiwe ngokwehlelo lokudla. Hlola futhi uvumelanise ukuphathwa uma ukukhula kwangempela kungaphezu kuka-5% okuphansi kunezinga lokukhula elilindelekile.

Translated by Nsika Khoza