Abathengi Benyama Yezimbuzi

© Biswarup Ganguly
Ucwaningo lwesiFulentshi 'Isimo, izinguquko kanye nekusasa lembonini yezimbuzi emhlabeni wonke' (Okthoba 2018) lithole ukuthi iningi lembuzi idliwe ngqo ngumkhiqizi noma endaweni yakithi. Kuphela ngamaphesenti ama-0.5% wembuzi yezimbuzi ehweba ngokomthetho emazweni angaphandle. Lokhu kufakazela isimo esifanayo eNingizimu Afrika.

Ucwaningo lweMakethe Yenyama Yezimbuzi

Ucwaningo lwe-Kalahari Kid Corporation lithole ukuthi amaqembu abathengi abahola kancane abavame ukukwazi ukuthenga isidumbu sonke. Kuphakanyisiwe ukuthi le makethe ingahlonywa ngokunikeza ukusika okuphansi kwezindleko zenyama, njengentamo nesifuba, i-flap ehlanganiswe kwifomathi ebhokisini yokudayisa emkhakheni ongakahleleki. I-Offal idliwe ikakhulukazi emkhakheni wendabuko kepha ngokuvamile ingaba khona ngesikhathi sezinyanga zasebusika.
Ngokusho kocwaningo oluthi 'I-Profile of the South African Goat Market Value Chain' (2017) uMnyango wezoLimo, amaHlathi kanye nenhlanzii bathole ukuthi ngokuvamile abathengi abakhulu be-chevon eNingizimu Afrika yiqembu eliphansi lokuhola. Inyama yezimbuzi ngokuvamile isebenzisa la maqembu njengemithombo yansuku zonke yamaprotheni futhi ibhekwa kubalulekile emikhosini yomshado kanye nemingcwabo.

Abathengi Bezimbuzi

Imbuzi iyadliwa kakhulu ngabasebenzisi bamaSulumane nabamaHindu. I-India inenani eliphakeme kakhulu lezimbuzi emhlabeni (35%) kanye nama-95% wezimbuzi ezihlatshiwe eNdiya ziyadliwa lapho. Ngakho inyama yezimbuzi idlala indima enkulu ekudleni kwamakhasimende amaHindu.
ENingizimu Afrika, inyama yezimbuzi ingatholakala kuma-butcheries amaSulumane, amaPutukezi nama-Italian futhi nawo athandwa kakhulu emiphakathini yama-Kenya ase-Ghana, amaGhana, amaNigeri, ama-Uganda kanye neminye imindeni eNorthern Suburbs yaseSandton, kusho i-Kalahari Kid Corporation. Ukungazi kwabathengi kanye nokubona okungalungile mayelana nokunambitheka kwemfuyo yezimbuzi kuvimbela imakethe kwabanye abantu kanye namaqembu angeniso.

Ukudliwa Kwezimbuzi KwaZulu-Natali

©Clive Biggs
Isifundazwe saKwaZulu-Natali yiimakethe enkulu yembuzi eNingizimu Afrika. Izimbuzi zisetshenziswa amaSulumane agubha ama-Eid, imikhosi yamaHindu kanye nemiphakathi ye-expat yaseBangladesh, ePakistan, e-Ethiopia, eSomalia, eRwanda, eCongo, eCameroon naseNigeria. Izimbuzi zisetshenziselwa imikhuba yokukhulekela okhokho babo kanye nesimiso sabo sokwahlulela sendabuko kanye nomnotho.
Ucwaningo olwenziwa nguHilton Sanders wezimbuzi eziMdabu zaseNingizimu Afrika (IVG-SA) lithole ukuthi kuhlatshwe izimpondo ezingaphezu kwezingu-850 000 KwaZulu-Natal (KZN) ngonyaka wezi-2013. (Izibalo ezihlanganiswe nezingxoxo noMnyango Wezolimo, iNdlu Abaholi Bendabuko, abalimi bezimbuzi zokuhweba nabathengisi bekhishwa njalo eminyakeni emihlanu, kodwa bekungatholakali ngo-2018.)

Amanani ka-2013 ahlanganisa izimbuzi ezingu-400 000 ezihlatshelwe ukugubha ukuzalwa, 214 000 emingcwabeni kanye no 42 000 emishadweni yesiko. Lezi zibalo kulindeleke ukuba ziphindwe kabili eminyakeni emihlanu ezayo nezimbuzi ezingaphezu kwezigidi ezingu-1,7 ezidingekayo emakethe yendabuko yaseKZN ngo-2018 nangaphezulu.

Imbuzi e-KZN iningi leMbuzi ehlanzekile (echungechunge yembuzi) kanye neMigwaqo yeMbuzi.
I-KZN ayikwazi ukunikeza isidingo sesifundazwe kanye nezimbuzi eziphilayo zivela kwezinye izifundazwe kanye naseNamibia. Kulo makethe, izimbuzi zithengiswa ngokuphakama kunesisindo, ngakho isilwane esingama-22 kg no-50 cm high (ekuphakameni kwesigcawu) sizothola intengo ephakeme kunezilwane ezingama-25 kg ku-45 cm ubude. Izimbuzi ezithengiswa eKZN nazo zifuna intengo ephakeme kunalokho lapho kuthengiswa noma yikuphi eNingizimu Afrika.

Iziningi zezimbuzi zithengiswa ngqo kubasebenzisi bokuphela (ngokusebenzisa abathengisi, ukukhokhelwa kwempesheni noma amatekisi) kanti kuphela ama-5% athengiswa ngezindalini.

Translated by Nsika Khoza