Touriga Nacional

© Vititec

Ṱhaluso

Heyi ndi veini tsuku ine ya shuma u tanganisa nga nḓila ya Port, fhedzi ya dovha ya shumesa vhukuma nga u bveledza veini tsuku. Vhabebi vhayo avha ḓivhei.

Vhubvo

Nḓivho ine ya ḓivheswa ndi ya uri hoyu muri ubva vhubvaḓuvha ha Portugal, fhedzi hu kha ḓi vha na u sa pfesesana uri gai kha ḽa Portugal. Vha muvhundu wa Douro vha ri muri ubva khavho,Touriga ngeno vha Dao navho vha tshi ri ubva khavho.
Fhedzi uya nga dzi DNA dzi ima na vha Dao ngauri ndi hone hune na u ḓala wo ḓala hone u fhirisa Douro. Uya nga mvelelelo dzi sumbedzisa uri muri wo ya kha ḽa Douro nga murahu ha centuari ya vhu 18. Hoyu muri asi wone wo ṱavheswaho kha ḽa Portugal, fhedzi ndi wone u swika zwino une wa vha wa khwiṋe.

Manwe Madzina

Huna madzina ano nga Touriga, Touringa, Mortagua, Turiga na Bicala Tinto.

U bveledzwa kha ḽa Afrika Tshipembe

Muri hoyu wo swika kha ḽa Afrika Tshipembe nga 1970. Vha ṱavhi vha dzi veini vha Overgaaw ndi vhone vho thomaho u u ṱavha nga 1970, u itela uri vha kone u engedza muthetshelo kha ku vanganyele kwavho. De Krans tsini na Calitzdorp kha la Klein Karoo vho ṱavha yavho ya u tou thoma nga 1984 nga ṅwaha wa 2000 vha vha vhone vha u thoma u ṱavha veini yo ḓiimisaho nga yoṱhe.

U Bveledzwa kha Madzingu

U bveledzwa zwi kha ḓi vha zwituku kha ḽa Afrika Tshipembe, hune ha tou vha uri ho ṱavhiwa 100ha nga 2016. Vhunzhi hadzo dzo ṱavhiwa Swartland na Klein Karoo.

U Aluwa

Iya aluwa hune ya bveledza 8-10t/ha.

U Kaṋiwa

I kaṋiwa u lenga kha khalanwaha vhukati ha ṅwedzi wa Ṱhafamuhwe.

Mitshelo

Mitshelo ya hone ndi miṱuku, ya vha na tshivhumbeo tsho tanḓavhuwelaho matungo, ya vha na lukanda lwo omaho lutsu. Mutshelo wa hone uya ḓifha.

Maṱari

Ana muvhala wo thanyaho mudala, avha na tshivhumbeo tsho linganelaho, na vhanana vhaṱanu.

Zwiḽi na Malwadze

I vhulawa nga zwivhungu.

Mushumo

Kha ḽa Afrika Tshipembe i shuma sa veini yo imaho nga yoṱhe na dzi veini dza ṱafulani. Iya tanganiswa na dzinwe dzine dza vha Verdelho, Souzao, Tinta Barocca na tempranillo.

Muthetshelo

I bvisa muthetshelo une wa vha wo ṱangana na black berries, mulberries, Violets, maluvha na dzi dark chocolate.

Translated by Khalirendwe Nekhavhambe