Dzina
Oryx (Oryx gazella)Introduction
Kha dzoṱhe phukha dzine dza vha hone dza luvhilo heyi ndi yone yo dzhiyaho nyimele ya sogani ḽa Namibian. I vha I hayani musi yo dzula fhasi hune ha vha hu sina na murunzi hu tshi khou fhisa vhukuma na hone yo dzula tsini na mipfa.Ndi ḽone ḽi puka ḽihulu ḽa sogani ḽine ḽa tshila na nga mahatsi, yo ima sa polo pony. Musi ina lutamo lwa maḓi ina nḓila nnzhi dza u dzimula dora, dzo no vhonalaho ndi dza uri I ya tenda muvhili wayo u tshitsa wa swika henefha kha 35.7 °C uya kha 45°C (113°F) ya bvisa mufhiso nga ubva mabiko. Iya kona na u lavhelesana na murundo wayo ya kona u dzimula ḓora.
Kuḽele
Ilḽa nga maanḓa maṱari na mahatsi. Zwifhinga zwa musi ho oma dzi ya ḽa maluvha na hone dzi ya kona uya u pala zwiḽiwa. Uri I kone u wana maḓi iya kona u digwela fhasi kana ya ḽa dzi tsama melon.Kubebele
Aina zwa uri I beba lini. Tshifhinga tshinwe na tshinwe ṅwana muthihi uya bebiwa nga murahu ha u ḓihwala ha minwedzi ya ṱahe. U ḓi hwala hui tea kha dza tsadzi dzine dza ṱhonifhea na dza tshinna dzine dza vha uri ndi khulu ya danga.Kuitele
Danga ḽa dza tsadzi, dzo ṱangana na dzi sa ḓi langiho huna zwine dza ṱoḓa dzi ya ya na kha hedzi dzine dza ḓiita khulu dza danga. U shavha dzi nndwa hedzi dzi sina vhulangi dzi ya ṱhonifha dzi khulu dza danga. Kuitele kwa hedzi phukha ndi dzine dza ṱoḓa maanḓa na maḓi. Hu tshi fhisa dzi ya dzula fhasi ha miri.Arali husina murunzi dzi a lwa nga nḓila dzoṱhe uri dzi sa tou fhisa muvhuli wadzo nga ḓuvha. hedzi dza tshinna dzi ya ḓivhea nga maanḓa dzi ḓivhelwa na u vhulaha na ndau nga u tou I thavha nga maṋanga ayo.
Nḓowelo
Dzo ḓowela fhethu hune ha vha na ṱhahalelo ya maḓi, dzi ya kona na u dzula na western Namib fhethu hure na matombo, miṱavhani ya sogani ḽa Namib na Kalahari hune hu sa tou vha sogani tshoṱhe.Hune Dza Wanala Hone
Dzi ya wanala kha dzi game reserve kha ḽa Afrika Tshipembe, dzi khou isiwa na fhethu hune dzo vha dzi hone zwa kale dza vhuya dza vhusa.Phondi
Ndau, dididngwe, nngwe, cheetah, phele na mmbwa dza ḓaka ndi zwone zwine zwa iḽa. Nga maanḓa vhana vhayo nga u ḓifha havho.Tshivhumbeo
Ndi phukha khulwane ine ya vha na ḽivhala ḽitshena na ḽitsu kha phanḓa na kha milenzhe, ya vha na mavhala kha matungo ayo hafha kha dzi thumbu na mutshila mutsu mulapfu. Ya munna yo lapfa 1.5m kha mahaḓa ya lemela 240 kg.Dzoṱhe ya tshinna na ya tshisadzi dzi na maṋanga. Maṋanga aya tshinna ndi mapfufhi kha ya tshisadzi.