Oryx
Gemsbok

© Karl Svendsen

Naam

Gemsbok (Oryx gazella)

Inleiding

Bo alle ander Wildsbokke is die Gemsbok die gees van die Namibiese woestyn. Hulle is tuis in groot, skadulose ruimtes onder 'n vurige son wat deur ʼn paar skaars doringbome beskut word. Hy is die volbloed van die woestyn, gebou soos 'n polo-ponie met ongelooflike krag en uithouvermoë.
Gemsbokke word aan die lewe gehou deur woestyngras te eet. Wanneer drinkwater ontneem word, gebruik hulle verskeie maatreëls om hulle waterbehoeftes te verminder, veral om sy liggaamstemperatuur vanaf 'n normale 35,7 ° C tot 45 ° C (113°F) te laat styg, en dan gebruik te maak van verdampende verkoeling deur te sweet en deur die neus te hyg. Die Gemsbok reguleer ook sy urinering en absorbeer alle moontlike vog.

Dieet

Gemsbokke voed meestal op voedsame blare, grasse en kruie. Gedurende die droë seisoen voed hulle op blomme en gaan hulle ook na ander kos soek. Om waterbehoeftes aan te vul sal gemsbokke grawe vir vetplante en eet hulle heelwat makataan.

Teling

Die Gemsbok het nie 'n spesifieke broeiseisoen nie. Gewoonlik word slegs een kalf gebore ná 'n dragtigheids periode van ongeveer 9 maande. Paring vind plaas tussen ontvanklike ooie en die dominante ram van die gebied.

Gedrag

Vroulike kuddes, insluitende nie-territoriale bulle, op soek na voer sal tussen die gebiede van dominante bulle beweeg. Om konflik te voorkom, is nie-territoriale bulle onderdanig teenoor aggressiewe uitdagings van territoriale bulle. Die gedrag van hierdie spesie is gerig op energie en waterbewaring.
In die hitte van die dag sal hulle in die skaduwee van bome lê. Waar skaduwee nie beskikbaar is nie, sal hulle hulself oriënteer om so min as moontlik van hul liggaamsoppervlakte na die son te bied. Alleenlopende bulle is algemeen en is bekend om aanvallende leeus te vermoor deur hulle met hul sterk horings te deurboor.

Habitat

Gewilde habitat is dorre oop grasvelde, maar hulle sal ook 'n verskeidenheid habitats gebruik, soos westerse Namib-rotsagtige gebiede, sandduine van die Namibwoestyn en die Kalahari-semi-woestynvlaktes.

Waar Hulle Gevind Word

Gemsbokke word in baie wildreservate regdeur Suid-Afrika aangetref en is suksesvol weer bekend gestel in gebiede waar hulle eens floreer maar uitgesterf het.

Roofdiere

Leeus, luiperde, jagluiperde, gevlekte hiënas en wildehonde prooi op die Gemsbok. Hul kalwers is veral kwesbaar en dit dra by tot die hoë sterftesyfer.

Voorkoms

Groot diere met treffende swart en wit merke op die gesig en bene, swart strepe op die sye en 'n lang swart stert. Bulle meet 1,2 m by die skouers en bereik 'n massa van 240 Kg. Beide bulle en koeie het horings. Ramme se horings is korter en stewiger as die koeie sin.

Veldnotas

Die naam is geneem uit die Europese Klipspringer en is 'n vertaling van Nederlands na Afrikaans. Die horings van die Gemsbok is swaardagtig en is bekend daarvoor om roofdiere te deurboor en dood te maak wat die individu probeer aanval.